Một thập kỷ gieo mầm xanh từ sắc hoa vàng
Nhandan.vn/Emagazine
Trong một thung lũng đá vôi bình yên giữa lòng Ninh Bình, nơi thiên nhiên vẫn giữ được vẻ hoang sơ và kỳ vĩ, có một loài cây đang được âm thầm “hồi sinh”, trà hoa vàng, loài được mệnh danh là "nữ hoàng của các loại trà". Giữa thời đại mà tốc độ và lợi nhuận dường như là thước đo thành công, một doanh nghiệp tư nhân vẫn kiên định theo đuổi con đường “chậm mà xanh” con đường của bảo tồn, phát triển bền vững và gắn bó sâu sắc với sức khỏe cộng đồng.
Người khởi xướng hành trình ấy là Tiến sĩ Vũ Văn Tâm, Chủ tịch Công ty TNHH Dược liệu Vũ Gia, một nhà nghiên cứu đã dành gần mười năm cuộc đời để gìn giữ từng giống trà quý và xây dựng một hệ sinh thái dược liệu vững bền từ sắc hoa vàng.
Bắt đầu từ một tách trà giữa đại ngàn
Cơ duyên đến với trà hoa vàng của Tiến sĩ Tâm không bắt đầu trong phòng thí nghiệm, mà từ một tách trà mộc giữa núi rừng.
“Cơ duyên tôi đến với cây trà hoa vàng trong một lần đi công tác miền núi, chúng tôi được một lương y tiếp đón bằng một thức uống hái từ vườn nhà. Người ta gọi là trà rừng gồm lá và hoa. Vị lương y này nói rằng: “Đây là loài dược liệu rất quý, người dân chúng tôi đã sử dụng rất nhiều năm làm thức uống và làm thuốc chữa bệnh" "
Và từ đó, hành trình của tiến sĩ Tâm với trà hoa vàng đã bắt đầu, không phải chỉ để nghiên cứu, mà là để hồi sinh. Hồi sinh một giống cây, một hệ sinh thái, một lối sản xuất dược liệu tôn trọng thiên nhiên.
Từ giấc mơ đến công viên dược liệu
Trà hoa vàng không chỉ là biểu tượng sinh học với Vũ Gia, nó là linh hồn của một chiến lược dài hơi: kiến tạo hệ sinh thái dược liệu sạch, công nghệ cao và bền vững.
“Chúng tôi không chỉ làm sản phẩm. Chúng tôi đang xây dựng cả một hệ sinh thái xanh, gắn liền với sức khỏe cộng đồng.”
Với định hướng ấy, Công viên trà hoa vàng Ninh Bình ra đời, nơi không chỉ bảo tồn hơn 30 giống trà hoa vàng bản địa mà còn là trung tâm học thuật, nghiên cứu và giáo dục cộng đồng về dược liệu. Học sinh, sinh viên, nhà khoa học và người yêu thiên nhiên đều có thể đến đây, trải nghiệm và học hỏi.
Quan điểm của tôi là mỗi con người sinh ra đều có một sứ mệnh. Tôi coi đó là một sứ mệnh của mình. Và khi đã là sứ mệnh thì mình phải làm dù khó khăn đến đâu cũng quyết tâm thực hiện bằng được.
Bảo tồn không phải khẩu hiệu, mà là lối sống
Trong thời đại mà bảo tồn thường bị gắn mác “phi lợi nhuận”, Vũ Gia đã chứng minh một điều: doanh nghiệp tư nhân hoàn toàn có thể là hạt nhân của các hoạt động bảo tồn bền vững, nếu có tâm và tầm nhìn dài hạn.
Khu vườn trà hoa vàng của công ty hiện là vườn đạt chuẩn GACP, WHO, tiêu chuẩn quốc tế về trồng và chế biến dược liệu, không hóa chất, không can thiệp sinh học thô bạo, mọi thứ được giữ nguyên bản theo hướng canh tác hữu cơ, bảo vệ tuyệt đối hệ sinh thái quý hiếm giữa thung lũng đá vôi.
Tiến sĩ Vũ Văn Tâm: “Chỉ khi sản phẩm đi vào đời sống, phục vụ sức khỏe cộng đồng thì bảo tồn mới thật sự có ý nghĩa”
Trà hoa vàng chứa nhiều hoạt chất sinh học quý, đặc biệt là các flavonoid, saponin và polyphenol có tác dụng chống oxy hóa, kháng viêm, hỗ trợ điều trị bệnh. Nhưng thay vì vội vã thương mại hóa, Vũ Gia chọn cách tinh chế có trách nhiệm.
Doanh nghiệp này đã phát triển các dòng sản phẩm như: Trà hoa vàng sấy thăng hoa, Trà túi lọc kết hợp lá và hoa, Mỹ phẩm chăm sóc da từ chiết xuất thiên nhiên. Và sắp tới là thực phẩm bảo vệ sức khỏe, tiến tới thuốc điều trị. Mục tiêu cao nhất, đòi hỏi kiểm nghiệm lâm sàng và sự phê duyệt chặt chẽ từ Bộ Y tế.
Giữ gìn nguồn gen quý
Trước câu hỏi về vai trò của doanh nghiệp tư nhân trong bảo tồn, Tiến sĩ Tâm không né tránh thực tế rằng nhiều dự án Nhà nước trước đây thất bại vì thiếu cơ chế duy trì sau đầu tư ban đầu.
“Chúng tôi tái đầu tư toàn bộ doanh thu từ trà hoa vàng trở lại cho công tác bảo tồn. Khi gắn bảo tồn với sinh kế, gắn nghiên cứu với sản xuất, thì giá trị sẽ được duy trì lâu dài.”
Bản tồn tốt nhất là đưa những sản phẩm từ công tác bảo tồn vào cuộc sống của nhân dân.
Hình ảnh trà hoa vàng trên chiếc tem bưu chính Việt Nam
Hình ảnh trà hoa vàng trên chiếc tem bưu chính Việt Nam
Tiêu bản trà hoa vàng Việt Nam đang được lưu giữ tại bảo tàng dược liệu Paris (Pháp)
Tiêu bản trà hoa vàng Việt Nam đang được lưu giữ tại bảo tàng dược liệu Paris (Pháp)
"Mục tiêu cuối cùng của trà hoa vàng là sản xuất thuốc chữa bệnh cho người dân"
Trong một thế giới chuộng tốc độ và lợi nhuận, thông điệp của Tiến sĩ Vũ Văn Tâm dành cho thế hệ trẻ thật giản dị mà sâu sắc:
“Tôi mong các bạn trẻ dám lựa chọn đi chậm lại, sống gần thiên nhiên hơn. Bảo tồn một giống cây quý, sản xuất một sản phẩm có trách nhiệm, đó không chỉ là một hành trình cá nhân, mà là cam kết cho tương lai của dược liệu sạch, nông nghiệp xanh và một cộng đồng khỏe mạnh.”
Nông nghiệp là một cái gì đó phải kiên trì, đặc biệt là công tác bảo tồn, nó cần có thời gian, cần phải được chăm sóc, cần được nuôi dưỡng, cần phải được bảo vệ.
Trà hoa vàng loài hoa nhỏ bé, mong manh giờ đây đã hồi sinh trên vùng đất đá vôi Ninh Bình nhờ những con người dũng cảm dám chọn lối đi khó. Hành trình ấy không chỉ mang lại những sản phẩm chất lượng, mà còn thắp lên hi vọng về một tương lai nơi phát triển và bảo tồn không còn mâu thuẫn, mà hòa quyện trong cùng một hệ giá trị: sống hài hòa với tự nhiên.
Xuất bản: 10/2025
Tổ chức sản xuất: KHÁNH SƠN
Nội dung: THU HÀ-HẢI LINH
Trình bày: THU THẢO-TRUNG ANH
