GÁNH NẶNG THẦM LẶNG DƯỚI LÒNG ĐÔ THỊ
Mỗi năm, ngay từ mùa khô, Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Thoát nước đô thị Thành phố Hồ Chí Minh đã chủ động tổ chức hoạt động nạo vét, làm thông thoáng dòng chảy để chuẩn bị cho mùa mưa. Khi các đợt mưa lớn xuất hiện, công nhân tiếp tục tăng cường tuần tra, xử lý nghẹt cống, cùng với đó là tình trạng sạt lở, thay tấm đan chắn rác và sửa chữa hư hỏng để bảo đảm an toàn giao thông.
Công tác thu gom nước thải tại khu vực trung tâm Thành phố Hồ Chí Minh.
Công tác thu gom nước thải tại khu vực trung tâm Thành phố Hồ Chí Minh.
Công việc tưởng chừng đơn giản nhưng lại ẩn chứa nguy hiểm lớn bởi nhiều hầm ga tích tụ khí độc như mêtan (CH4), có thể gây ngạt nếu công nhân không tuân thủ nghiêm quy trình an toàn trước khi xuống nạo vét.
Sử dụng thiết bị đo nồng độ khí trong lòng cống
Sử dụng thiết bị đo nồng độ khí trong lòng cống
Mỗi lần nạo vét cống, việc đầu tiên là mở miệng hầm mười lăm phút để thoát khí, sau đó kiểm tra nồng độ khí độc chỉ khi đủ an toàn mới cho anh em xuống làm việc.
Tổ 2 có bảy công nhân luân phiên mỗi ngày chỉ hai người trực tiếp xuống hầm ga, bên cạnh là xe hút bùn thải hiện đại có khả năng tách nước và bùn tự động giúp tăng hiệu quả nạo vét và giảm thời gian tiếp xúc của công nhân với môi trường độc hại. Sự tiện lợi này là điều mà chỉ cách đây ít năm, công nhân thoát nước chưa hề nghĩ tới. Thời điểm đó, gần như việc thu gom, xử lý rác thải dưới cống đều được thực hiện bằng phương pháp thủ công đơn thuần vốn rất nhọc nhằn.
Có dịp được trải nghiệm cùng những công nhân thoát nước đô thị Thành phố Hồ Chí Minh mới thấu hiểu được nỗi vất vả, cơ cực của cái nghề mà họ đã chọn. Xung quanh ngập rác, dòng nước đen ngòm đủ mọi thành phần rác thải kèm theo mùi hôi khủng khiếp xộc lên khiến ai ai cũng nhíu mày, bịt mũi khi đi qua.
Công nhân thực hiện quy trình an toàn kỹ thuật chặt chẽ trước khi xuống hầm cống.
Công nhân thực hiện quy trình an toàn kỹ thuật chặt chẽ trước khi xuống hầm cống.
Trong cuộc sống bộn bề, mỗi công nhân thoát nước ai cũng có những đắn đo, những suy tư cho riêng mình nhưng mọi chuyện sẽ trở nên nhẹ bẫng và trôi đi khi họ bắt tay vào công việc. Công nhân thoát nước có đủ mọi lứa tuổi nhưng giống nhau ở tinh thần lao động hăng say, miệt mài cống hiến cho công việc bằng tất cả sức lực và trí tuệ của mình.
Trong vô số những ngành nghề lao động trong xã hội, công nhân thoát nước đô thị là nghề ít được nhiều người lựa chọn bởi đặc thù thường xuyên làm việc trong môi trường dơ bẩn với nguy cơ bệnh tật cao. Dù vậy, những người đã trót gắn bó với công việc này đều cho thấy lòng yêu nghề đáng trân quý mà theo họ, ai cũng nề hà việc này thì làm sao Thành phố có được môi trường xanh-sạch-đẹp.
Quy trình an toàn khi xuống hầm cống
Mở nắp hầm ít nhất 15 phút để thoát khí. Kiểm tra nồng độ khí độc.
Trang bị đầy đủ bảo hộ: mặt nạ lọc khí, dây an toàn, đèn chuyên dụng.
Sử dụng máy thổi oxy liên tục khi làm việc.
Có người giám sát trên mặt đất trong suốt quá trình.
Tuân thủ quy tắc liên lạc và quy trình ứng cứu khẩn cấp.
NHỮNG THÁCH THỨC GIẤU MẶT TRONG HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC
Đại diện công ty Thoát nước đô thị Thành phố cho biết, một thách thức nghiêm trọng và ngày càng gia tăng gây áp lực cho công tác vệ sinh môi trường đó là lượng dầu mỡ thải ra từ các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống. Dầu mỡ không tan trong nước mà kết dính thành những mảng lớn, bám chặt vào thành cống, làm thu hẹp dòng chảy và gây nghẽn nghiêm trọng vào mùa mưa.
Công nhân thoát nước luôn gặp khó khăn khi nạo vét tại những hầm cống gần cơ sở kinh doanh ẩm thực.
Công nhân thoát nước luôn gặp khó khăn khi nạo vét tại những hầm cống gần cơ sở kinh doanh ẩm thực.
Hiện toàn Thành phố ghi nhận hơn 50 điểm đen do dầu mỡ tích tụ, trong đó có các tuyến đường ở phường Chợ Lớn, phường An Đông,.. có nhiều cơ sở kinh doanh vịt quay, heo quay,…hay khu vực quanh các chợ truyền thống và những nơi tập trung nhiều hàng quán vỉa hè. Chính tác hại của dầu mỡ khiến chu kỳ duy tu, bảo dưỡng tại những địa điểm này phải tăng gấp nhiều lần, gây áp lực lớn về nhân lực và chi phí vận hành.
"Giải pháp quan trọng nhất là phải ngăn chặn từ gốc, Thành phố cần siết chặt quản lý, buộc các cơ sở kinh doanh ký cam kết không xả dầu mỡ xuống cống và tăng kiểm soát, xử phạt thì mới mong giảm được thực trạng này"
Ông DIỆP NGUYÊN THỊNH
Phó Giám đốc Công ty Thoát nước đô thị Thành phố Hồ Chí Minh
Theo một thống kê đáng chú ý của đơn vị chủ quản, chính vì làm việc liên tục trong môi trường độc hại nên đại đa số công nhân thoát nước phải nghỉ hưu trước tuổi vì lý do sức khỏe. Thậm chí, nhiều trường hợp vì bệnh nghề nghiệp nên có người chưa cầm được sổ hưu đã mất.
Ngoài việc thực hiện những chế độ, chính sách bắt buộc cho người lao động, Công ty Thoát nước đô thị còn triển khai hai chế độ bảo hiểm sức khỏe và bảo hiểm nhân thọ với tổng kinh phí 11 triệu đồng/người/năm, qua đó để người lao động an tâm gắn bó với công việc.
Việc thu gom chất thải được thực hiện với sự hỗ trợ của thiết bị hiện đại.
Việc thu gom chất thải được thực hiện với sự hỗ trợ của thiết bị hiện đại.
Cùng với đó, Công ty còn đẩy mạnh ứng dụng những sáng chế trong công tác thoát nước. Cụ thể, đơn vị đang thử nghiệm hệ thống tách dầu mỡ trước khi xâm nhập vào hệ thống cống ngầm, thứ hai là tích hợp giám sát ngập bằng camera, số hóa mạng lưới thoát nước qua GIS và vận hành bản đồ trực tuyến UDI Maps, một giải pháp giúp người dân theo dõi tình trạng ngập theo thời gian thực.
Công nhân thoát nước hỗ trợ người dân di chuyển trên đường bị ngập.
Công nhân thoát nước hỗ trợ người dân di chuyển trên đường bị ngập.
Những năm gần đây, Thành phố Hồ Chí Minh liên tục đối diện với các trận mưa cực đoan với vũ lượng lớn trong thời gian ngắn. Báo cáo của Sở Xây dựng Thành phố cho thấy nhiều trận mưa vượt mức thiết kế của hệ thống thoát nước vốn được xây dựng cách đây hàng chục năm. Song song đó, triều cường tại khu vực Nam Bộ ngày càng có xu hướng tăng, khiến nhiều tuyến cống, cửa xả bị dồn áp lực từ hai phía là nước mưa từ trong chảy ra và nước triều từ ngoài dâng vào.
Một điểm ngập nước trên đường Phan Huy Ích, Thành phố Hồ Chí Minh.
Một điểm ngập nước trên đường Phan Huy Ích, Thành phố Hồ Chí Minh.
Trong bối cảnh đó, công tác duy tu thường xuyên chỉ là giải pháp tình thế, theo Công ty Thoát nước đô thị, Thành phố cần lộ trình nâng cấp tổng thể hệ thống thoát nước theo hướng mở rộng khẩu độ cống cũ, xây dựng bể điều tiết ngầm, đồng bộ hóa hệ thống thu gom nước thải, tránh trộn lẫn nước mưa gây quá tải.
Phó Giám đốc Chi nhánh Thoát nước số 2 Nguyễn Trọng Trường:
“Nhiều tuyến cống ở khu trung tâm Thành phố đã quá cũ kỹ không thể chỉ duy tu mà cần được nâng cấp toàn diện để đáp ứng nhu cầu thực tế”.
Phút thư giãn của công nhân thoát nước sau khi hoàn thành công việc.
Phút thư giãn của công nhân thoát nước sau khi hoàn thành công việc.
Thực tế ở những đô thị lớn cho thấy công tác thoát nước không chỉ là hoạt động kỹ thuật mà còn là một phần của chiến lược xây dựng đô thị an toàn, bền vững. Chính sự tận tâm của đội ngũ công nhân thoát nước cùng với việc siết chặt quản lý, nâng cao ý thức cộng đồng sẽ là giải pháp quyết định đến hiệu quả của hệ thống. Chính những người lao động thầm lặng dưới nắp hầm, trong dòng mưa đêm, giữa môi trường độc hại đã góp sức làm cho đường phố khô ráo, để dòng người lưu thông an toàn và đểThành phố vận hành ổn định. Vì thế, đầu tư cho thoát nước chính là đầu tư cho tương lai Thành phố, một đô thị hiện đại không chỉ được nhìn thấy qua những tòa nhà cao tầng mà còn qua những mạch ngầm vận hành bền bỉ dưới lòng đất.
Hệ thống ứng phó ngập Công ty Thoát nước đô thị
Giám sát và xử lý nhanh chóng
Camera giám sát
Camera giám sát ngập bố trí tại hơn 100 điểm, theo dõi 24/7
Hệ thống GIS
Số hóa toàn bộ mạng lưới cống, hầm ga, giúp phân tích điểm nghẽn
UDI Maps
Bản đồ ngập trực tuyến, cảnh báo theo thời gian thực
Ứng cứu nhanh
Bố trí nhóm phản ứng tại 22 đội trực thuộc
Xe hút bùn công nghệ cao
Xe hút bùn công nghệ cao với khả năng tự động tách bùn-nước
Chỉ đạo sản xuất: Lê Nam Tư
Tổ chức sản xuất: Tùng Quang
Nội dung: Nhật Thành, Tất Đạt
Ảnh: Tùng Anh, Nhật Thành
Trình bày: Tùng Anh
