NHỮNG BƯỚC KHỞI ĐẦU ĐẦY KỲ VỌNG

Năm 2023, trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh lần thứ tư với chủ đề “Tăng trưởng xanh-Hành trình hướng tới giảm phát thải ròng bằng 0”, Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh giao Hiệp hội Doanh nghiệp Thành phố phối hợp Báo Sài Gòn Giải Phóng và các đối tác tổ chức xét chọn và tôn vinh danh hiệu “Doanh nghiệp Xanh Thành phố Hồ Chí Minh”. Mục tiêu rõ ràng: Tôn vinh doanh nghiệp tuân thủ tiêu chuẩn môi trường, khuyến khích nghiên cứu và sản xuất sản phẩm thân thiện môi trường và hỗ trợ nâng cao năng lực cạnh tranh.

Kết quả ngay ở lần đầu tổ chức đã thu hút sự chú ý: 90 doanh nghiệp được vinh danh năm 2023; năm 2024 tiếp tục tăng lên 98 doanh nghiệp. Sang 2025, sau khi Thành phố mở rộng địa giới hành chính sau hợp nhất, tiêu chí đánh giá được nâng cao, chú trọng hơn về kỹ thuật và áp dụng nguyên tắc ESG; đồng thời số lượng doanh nghiệp được tôn vinh tăng lên 300 đơn vị, với thời hạn công nhận kéo dài 3 năm tạo thành một bước đi tạo ổn định và khuyến khích doanh nghiệp đầu tư dài hạn cho mô hình xanh.

Không chỉ dừng ở doanh nghiệp sản xuất, chuyển đổi xanh cần kết nối với thị trường và người tiêu dùng. Từ năm 2010, Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại Thành phố (Saigon Co.op) triển khai Chiến dịch Tiêu dùng xanh, nhắm tới việc giúp người tiêu dùng phân biệt và ưu tiên sản phẩm thân thiện môi trường. Với hơn 800 điểm bán trên cả nước, Saigon Co.op đóng vai trò “cầu nối” quan trọng giữa nhà sản xuất xanh và người tiêu dùng, định hướng hành vi tiêu dùng bền vững.

Việc xây dựng chuỗi cung ứng xanh không chỉ giúp doanh nghiệp đáp ứng yêu cầu xuất khẩu mà còn tạo lợi thế cạnh tranh lâu dài, giảm rủi ro môi trường và gia tăng giá trị thương hiệu trên thị trường quốc tế.

CHUYỂN ĐỔI XANH GẮN VỚI CHUYỂN ĐỔI SỐ

Đồng thời với yêu cầu xanh hóa, kỷ nguyên số mở ra cơ hội để tối ưu hóa hoạt động và giảm phát thải. Dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, cảm biến môi trường và các nền tảng số cho phép giám sát, đo đạc và quản trị môi trường theo thời gian thực, giúp doanh nghiệp minh bạch trong báo cáo ESG và tối ưu chi phí vận hành.

Tại Diễn đàn Kinh tế mùa thu 2025 với chủ đề “Chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số”, lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh nhấn mạnh: chuyển đổi xanh và chuyển đổi số là đôi bạn đồng hành, khi công nghệ vừa là công cụ vừa là động lực để đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào 2050.

Để thúc đẩy chuyển đổi xanh, Thành phố xác định hoàn thiện thể chế, hành lang pháp lý là nhiệm vụ ưu tiên. Cần có hệ thống chính sách toàn diện: phân loại dự án xanh, tiêu chí ngành cụ thể, cơ chế hỗ trợ tài chính, khung pháp lý cho thị trường tín chỉ carbon, cơ chế báo cáo phát triển bền vững và biện pháp khuyến khích đầu tư xanh, bao gồm cả thiết kế chính sách thuế ưu đãi.

Cũng tại Diễn đàn Kinh tế này, đại diện Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển Thành phố, cho biết: Thành phố đang hoàn thiện Đề án Chuyển đổi xanh Thành phố giai đoạn 2026-2035 và tầm nhìn đến năm 2050, ưu tiên các lĩnh vực:

• Năng lượng
• Giao thông–logistics
• Công nghiệp xanh
• Hạ tầng đô thị
• Thương mại–dịch vụ
• Nông nghiệp đô thị

"Thành phố cần hoàn thiện các chính sách về phân loại dự án xanh, thị trường tín chỉ carbon, khung pháp lý báo cáo phát triển bền vững và thị trường trái phiếu xanh".

Ông PHẠM BÌNH AN Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển Thành phố Hồ Chí Minh

Thành phố hướng đến mô hình con người xanh–công dân số–công dân xanh–quản trị xanh–dữ liệu thông minh, xây dựng Trung tâm điều hành đô thị thông minh và hệ thống giám sát môi trường theo thời gian thực.

TƯ DUY MỚI, HÀNH ĐỘNG MỚI

Theo lãnh đạo Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, chuyển đổi xanh là chiến lược bảo đảm an ninh kinh tế trong kỷ nguyên cạnh tranh mới. Chuyển đổi xanh thành công phụ thuộc vào nguồn nhân lực: kỹ sư năng lượng, chuyên gia ESG, nhà quản lý dữ liệu môi trường. Thành phố cần chương trình đào tạo liên tục, hợp tác với trường đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp để tạo đội ngũ chuyên môn, vừa có kỹ năng chuyển đổi số vừa hiểu vấn đề môi trường.

Cùng với đó Thành phố xác định mô hình quản trị “Nhà nước kiến tạo—Doanh nghiệp tiên phong—Cộng đồng hưởng ứng—Đối tác quốc tế đồng hành”. Mỗi mảng có vai trò khác nhau nhưng liên kết chặt chẽ:

• Nhà nước: Hoàn thiện thể chế, tạo môi trường pháp lý và cơ chế khuyến khích.
• Doanh nghiệp: Đổi mới công nghệ, giảm phát thải, minh bạch báo cáo ESG.
• Cộng đồng: Hành vi tiêu dùng xanh, giám sát xã hội.
• Đối tác quốc tế: Chuyển giao công nghệ, tài trợ và đồng hành xây dựng năng lực.

Sự hợp lực đa bên gồm nhà nước, doanh nghiệp, cộng đồng và đối tác quốc tế đã mang lại những tín hiệu tích cực. Một số định chế tài chính trên địa bàn đã bắt đầu triển khai sản phẩm tài chính hỗ trợ chuyển đổi xanh: tín dụng ưu đãi cho dự án tiết kiệm năng lượng, quy trình sản xuất sạch, và sản phẩm xanh. Công ty Đầu tư Tài chính nhà nước Thành phố Hồ Chí Minh (HFIC) và các ngân hàng thương mại đã triển khai cơ chế hỗ trợ lãi suất để khuyến khích doanh nghiệp thực hiện các dự án xanh. Đây là bước đầu cần được mở rộng, minh bạch và dễ tiếp cận hơn cho doanh nghiệp SME.

Ông Nguyễn Ngọc Hòa

Chủ tịch Hội đồng Thành viên
Công ty Đầu tư Tài chính nhà nước Thành phố Hồ Chí Minh (HFIC)

HFIC đã và đang đẩy mạnh triển khai chính sách hỗ trợ lãi suất vốn tín dụng để doanh nghiệp chuyển đổi xanh. Các doanh nghiệp 100% vốn trong nước thực hiện các dự án đầu tư chuyển đổi xanh, ESG, tiết kiệm năng lượng… có thể được vay vốn có hạn mức đến 200 tỷ đồng/dự án với lãi suất 0% trong thời hạn 7 năm.

💬 Chính sách hỗ trợ chuyển đổi xanh

Chuyển đổi xanh đang trở thành thước đo năng lực cạnh tranh mới của các đô thị trên thế giới. Với tầm nhìn chiến lược, sự tham gia của cộng đồng doanh nghiệp và sự đồng hành của người dân, Thành phố Hồ Chí Minh đang đặt những viên gạch vững chắc cho hành trình xây dựng đô thị xanh–thông minh–bền vững.

Từ bộ tiêu chí doanh nghiệp xanh, chiến dịch tiêu dùng xanh, việc thành lập Hội Doanh nghiệp Xanh đến các chính sách ưu đãi tín dụng, Thành phố từng bước hình thành hệ sinh thái xanh toàn diện.

Những quyết sách mạnh mẽ của Thành phố, gắn với sự kiên trì của doanh nghiệp và sự ủng hộ của người dân, chính là động lực để Thành phố Hồ Chí Minh vững vàng tiến vào giai đoạn phát triển mới: tăng trưởng xanh–công nghệ cao–cạnh tranh toàn cầu.