BÌNH DÂN HỌC VỤ SỐ, CHÌA KHÓA LAN TỎA TRI THỨC SỐ
Trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0 lan tỏa mạnh mẽ, chuyển đổi số không chỉ là yêu cầu tất yếu của tiến trình phát triển mà còn là “đường băng” để các đô thị lớn nâng cao năng suất, chất lượng tăng trưởng và năng lực cạnh tranh toàn cầu. Tại Thành phố Hồ Chí Minh, nơi đóng góp gần 23% GDP và khoảng 30% ngân sách quốc gia, chuyển đổi số được xác định là một trong những trụ cột chiến lược để hình thành mô hình tăng trưởng mới, hướng đến đô thị thông minh vào năm 2030.
Để chuyển đổi số thực sự thành công, không dừng lại ở mục tiêu xây dựng hạ tầng số, Thành phố Hồ Chí Minh chủ động thúc đẩy quá trình “phổ cập tri thức số” cho toàn dân. Mô hình Bình dân học vụ số, một chương trình mang tính chiến lược, được xem như bước đi đột phá nhằm thu hẹp khoảng cách tri thức giữa các nhóm dân cư, đặc biệt trong bối cảnh số hóa diễn ra nhanh và sâu rộng với phương châm bảo đảm tiếp cận “toàn dân, toàn diện, không ai bị bỏ lại phía sau”. Qua đó, khơi dậy tinh thần chủ động học tập, rèn luyện và ứng dụng kỹ năng số trong toàn xã hội, góp phần thúc đẩy vai trò làm chủ của nhân dân trong tiến trình chuyển đổi số toàn diện của địa phương này.
Phong trào Bình dân học vụ số là một sự kiện có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, đánh dấu một bước đi chiến lược, thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ của Thành phố Hồ Chí Minh trong việc hiện thực hóa chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước về chuyển đổi số quốc gia.
Giống như phong trào diệt “giặc dốt” sau năm 1945, Bình dân học vụ số ngày nay được ví như “cuộc chiến tri thức mới” trên không gian số. Thành phố xác định mục tiêu đầy tham vọng: từ nay đến năm 2026, 100% người trưởng thành phải có kiến thức cơ bản về chuyển đổi số, sử dụng thành thạo thiết bị thông minh, tiếp cận và khai thác các dịch vụ số thiết yếu, đồng thời được xác nhận trên nền tảng VNeID.
Bình dân học vụ số
Thành phố Hồ Chí Minh
Kiến thức nền tảng
Phổ cập kỹ năng số cơ bản cho toàn dân, xóa mù công nghệ.
Ứng dụng thiết yếu
Thành thạo các công cụ số quốc gia.
Nhân rộng mô hình
Đào tạo AI Phổ cập
Đưa Trí tuệ nhân tạo vào đời sống và dịch vụ công, nâng tầm vị thế công nghệ thành phố.
Để phong trào Bình dân học vụ số tạo ra động lực lan tỏa, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh kêu gọi các tổ chức, cá nhân, các tầng lớp nhân dân triển khai sâu rộng phong trào Bình dân học vụ số nhằm nâng cao nhận thức về vai trò và tầm quan trọng của chuyển đổi số trong phát triển kinh tế-xã hội và quản lý Nhà nước. Trong đó, chú trọng xây dựng các Đội hình tình nguyện thực hiện phong trào Bình dân học vụ số làm lực lượng nòng cốt, sáng tạo và tiên phong trong việc lan tỏa tri thức số đến mọi tầng lớp nhân dân.
TIÊN PHONG TRONG CHUYỂN ĐỔI SỐ
Từ năm 2021 đến nay, Thành phố Hồ Chí Minh triển khai nhiều mô hình, ý tưởng về các giải pháp đổi mới, sáng tạo, ứng dụng công nghệ thông tin vào cải cách hành chính phục vụ người dân, doanh nghiệp. Nổi bật là việc, thống nhất các nền tảng thông tin, nâng cấp tổng đài 1022 thành Cổng thông tin hợp nhất đa ngành, trở thành kênh tương tác trực tiếp giữa người dân-doanh nghiệp-chính quyền. Toàn bộ quy trình xử lý hồ sơ công việc được đẩy lên môi trường số ở mức độ ngày càng cao, trong đó nhiều thủ tục đã đạt mức độ 3 – 4. Ngoài ra, thành phố triển khai ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào cải cách hành chính công để phục vụ người dân, doanh nghiệp tốt hơn…
Phát triển hạ tầng dữ liệu và nền tảng số, thúc đẩy mô hình hợp tác “bốn nhà”.
Phát triển hạ tầng dữ liệu và nền tảng số, thúc đẩy mô hình hợp tác “bốn nhà”.
Tuy nhiên, Thành phố Hồ Chí Minh thẳng thắn đánh giá, vẫn còn những “nút thắt” như hạ tầng số chưa đồng bộ, nhân lực công nghệ còn mỏng, chất lượng dữ liệu phân tán giữa các ngành. Để khắc phục, Thành phố tập trung xây dựng ba nhóm dữ liệu cốt lõi: dữ liệu dân cư; dữ liệu tài chính–doanh nghiệp; dữ liệu đất đai–đô thị, nhằm tạo nền tảng cho chính quyền số và kinh tế số.
Theo Chương trình Chuyển đổi số của Thành phố Hồ Chí Minh, Thành phố đặt mục tiêu đến năm 2030 trở thành một đô thị thông minh, nơi mọi hoạt động quản lý, sản xuất, đời sống được tích hợp, vận hành hiệu quả trên nền tảng số.
Theo đó, mục tiêu tổng quát về Chương trình chuyển đổi số của Thành phố Hồ Chí Minh là phát triển chính quyền số, kinh tế số, chuyển đổi số trong các ngành với tinh thần: “Là đầu tàu kinh tế của cả nước, đi đầu trong thực hiện mô hình tăng trưởng mới. Phát triển nhanh và bền vững trên cơ sở nghiên cứu và ứng dụng mạnh mẽ khoa học, công nghệ, phong trào đổi mới sáng tạo và tăng năng suất lao động, là trung tâm khởi nghiệp sáng tạo lớn nhất cả nước, đi đầu trong việc tận dụng các cơ hội của cách mạng công nghiệp 4.0, phát triển mạnh kinh tế số, kinh tế chia sẻ, kinh tế tuần hoàn. Khuyến khích, hỗ trợ để hình thành các doanh nghiệp có quy mô lớn, tiềm lực mạnh, có khả năng cạnh tranh cao ở khu vực; thực hiện tăng trưởng xanh”.
Về mặt định hướng, Thành phố cam kết phát triển nhanh và bền vững dựa trên khoa học–công nghệ, đổi mới sáng tạo và tăng năng suất lao động. Thành phố Hồ Chí Minh hướng tới vị thế trung tâm khởi nghiệp sáng tạo lớn của cả nước, đi đầu trong khai thác cơ hội của kinh tế số, kinh tế chia sẻ và kinh tế tuần hoàn.
Chỉ tiêu Chuyển đổi số Thành phố Hồ Chí Minh 2030
Vị thế dẫn đầu cả nước
GIẢI PHÁP ĐỘT PHÁ
Để chuyển đổi số là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, Thành phố Hồ Chí Minh cần tập trung vào bảy trụ cột: Làm chủ dữ liệu; cơ sở hạ tầng an toàn, linh hoạt; nguồn nhân lực “sành công nghệ”; sự tham gia của hệ sinh thái; quy trình làm việc thông minh; hợp nhất trải nghiệm công dân, doanh nghiệp theo hướng công nghệ số; cải tiến, sáng tạo mô hình cung cấp dịch vụ mới.
Nhằm duy trì tốc độ chuyển đổi số, Thành phố tập trung vào bốn nhóm nhiệm vụ chung, trong đó quan trọng nhất là phát triển hạ tầng số đồng bộ, thông minh và an toàn.
Thành phố dự kiến xây dựng ít nhất hai trung tâm dữ liệu (Data Center) công suất cao, được kết nối trên nền tảng điện toán đám mây và kiến trúc siêu hội tụ. Đây sẽ là “bộ não” của các hệ thống thông tin công, giúp bảo đảm vận hành an toàn, ổn định và kết nối xuyên suốt.
Song song, Thành phố đẩy mạnh phát triển mạng truyền dẫn chuyên dụng, mở rộng thử nghiệm và phổ cập 5G, thúc đẩy các doanh nghiệp công nghệ thử nghiệm mô hình IoT tích hợp vào hạ tầng giao thông, điện, nước, môi trường…
Hạ tầng và Giải pháp
Chuyển đổi số Thành phố Hồ Chí Minh
Trọng tâm Hạ tầng số
Trung tâm dữ liệu
Ít nhất 02 trung tâm công suất lớn.
Mạng truyền số liệu
Chuyên dùng, đồng bộ toàn thành phố.
5G và IoT
Triển khai diện rộng và thử nghiệm mô hình IoT.
Kho dữ liệu dùng chung
Phục vụ điều hành đô thị.
Nhiệm vụ và Giải pháp chung
Đổi mới tư duy và thống nhất nhận thức về chuyển đổi số.
Phát triển hạ tầng số.
Phát triển nền tảng số.
Bảo đảm an toàn, an ninh thông tin.
Dưới tác động mạnh mẽ của công nghệ, các ngành kinh tế truyền thống đang được tái định hình sâu sắc. Thành phố Hồ Chí Minh hướng đến xây dựng môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, phát triển mô hình kinh doanh dựa trên dữ liệu, thương mại điện tử, tự động hóa và AI.
6 Nhiệm vụ xây dựng
Chính quyền số Thành phố Hồ Chí Minh
Trụ cột đầu tiên và quan trọng nhất trong chiến lược chuyển đổi số, hướng tới phục vụ người dân và nâng cao hiệu quả quản lý.
Phục vụ người dân và doanh nghiệp
Tích hợp dịch vụ theo nhu cầu, cung cấp thông tin một lần, bảo đảm an toàn dữ liệu.
Hiệu quả cơ quan Nhà nước
Ứng dụng công nghệ để cải tiến quy trình, đào tạo cán bộ số chuyên nghiệp.
Nền tảng tích hợp và chia sẻ
Xác thực tập trung (SSO), liên thông hệ thống dữ liệu toàn thành phố.
Tích hợp toàn diện: thuế, doanh nghiệp, dân cư, đất đai.
Hệ sinh thái dữ liệu mở
Phát triển nền tảng dữ liệu mở để người dân và doanh nghiệp cùng khai thác.
Khai thác dữ liệu hiệu quả
Số hóa toàn diện và ứng dụng dữ liệu vào công tác quản lý Nhà nước.
Thành phố Hồ Chí Minh đang bước vào giai đoạn quan trọng của quá trình tái cấu trúc mô hình tăng trưởng. Chuyển đổi số không chỉ là công cụ tăng hiệu quả quản lý Nhà nước mà đã trở thành nền tảng mới để thúc đẩy đầu tư, nâng cao năng suất lao động, hình thành các ngành kinh tế mới và xây dựng xã hội văn minh–hiện đại–bền vững.
Từ phong trào Bình dân học vụ số đến phát triển hạ tầng dữ liệu, từ cải cách hành chính đến mở rộng hệ sinh thái khởi nghiệp công nghệ, Thành phố đang định hình một tương lai trong đó người dân là trung tâm, doanh nghiệp là động lực và công nghệ là nền tảng.
Khi những dự án trung tâm dữ liệu, kho dữ liệu dùng chung, nền tảng AI và các chương trình đào tạo công dân số đồng bộ đi vào vận hành, Thành phố có cơ sở để tin tưởng vào mục tiêu trở thành đô thị thông minh, dẫn đầu kinh tế số, đóng vai trò dẫn dắt đổi mới sáng tạo của cả nước.
Chuyển đổi số không còn là lựa chọn, mà là con đường tất yếu để Thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục giữ vai trò đầu tàu và bứt phá trong thập kỷ mới.
Chỉ đạo sản xuất: Lê Nam Tư
Tổ chức sản xuất: Tùng Quang
Nội dung: Cao Tân, Tất Đạt
Ảnh: Tùng Anh, Cao Tân, Thế Anh
Trình bày: Tùng Anh
