Thiếu tướng, PGS, TS TRỊNH NGỌC QUYÊN
Giám đốc Học viện An ninh nhân dân

Sau gần 40 năm đổi mới, Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng tự hào trên mọi lĩnh vực, được đông đảo các tầng lớp nhân dân và bạn bè quốc tế ghi nhận, “chưa bao giờ nước ta có một cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”. Trước bối cảnh, tình hình mới của đất nước và quốc tế, tại Hội nghị Trung ương lần thứ 10 khóa XIII, Đảng ta xác định mục tiêu từ Đại hội XIV, đất nước ta sẽ bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Đây là vấn đề hệ trọng, hứa hẹn đưa dân tộc ta, đất nước ta có bước nhảy vọt, đột phá trên mọi phương diện và lĩnh vực.

Trên cơ sở nhận thức về kỷ nguyên mới của dân tộc và nhận thức chung về bảo đảm an ninh quốc gia, có thể bước đầu đề cập một số vấn đề chung về bảo đảm an ninh quốc gia trong kỷ nguyên mới như sau:

Thứ nhất, mục tiêu, sứ mệnh của bảo đảm an ninh quốc gia trong kỷ nguyên mới là bảo đảm cho việc hoạch định đúng đắn và tổ chức thực hiện thắng lợi chủ trương, đường lối, kế sách của Đảng và Nhà nước, góp phần thực hiện thành công các mục tiêu đặt ra trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Để hoàn thành mục tiêu đó, các nhiệm vụ đặt ra hàng đầu là: Giữ vững an ninh chính trị; bảo đảm vững chắc an ninh kinh tế; an ninh năng lượng; an ninh con người; an ninh mạng, an ninh cơ sở dữ liệu; phòng ngừa, ứng phó với các nguy cơ an ninh phi truyền thống trong kỷ nguyên mới…qua đó góp phần đắc lực thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ trọng tâm của cách mạng trong kỷ nguyên mới.

Thứ hai, về nội dung của bảo đảm an ninh quốc gia trong kỷ nguyên mới, bên cạnh những nội dung đã có, cần bổ sung thêm, quán triệt và cụ thể hóa quan điểm, tư tưởng chỉ đạo của Đảng về sự nghiệp cách mạng trong kỷ nguyên mới của dân tộc trong công tác an ninh trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, tạo môi trường, điều kiện để dân tộc vươn mình trên mọi phương diện.

Trong bảo đảm an ninh quốc gia ở bối cảnh của kỷ nguyên mới, cần có sự chủ động làm tốt công tác dự báo, phân tích, tổng hợp, đánh giá, nhận diện từ sớm, từ xa các nguy cơ đe dọa lợi ích, an ninh quốc gia và tham mưu chiến lược với Đảng, Nhà nước về bảo đảm vững chắc lợi ích, an ninh quốc gia trong kỷ nguyên mới.

Thứ ba, về thực hiện chức năng, nhiệm vụ của lực lượng Công an góp phần thực hiện tốt các mục tiêu của kỷ nguyên mới. Trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của mình, ngành Công an cần có sự nghiên cứu, cụ thể hóa chức năng, nhiệm vụ bảo đảm an ninh trong bối cảnh mới.

Trước hết, lực lượng Công an cần làm tốt công tác nắm tình hình có liên quan, chủ động tham mưu với Đảng, Nhà nước trong hoạch định, tổ chức thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của kỷ nguyên mới.

Đồng thời, ngành Công an cần thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý nhà nước về an ninh trong bối cảnh, điều kiện của kỷ nguyên mới, tích cực, chủ động tổ chức phòng, chống các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, các loại tội phạm, xử lý các yếu tố xâm phạm an ninh truyền thống và phi truyền thống trong bối cảnh mới.

Bên cạnh đó, với quá trình sắp xếp lại cơ cấu tổ chức bộ máy trong hệ thống chính trị, ngành Công an cần thực hiện tốt các nhiệm vụ mới theo chức năng được Đảng, Nhà nước tin tưởng, giao phó.

Thứ tư, về tư duy, nhận thức, tầm nhìn trong bảo đảm an ninh quốc gia, cần có sự đổi mới mạnh mẽ tư duy, tầm nhìn, cách tiếp cận trong bảo đảm an ninh quốc gia. Tính chủ động trong bảo đảm an ninh quốc gia cần được nhấn mạnh và tiếp tục phát huy, đề cao hơn so với giai đoạn trước. Đặc biệt là nhận thức an ninh quốc gia gắn với lợi ích quốc gia - dân tộc, ở đâu có lợi ích quốc gia, ở đó phải tổ chức bảo đảm an ninh quốc gia.

Trước mắt, để bước vào kỷ nguyên mới, Đảng và Nhà nước nhấn mạnh nhiều vấn đề đặt ra như: Vấn đề sắp xếp lại cơ cấu, tổ chức, bộ máy theo hướng tinh, gọn, mạnh, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả; vấn đề phòng, chống lãng phí đặt song song, ngang hàng với phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; vấn đề phát hiện và tháo gỡ các “nút thắt”, “điểm nghẽn” do cơ chế, cản trở đất nước phát triển trên các lĩnh vực; vấn đề cải cách hành chính và thực hiện chuyển đổi số quốc gia…

Do đó, công tác bảo đảm an ninh quốc gia phải chủ động, tích cực, tham gia có hiệu quả vào việc thực hiện thắng lợi các chủ trương lớn đó. Đồng thời, về mặt chiến lược, cần nghiên cứu, đổi mới, cụ thể hóa việc mở rộng phạm vi, nội hàm bảo đảm an ninh quốc gia ở các địa bàn ở ngoài biên giới quốc gia, nâng tầm đối sách và cách tiếp cận, đặc biệt là tính chủ động khi đất nước bước vào kỷ nguyên mới với thế và lực mới.

Thứ năm, xây dựng lực lượng Công an nhân dân xứng tầm nhiệm vụ bảo đảm an ninh quốc gia trong kỷ nguyên mới. Trong những kỷ nguyên đã qua, lực lượng Công an nhân dân đã hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước và nhân dân tin tưởng giao phó, bảo vệ thành công thành quả của cách mạng trong bất cứ điều kiện, hoàn cảnh nào. Công an nhân dân Việt Nam luôn giữ vững hình ảnh của một lực lượng của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà phục vụ, Công an nhân dân Việt Nam chỉ biết còn Đảng là còn mình.

Điều đáng tự hào của ngành Công an trong những năm qua là trong xây dựng lực lượng và thực hiện các chỉ tiêu chuyên môn luôn gương mẫu, đi đầu trong thực hiện thắng lợi các chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, qua đó tạo tiền đề, cơ sở vững chắc cho đất nước bước vào kỷ nguyên mới, tạo niềm tin trong Đảng, trong nhân dân để thực hiện thắng lợi các mục tiêu của kỷ nguyên đó.

Công an là lực lượng đã thực hiện quyết liệt nhất, triệt để nhất việc sắp xếp lại cơ cấu tổ chức, bộ máy theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Công an cũng là lực lượng nằm trong nhóm bộ, ngành đứng đầu về cải cách hành chính và chuyển đổi số quốc gia, tích cực và khẳng định vai trò quan trọng trong cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Bước vào kỷ nguyên mới của dân tộc, trên đà của những thành tựu đã đạt được, ngành Công an cần chủ động, tích cực triển khai thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 12 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh xây dựng lực lượng công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Việc chủ động tham mưu ban hành, tổ chức thực hiện nghị quyết này cũng khẳng định tư duy, tầm nhìn của Đảng ủy Công an Trung ương, Lãnh đạo Bộ Công an trong tâm thế sẵn sàng cùng dân tộc bước vào kỷ nguyên mới, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ bảo đảm an ninh quốc gia trong kỷ nguyên mới. Xây dựng lực lượng Công an nhân dân trong kỷ nguyên mới cần tiếp tục phát huy tinh thần gương mẫu đi đầu, về đích sớm trong thực hiện các mục tiêu của kỷ nguyên mới.

Thứ sáu, phát huy điều kiện bảo đảm an ninh quốc gia trong kỷ nguyên mới. Kỷ nguyên sắp tới đặt ra nhiều trọng trách, thử thách đối với công tác bảo đảm an ninh quốc gia nhưng cũng mang đến cho lực lượng Công an nhân dân cơ hội để phát triển, vươn mình cùng dân tộc. Kỷ nguyên vươn mình với những thành tựu trên các lĩnh vực sẽ định hình rõ hơn, vững chắc hơn tiềm lực phục vụ yêu cầu bảo đảm an ninh quốc gia.

Về bối cảnh trong nước, các thành tựu về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội sẽ tạo nền tảng, cơ sở vững chắc hơn cho việc xây dựng, tổ chức lực lượng, biện pháp bảo vệ an ninh quốc gia. Với thành tựu của kỷ nguyên mới, đối tượng thụ hưởng trước hết là nhân dân, nhân tố lòng dân thêm được củng cố, thế trận lòng dân trong kỷ nguyên mới sẽ là cơ sở vững chắc để tổ chức công tác bảo đảm an ninh quốc gia.

Mặt khác, trong kỷ nguyên mới, cùng với sự đổi mới về phương thức lãnh đạo của Đảng và những thành tựu mang lại, uy tín của Đảng sẽ ngày càng lớn mạnh, tạo chỗ dựa quan trọng trong bảo đảm an ninh quốc gia. Với góc nhìn thời đại, cục diện thế giới và cuộc cách mạng 4.0 bên cạnh thách thức cũng mang tới nhiều cơ hội để đổi mới công tác tổ chức theo hướng hiện đại hơn công tác bảo đảm an ninh quốc gia. Vị thế mới của Việt Nam trong quan hệ quốc tế, đặc biệt là quan hệ với các nước lớn, tiếng nói trên các diễn đàn quốc tế cũng cho phép ta có những cách tiếp cận mới, áp dụng các chủ trương, đối sách mới trong bảo đảm an ninh quốc gia.

Thứ bảy, đẩy mạnh hợp tác quốc tế, tăng cường ứng dụng khoa học - công nghệ và củng cố, phát triển tiềm lực an ninh quốc gia trong bối cảnh mới. Bước vào kỷ nguyên mới với vị thế, uy tín mới của đất nước được nâng cao trên trường quốc tế. Do đó, đây là cơ hội để Việt Nam đẩy mạnh hợp tác quốc tế trên mọi phương diện, khai thác thành quả của chính sách đối ngoại rộng mở, chủ động, tích cực hội nhập và hội nhập sâu rộng.

Hợp tác quốc tế về an ninh là một lĩnh vực quan trọng cần được đẩy mạnh theo xu thế chung đó với mục tiêu tăng cường hiểu biết, tích cực tìm kiếm, khai thác tiếng nói chung, chia sẻ lợi ích vì một thế giới, khu vực hòa bình, ổn định, vì sự phát triển chung của mỗi nước. Đặc biệt là với bối cảnh các nước đều phải đối mặt với những thách thức an ninh phi truyền thống có tầm ảnh hưởng toàn cầu, khu vực thì hợp tác quốc tế về an ninh càng có điều kiện để thúc đẩy và tăng cường.

Bên cạnh đó, trong bối cảnh phát triển như vũ bão của khoa học và công nghệ trong cuộc cách mạng 4.0, yêu cầu ứng dụng khoa học công nghệ trong bảo đảm an ninh quốc gia được đặt ra rất cấp thiết trong kỷ nguyên mới. Do đó, trên cơ sở những thành tựu đã đạt được, ngành Công an cần tiếp tục phát huy, tranh thủ ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến, hiện đại phục vụ bảo đảm an ninh, qua đó vừa góp phần xây dựng lực lượng Công an nhân dân chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, vừa làm nòng cốt trong xây dựng tiềm lực an ninh quốc gia.

Nước Việt Nam đang chuẩn bị cho những bước đi đầu tiên trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, một kỷ nguyên hứa hẹn những bước đột phá và thịnh vượng. Trong kỷ nguyên ấy, nhiệm vụ bảo đảm an ninh quốc gia được đặt ra với vị trí, vai trò quan trọng và những thử thách lớn nhưng không kém phần vinh quang. Trong phạm vi bài viết, chúng tôi có một số quan điểm bước đầu về bảo đảm an ninh quốc gia trong kỷ nguyên mới xin trao đổi cùng các đồng chí.