ƯỚC MƠ AN CƯ ĐÃ THÀNH HIỆN THỰC

Bước ra ban công trên căn hộ chung cư ở tầng 9, chung cư Khang Gia hít thở không khí, anh Nguyễn Ngọc Bảo Toàn cùng đứa con gái vui đùa vừa tưới chậu cây cảnh mới trồng. Sáu tháng trước, anh Toàn cùng gia đình gồm năm thành viên dọn về căn hộ rộng 71m2 theo suất tái định cư thuộc dự án cải rạo và chỉnh trang rạch Xuyên Tâm. Căn hộ này cũng là chốn “an cư” mới thay cho căn nhà chỉ vỏn vẹn 12m2 mà gia đình anh sinh sống gần 30 năm trong con hẻm nhỏ  “2 xuyệt” trên đường Dương Quảng Hàm.

Gia đình anh Toàn được đền bù 700 triệu đồng cho căn nhà cũ và tự nguyện đóng thêm phần chênh lệch để sở hữu căn hộ tái định cư trị giá gần 1,4 tỷ đồng. Niềm vui được nhân lên khi bà Năm, dì anh Toàn, trân trọng khoe giấy chủ quyền mới được bàn giao tận tay.

Theo Ban Bồi thường giải phóng mặt bằng quận Gò Vấp, Thành phố phân bổ cho Ban bồi thường quận 39 căn hộ để bố trí tái định cư cho các hộ dân thuộc diện giải toả dự án cải tạo và chỉnh trang rạch Xuyên Tâm (đoạn Gò Vấp). Tính đến nay, 26 hộ đã hoàn tất thủ tục nhận căn hộ tại Chung cư Khang Gia. Đây cũng là chung cư được quận Gò Vấp trước đây bố trí tái định cư cho các hộ dân diện thu hồi nhà, đất thuộc nhiều dự án trọng điểm trên địa bàn từ năm 2013 đến nay với tổng số căn hộ là 462 căn; cũng là nguồn nhà dự trữ của địa phương khi có nhu cầu là bố trí ngay cho người dân.

Không chỉ có Xuyên Tâm, dự án cải tạo và chỉnh trang bờ bắc Kênh Đôi thuộc phường Chánh Hưng và Phú Định (Quận 8 trước đây) cũng đang bước vào giai đoạn nước rút, đạt gần 97% tiến độ đền bù với 1.602 trường hợp bị ảnh hưởng.

Vừa tháo dỡ căn nhà cũ trên đường Nguyễn Duy bàn giao cho địa phương, bà Nguyễn Ngọc Phương, ngụ phường Chánh Hưng nằm trong số 168 trường hợp có nhu cầu nhận suất tái định cư, “gật đầu” nhận ngay một căn hộ tái định cư tại Chung cư 2225 Phạm Thế Hiển, phường Bình Đông (Khu nhà ở xã hội Hưng Phát).

 "NHẤT CẬN LÂN, NHÌ CẬN THÂN"

“Nhất cận lân, nhì cận thân”, tư tưởng an cư truyền thống ấy nay trở thành kim chỉ nam cho chính sách tái định cư của Thành phố Hồ Chí Minh. Nhà mới không chỉ để ở, mà phải giữ được môi trường cộng đồng, sinh kế, và hệ thống tiện ích mà người dân đã gắn bó.

Bà Nguyễn Thị Ngọc, ngụ phường Bình Thạnh, nằm trong số khoảng 2.200 hộ dân diện giải toả và di dời thuộc dự án cải tạo và chỉnh trang rạch Xuyên Tâm, đoạn Bình Thạnh, có nơi an cư mới tại Chung cư 1050 Phan Chu Trinh, nơi cách đó khoảng 3km. Bà và nhiều người dù đã hoàn thành thủ tục, nhưng lòng vẫn canh cánh về sự lựa chọn liệu có phù hợp với mong muốn ổn định sinh kế.

Theo Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh, giai đoạn 2021–2025 và những năm tiếp theo, Thành phố đặt mục tiêu bồi thường, di dời 6.500 căn nhà trên và ven kênh rạch; đến nay đã thực hiện 4.321 căn. Hai dự án trọng tâm là:

• Nạo vét, cải tạo rạch Xuyên Tâm (Quận Bình Thạnh–Gò Vấp cũ)
• Cải tạo bờ bắc kênh Đôi (Quận 8 cũ)

Ngoài chính sách đền bù, việc xây dựng quỹ nhà ở xã hội và nhà tái định cư đóng vai trò quyết định để tránh tình trạng “nơi thừa nơi thiếu” khi triển khai các dự án.

SINH KẾ ỔN ĐỊNH, CỘNG ĐỒNG BỀN VỮNG

Tháng 8 vừa qua, Thành phố Hồ Chí Minh khởi công Nhà ở xã hội số 4 Phan Chu Trinh (phường Bình Thạnh) với 864 căn hộ, phục vụ tái định cư cho các dự án chỉnh trang đô thị, trong đó có rạch Xuyên Tâm. Công trình tích hợp đầy đủ hạ tầng: Khu sinh hoạt cộng đồng, công viên, cảnh quan và dịch vụ thương mại.

Theo Chủ đầu tư, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh, đây là dự án quan trọng nhằm đáp ứng nhu cầu chính đáng của người dân về chỗ ở gần nơi cũ, góp phần hoàn thiện chương trình chỉnh trang đô thị theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Thành phố nhiệm kỳ 2020–2025.

Theo Ban Bồi thường giải phóng mặt bằng Quận 8, hiện việc bố trí tái định cư cho 168 hộ dân thuộc dự án cải tạo và chỉnh trang bờ Bắc kênh Đôi vẫn chưa thực hiện xong do vướng mắc thủ tục pháp lý trong tính tiền sử dụng đất giữa Thành phố và các chủ đầu tư. Ban cũng đang tích cực phối hợp với các địa phương, cơ quan của Thành phố để sớm tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc đang gặp cũng như kiến nghị Sở Xây dựng xem xét nội dung liên quan đến việc ký Hợp đồng mua bán căn hộ bố trí tái định cư tại Chung cư 481 Ba Đình.

Những thay đổi mạnh mẽ từ chủ trương đến hành động thực tiễn cho thấy Thành phố Hồ Chí Minh đang dịch chuyển rõ nét: từ mục tiêu có chỗ ở mới sang mục tiêu bảo đảm chất lượng sống, sinh kế và an sinh xã hội bền vững. Tái định cư không chỉ là di dời mà là quá trình tái tạo cấu trúc cộng đồng, khôi phục “phần hồn” đô thị, nơi người dân tiếp tục được gắn bó với công việc, hàng xóm, nếp sinh hoạt vốn đã trở thành ký ức.

Với quyết tâm hoàn thành các chương trình chỉnh trang đô thị, cải tạo kênh rạch và phát triển nhà ở xã hội, Thành phố Hồ Chí Minh đang từng bước xây dựng một môi trường sống văn minh, an toàn và bền vững hơn. Nơi mỗi người dân được “an cư” để cùng chung tay phát triển cộng đồng, vun đắp tương lai cho một đô thị hiện đại mang đậm bản sắc nghĩa tình.