Trong thời điểm bản lề của nhiệm kỳ Đại hội XIII, Việt Nam đang tiến hành một cuộc cách mạng lớn về tổ chức bộ máy, hướng tới tinh gọn, hiện đại, hiệu quả. Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đã xác định rõ nhiệm vụ “xây dựng nền hành chính nhà nước phục vụ nhân dân, dân chủ, pháp quyền, chuyên nghiệp, hiện đại, trong sạch, vững mạnh, công khai, minh bạch; tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động của Chính phủ theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả”.
Dưới sự lãnh đạo quyết đoán, truyền cảm hứng của Đảng, trực tiếp, thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, toàn Đảng, toàn dân đã đồng lòng mở ra kỷ nguyên mới cho hệ thống chính trị – một hệ thống gần dân, vì dân, phụng sự dân tộc.
Trong công cuộc cải cách mạnh mẽ để sắp xếp, tinh gọn bộ máy hệ thống chính trị, Đảng ta với vai trò hạt nhân lãnh đạo đã phát huy cao độ sức mạnh toàn Đảng, toàn dân. Quyết định triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp là một bước đi táo bạo, thể hiện tầm nhìn đổi mới và ý chí chính trị kiên định của tập thể lãnh đạo ở cấp cao nhất.
Chủ trương xóa bỏ cấp chính quyền trung gian, sáp nhập các đơn vị hành chính để tinh gọn đầu mối đã được Nghị quyết Trung ương 6 (khóa XII) xác định là nhiệm vụ mang tính đột phá khi yêu cầu “giảm đầu mối, bỏ cấp trung gian, tinh giản biên chế… bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch, chuyên nghiệp, phục vụ nhân dân”. Bước đi táo bạo này phản ánh quyết tâm của Đảng trong việc đổi mới hệ thống chính trị theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Dưới sự chỉ đạo tập trung, thống nhất của Trung ương Đảng, toàn bộ hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở đã vận hành nhịp nhàng, hiệu quả, tạo nên sức mạnh tổng hợp và củng cố niềm tin lớn lao trong xã hội.
Tư duy đổi mới, tầm nhìn chiến lược của Đảng
Ngay từ khi manh nha ý tưởng chấm dứt hoạt động cấp chính quyền trung gian và sáp nhập các đơn vị hành chính, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã thể hiện tư duy đổi mới với tầm nhìn sâu rộng. Trung ương xác định việc tinh gọn bộ máy không chỉ nhằm thu gọn đầu mối, giảm gánh nặng ngân sách, mà quan trọng hơn là nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản trị quốc gia trong thời kỳ mới. Nghị quyết số 18-NQ/TW Hội nghị Trung ương 6 (khóa XII) nhấn mạnh rằng chủ trương sắp xếp lại các đơn vị hành chính cấp tỉnh, không tổ chức cấp chính quyền huyện chính là quyết định mang tính bước ngoặt trên lộ trình đổi mới hệ thống chính trị, hướng tới một nền hành chính tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Đây là tầm nhìn chiến lược, dám đột phá vào mô hình cũ kỹ đã tồn tại nhiều thập niên, mở ra kỷ nguyên mới cho bộ máy nhà nước Việt Nam.
Chủ trương xóa bỏ cấp chính quyền trung gian, sáp nhập các đơn vị hành chính để tinh gọn đầu mối đã được Nghị quyết Trung ương 6 (khóa XII) xác định là nhiệm vụ mang tính đột phá. (Ảnh: Trí Dũng/TTXVN)
Chủ trương xóa bỏ cấp chính quyền trung gian, sáp nhập các đơn vị hành chính để tinh gọn đầu mối đã được Nghị quyết Trung ương 6 (khóa XII) xác định là nhiệm vụ mang tính đột phá. (Ảnh: Trí Dũng/TTXVN)
Bên cạnh đó, lãnh đạo Đảng cũng đặc biệt đề cao vai trò của chuyển đổi số và cải cách thủ tục hành chính trong mô hình mới. Trung ương chỉ rõ: khi kết thúc hoạt động của cấp trung gian, chuyển đổi số chính là cầu nối sống còn giữa cấp tỉnh và cấp xã. Nếu không ứng dụng công nghệ, không quản trị dựa trên dữ liệu, thì cấp tỉnh rất khó nắm bắt kịp thời tình hình cơ sở và chỉ đạo hiệu quả. Tư duy này cho thấy tầm nhìn hiện đại, thức thời của Đảng ta, biến thách thức thành cơ hội để Việt Nam tăng tốc trong kỷ nguyên số. Dưới định hướng đó, công cuộc cải cách bộ máy gắn liền với một “cuộc cách mạng số” trong quản lý nhà nước, tạo nên hình ảnh một Đảng cầm quyền không ngừng đổi mới để theo kịp thời đại.
Chỉ đạo quyết liệt, sát sao, kịp thời
Để biến tầm nhìn chiến lược thành hiện thực đòi hỏi sự chỉ đạo quyết liệt. Trên cương vị hạt nhân lãnh đạo, tập thể Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã thể hiện bản lĩnh và quyết tâm sắt đá trong việc đưa nghị quyết của Đảng vào cuộc sống. Ngay sau khi Trung ương Đảng thống nhất chủ trương, Bộ Chính trị đã nhanh chóng thành lập Ban Chỉ đạo triển khai mô hình chính quyền hai cấp, do đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm trực tiếp lãnh đạo. Đồng thời, phân công rõ trách nhiệm cho từng cơ quan Trung ương. Chính sự vào cuộc kịp thời, sát sao từ cấp lãnh đạo cao nhất đã tạo nên khí thế khẩn trương trên cả nước.
Trong suốt quá trình triển khai, Bộ Chính trị, Ban Bí thư dưới sự chủ trì của Tổng Bí thư đã họp hàng tuần để nghe báo cáo, cho ý kiến chỉ đạo đối với mọi vấn đề phát sinh. Chỉ trong vòng một tháng, Bộ Chính trị đã ban hành 5 kết luận quan trọng nhằm lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt công cuộc sắp xếp bộ máy và các đơn vị hành chính. Đây là tần suất làm việc dày đặc chưa từng có, thể hiện tinh thần trách nhiệm cao độ và phong cách điều hành sâu sát của tập thể lãnh đạo Trung ương. Với phương châm “khó khăn, vướng mắc đến đâu, tháo gỡ ngay đến đó”, Bộ Chính trị và Ban Bí thư đã kịp thời giải quyết những nút thắt về thể chế, nhân sự, cơ sở vật chất…, bảo đảm tiến độ cải cách không bị chậm trễ. Sự quyết liệt ấy truyền đi thông điệp rõ ràng: ý chí cải cách của Đảng ta là không thể lay chuyển; bất kể khó khăn lớn đến đâu cũng phải quyết tâm thực hiện bằng được vì lợi ích lâu dài của đất nước.
Không chỉ làm việc trên bàn họp, các đồng chí lãnh đạo cấp cao của Đảng còn trực tiếp “vi hành”, khảo sát thực tế tại nhiều địa phương ngay trước thời điểm triển khai mô hình mới. Những ngày cuối tháng 6/2025, hình ảnh Tổng Bí thư Tô Lâm xuất hiện tại các xã, phường - từ một phường trung tâm ở Hà Nội đến tận xã biên giới xa xôi - đã gây ấn tượng mạnh mẽ. Đồng chí lắng nghe tâm tư của cán bộ cơ sở, quan sát tỉ mỉ việc sắp xếp trụ sở, bố trí nhân lực… rồi nhắc nhở lãnh đạo địa phương từng chi tiết để tránh xáo trộn khi vận hành chính quyền mới.
Sự gần gũi, sâu sát ấy không chỉ giúp Trung ương nắm chắc tình hình thực tiễn, mà còn tiếp thêm động lực để cơ sở “dám nghĩ, dám làm”. Chính sự nêu gương của tập thể lãnh đạo Đảng đã lan tỏa tinh thần quyết tâm đến từng chi bộ, từng cán bộ, đảng viên nơi tuyến đầu. Ai nấy đều thấy rõ đây không chỉ là chủ trương trên giấy, mà là một cuộc cải cách “từ trên xuống dưới” với tinh thần hành động mãnh liệt từ cấp lãnh đạo cao nhất của Đảng.
Phát huy vai trò Ban Tổ chức Trung ương – “nhạc trưởng” của cải cách
Trong thành công bước đầu của công cuộc sắp xếp bộ máy, phải kể đến vai trò dẫn dắt, tham mưu đắc lực của Ban Tổ chức Trung ương. Với chức năng là cơ quan Thường trực của Ban Chỉ đạo Trung ương về triển khai mô hình mới, Ban Tổ chức Trung ương đã thực sự trở thành “nhạc trưởng”, phối hợp nhịp nhàng các đơn vị trong hệ thống chính trị. Thực hiện sự chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban đã khẩn trương ban hành kế hoạch triển khai chi tiết, hướng dẫn các địa phương về công tác nhân sự, tổ chức bộ máy, bố trí cán bộ sau sáp nhập… Mọi khó khăn, vướng mắc từ cơ sở đều được kịp thời tổng hợp để Ban Tổ chức Trung ương báo cáo Bộ Chính trị xin ý kiến chỉ đạo hoặc chủ động tháo gỡ theo thẩm quyền.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo về tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo về tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW.
Với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao từ Trung ương, Ban Tổ chức Trung ương đã được tạo điều kiện thuận lợi để hoàn thành tốt sứ mệnh. Các đoàn công tác của Ban tỏa đi khắp nơi, “cầm tay chỉ việc” giúp các địa phương xây dựng đề án sáp nhập, kiện toàn nhân sự, tổ chức đại hội đảng bộ ở các đơn vị hành chính mới. Không quản ngại khối lượng công việc khổng lồ, tập thể lãnh đạo và đội ngũ cán bộ, chuyên viên Ban Tổ chức Trung ương đã làm việc ngày đêm, bám sát từng nhiệm vụ cụ thể. Sự tận tụy đó được Bộ Chính trị, Ban Bí thư biểu dương như một minh chứng cho năng lực tổ chức, triển khai nhiệm vụ của Đảng ta ở mọi cấp. Quá trình cải cách lớn lao này vì thế diễn ra tương đối trôi chảy, đồng bộ, không có “vùng trũng” hay độ trễ giữa các địa phương – một phần lớn nhờ sự điều phối hiệu quả của Ban Tổ chức Trung ương trong vai trò tham mưu và hậu cần cho Bộ Chính trị, Ban Bí thư.
Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo Trung ương tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.
Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo Trung ương tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.
Hiệu quả lan tỏa và niềm tin của toàn xã hội
Sau hai tháng triển khai, bộ máy chính quyền địa phương hai cấp đã vận hành thông suốt, ổn định. Kết quả ấy là minh chứng sinh động cho tư duy sáng tạo và sự chỉ đạo quyết liệt của Đảng ta, đặc biệt là tập thể Bộ Chính trị, Ban Bí thư. Quan trọng hơn, thành công bước đầu này đã tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ, củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân vào chủ trương lớn của Đảng.
Trước hết, hệ thống chính trị các cấp đã vào guồng một cách nhanh chóng, thể hiện sự thống nhất ý chí và hành động từ Trung ương đến cơ sở. Tinh thần “ý Đảng - lòng Dân” gặp nhau rõ nét khi cả hệ thống chính trị đồng thuận cao, người dân phấn khởi đón nhận mô hình mới với kỳ vọng lớn. Theo phản ánh của các cơ quan thông tấn, báo chí và dư luận: tuyệt đại đa số người dân đồng ý rằng việc tinh gọn tổ chức bộ máy là xu thế tất yếu để đất nước phát triển nhanh, bền vững. Đặc biệt, khoảng 67% số được hỏi bày tỏ sự hài lòng đối với chủ trương sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã và thực hiện chính quyền hai cấp ngay sau tháng đầu tiên. Những con số biết nói đó phản ánh sự đồng thuận xã hội sâu sắc. Niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng tiếp tục được củng cố, tạo thành nguồn sức mạnh tinh thần to lớn thúc đẩy công cuộc đổi mới.
Ngay sau khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Đảng bộ, chính quyền xã Phú Đình (tỉnh Thái Nguyên) luôn chú trọng nâng cao chất lượng phục vụ người dân tại Trung tâm phục vụ hành chính công của xã. (Ảnh: LINH GIANG)
Ngay sau khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Đảng bộ, chính quyền xã Phú Đình (tỉnh Thái Nguyên) luôn chú trọng nâng cao chất lượng phục vụ người dân tại Trung tâm phục vụ hành chính công của xã. (Ảnh: LINH GIANG)
Cán bộ Trung tâm phục vụ hành chính công xã Tân Hưng, tỉnh Đồng Nai hỗ trợ người dân đến làm thủ tục hành chính. (Ảnh: THU UYÊN)
Cán bộ Trung tâm phục vụ hành chính công xã Tân Hưng, tỉnh Đồng Nai hỗ trợ người dân đến làm thủ tục hành chính. (Ảnh: THU UYÊN)
Đoàn công tác của Tỉnh uỷ Hưng Yên kiểm tra công tác triển khai vận hành chính quyền 2 cấp tại phường Mỹ Hào. (Ảnh: LÊ HIẾU)
Đoàn công tác của Tỉnh uỷ Hưng Yên kiểm tra công tác triển khai vận hành chính quyền 2 cấp tại phường Mỹ Hào. (Ảnh: LÊ HIẾU)
Được truyền cảm hứng bởi sự gương mẫu từ cấp lãnh đạo cao nhất, đội ngũ cán bộ, đảng viên ở mọi cấp đã phát huy cao độ tinh thần chủ động, sáng tạo. Nhiều địa phương xem việc triển khai mô hình mới là mệnh lệnh từ trái tim, nhờ đó tự giác nỗ lực vượt qua khó khăn. Ngay trong những ngày đầu, đã xuất hiện biết bao điển hình tiên tiến: Cán bộ cấp xã thức thâu đêm hoàn tất thủ tục hành chính để người dân không bị chậm trễ; Chủ tịch tỉnh trực tiếp xuống cơ sở kiểm tra việc giải quyết công việc theo cơ chế mới; các tổ chức đoàn thể nhanh chóng vào cuộc giúp nhân dân cập nhật giấy tờ, thủ tục khi địa giới hành chính thay đổi… Tất cả tạo nên bức tranh sinh động về một nền hành chính phục vụ, với hình ảnh người cán bộ tận tụy, gần dân. Đó chính là kết quả từ sự lãnh đạo, chỉ đạo và tinh thần nêu gương của Đảng ta, khi những người đứng đầu đã thắp lên ngọn lửa nhiệt huyết cải cách trong toàn hệ thống.
Sau hai tháng triển khai, bộ máy chính quyền địa phương hai cấp đã vận hành thông suốt, ổn định, tạo niềm tin và sự phấn khởi cho người dân. (Ảnh: NGỌC HUÂN)
Sau hai tháng triển khai, bộ máy chính quyền địa phương hai cấp đã vận hành thông suốt, ổn định, tạo niềm tin và sự phấn khởi cho người dân. (Ảnh: NGỌC HUÂN)
Có thể nói, vai trò lãnh đạo trung tâm của Đảng ta là nhân tố có ý nghĩa quyết định tạo nên thành công bước đầu của việc tinh gọn bộ máy. Tư duy sắc bén, tầm nhìn chiến lược và hành động quyết liệt của tập thể lãnh đạo Đảng đã khơi thông dòng chảy cải cách, kết nối ý Đảng với lòng Dân, tạo ra động lực mạnh mẽ cho cả hệ thống chính trị. Hình ảnh các đồng chí lãnh đạo cao nhất của Đảng sâu sát cơ sở, tận tụy vì dân đã để lại ấn tượng sâu đậm và niềm cảm hứng lớn lao trong xã hội. Chính niềm cảm hứng đó sẽ tiếp tục lan tỏa, quy tụ sức mạnh toàn Đảng, toàn dân, giúp chúng ta vững tin tiến bước trên con đường đổi mới, xây dựng đất nước phồn vinh, hùng cường.
Với tư duy cải cách sâu sắc và sự chỉ đạo quyết liệt của Đảng ta, trực tiếp, thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, một bộ máy mới – gọn hơn, mạnh hơn – đã chính thức đi vào vận hành trên phạm vi toàn quốc. Thành quả đạt được ngay trong tháng đầu tiên triển khai là minh chứng sống động cho tính đúng đắn và sức sống của mô hình mới. Cải cách mạnh mẽ lần này cũng nằm trong tầm nhìn đến năm 2030 mà Đảng ta đã xác định, nhằm hoàn thiện mô hình tổ chức tổng thể của hệ thống chính trị phù hợp với yêu cầu, điều kiện của giai đoạn phát triển mới.
Ngày xuất bản: 31/8/2025
Trình bày: Kiều Giang
Ảnh: TTXVN, Báo Nhân Dân