Năm 2025, cùng với các địa phương trong cả nước, thành phố Hà Nội cùng lúc thực hiện khối công việc rất lớn trong bối cảnh vừa làm, vừa thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Bằng nhiều giải pháp sáng tạo, quyết liệt, thành phố không những thực hiện hiệu quả các mục tiêu, mà còn tiên phong thực hiện nhiều mô hình, cách làm mới. Nhờ đó, thành phố hoàn thành các nhiệm vụ năm 2025 và các nhiệm vụ của nhiệm kỳ 2020-2025, đồng thời tạo đà vững chắc cho tăng trưởng hai con số trong những năm tới.

Xây dựng văn hóa người Hà Nội, gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa Thăng Long-Hà Nội luôn là nhiệm vụ trọng tâm trong các nhiệm kỳ công tác của thành phố. Trong năm 2025 nói riêng và trong nhiệm kỳ 2020-2025, Thủ đô Hà Nội đã có những bước đột phá quan trọng, với việc triển khai Chương trình 06 và Nghị quyết số 09 của Thành ủy Hà Nội. Người Hà Nội không chỉ giữ vững những phẩm chất vốn có mà còn được tích hợp những phẩm chất mới. Cùng với đó, Hà Nội đang vươn mình trở thành trung tâm công nghiệp văn hóa (CNVH) của châu lục và thế giới. Đó là những nền tảng vững chắc để Thủ đô bước vào một giai đoạn phát triển mới.

Đất nước và Thủ đô đang đi qua những ngày tháng cuối cùng của năm 2025 đầy dấu ấn. Có những kỷ niệm sẽ phôi pha cùng năm tháng. Nhưng có những câu chuyện còn được kể mãi trong nhiều năm sau.

Trong dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh  (A80), thành phố Hà Nội được Trung ương chọn là nơi tổ chức chính các sự kiện kỷ niệm. Đây là một nhiệm vụ vẻ vang mà hết sức nặng nề. Hàng nghìn vị khách quốc tế; hàng triệu khách phương xa đến Hà Nội. Hàng chục nghìn người luyện tập cho Lễ kỷ niệm, diễu binh, diễu hành trong nhiều tháng; hàng nghìn khí tài hiện đại sẽ đi qua quảng trường Ba Đình. Hàng trăm sự kiện lớn, nhỏ diễn ra trong mấy tháng trời. Trong lúc đó, vẫn có những thế lực thù địch âm mưu phá hoại…

Nhưng rồi thành phố đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ vẻ vang này, bảo đảm Đại lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh diễn ra thành công tốt đẹp, an toàn tuyệt đối, để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng đồng bào cả nước và bạn bè quốc tế.

Bây giờ, khi nhìn lại những thước phim đã trở thành lịch sử về đoàn hùng binh diễu qua quảng trường Ba Đình lịch sử, rồi đi trên những con phố của Thủ đô trong vòng tay nhân dân, tất cả chúng ta đều thấy tự hào.

Đảng bộ, chính quyền, nhân dân Thủ đô không chỉ huy động một nguồn lực khổng lồ để đáp ứng yêu cầu của dịp kỷ niệm, mà mỗi hoạt động còn “gói ghém” trong đó biết bao tình cảm, biết bao yêu thương gửi đến những chiến sĩ, đồng bào cả nước của nhân dân Thủ đô.

Đảng bộ, chính quyền, nhân dân Thủ đô không chỉ huy động một nguồn lực khổng lồ để đáp ứng yêu cầu của dịp kỷ niệm, mà mỗi hoạt động còn “gói ghém” trong đó biết bao tình cảm, biết bao yêu thương gửi đến những chiến sĩ, đồng bào cả nước của nhân dân Thủ đô.

Những ngày cuối tháng 8 đầu tháng 9/2025, chỉ trong ít ngày, Hà Nội trở nên quá tải vì lượng người đổ về. Khách sạn, nhà nghỉ “cháy phòng”. Đồng bào phương xa đến Hà Nội ai cũng lo chỗ ăn, chỗ ở. Nhưng cái cảm giác “vui sao nước mắt lại trào” thật sự đến khi những người từ những phương trời xa đã được những gia đình ở Hà Nội mở cửa đón vào nhà lưu trú để mọi người có thể mừng Đại lễ.

Từ cuối tháng 8/2025, chị Quản Phương Lan ở phố Thuỵ Khuê (phường Tây Hồ, Hà Nội) đã huy động người thân trong gia đình cùng chị lau dọn nhà cửa để đón khách. Chị Lan chia sẻ: “Tôi chỉ góp một phần nhỏ giúp mọi người, để mọi người không phải đi quá bộ quá xa đến nơi xem diễu binh, đỡ tốn kém khi phải thuê phòng trọ, mà những ngày này rất khó tìm”.

Đó cũng là câu chuyện của bà Nguyễn Phúc Hậu ở số 71 phố Tràng Thi. Gia đình bà vốn cho thuê cửa hàng. Nhưng bà Hậu đã thỏa thuận với chủ cửa hàng nghỉ hẳn ngày mồng 1, mồng 2/9, để gia đình bà bài trí lại nhà cửa, trải thảm, trải chiếu lo chỗ ngủ, bố trí quạt mát … để đón nhân dân đến xem diễu binh.

Có hàng trăm câu chuyện tương tự như thế. Cùng với đó, hàng trăm trụ sở cơ quan, trường học mở cửa để nhân dân vào nghỉ chân, trú mưa, đi vệ sinh, hoặc nghỉ đêm.

Hà Nội quá tải là dịp để nghĩa đồng bào sống dậy.

Hà Nội quá tải là dịp để nghĩa đồng bào sống dậy. Dịp đó, xã Đông Anh cũng chưa bao giờ đón lượng người đông đến vậy, bởi nơi đây diễn ra Triển lãm thành tựu đất nước “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm quốc gia. Hàng nghìn người phải dừng xe, đi bộ hàng cây số vào triển lãm.

Cảm thông với những vị khách từ nơi xa xôi nay vất vả cuốc bộ, những “đội xe ôm miễn phí” chở khách vào xem triển lãm, đã ra đời. Anh Nguyễn Viết Tú là người có sáng kiến lập đội xe ôm miễn phí nhớ lại: “Khi em mới kêu gọi thì có 5-6 người hưởng ứng, tự về nhà lấy xe, lấy mũ lên đường. Nhưng đến hôm sau thì có đến gần 30 người. Mọi người làm việc suốt từ sáng đến chiều tối, mỗi người một ngày chạy vài chục chuyến. Em rất xúc động khi nhận được những ánh mắt, những lời cảm ơn chân tình. Trong đội xe ôm, có gia đình huy động hai xe máy, cả vợ lẫn chồng đều tham gia”.

Nhận định kỷ niệm 80 Quốc khánh là dịp lễ trọng đại, người dân cả nước đổ về Thủ đô, Thành ủy, UBND thành phố Hà Nội đã sớm chỉ đạo công tác đón tiếp, hậu cần. Khi lượng người tập trung đông để chứng kiến màn diễu binh, diễu hành hay trong buổi sơ duyệt, tổng duyệt, các nhu cầu sẽ phát sinh. Hà Nội đã chuẩn bị kỹ các hoạt động hỗ trợ người dân.

Thành phố đã huy động được hơn 830 nghìn chiếc bánh, gần 1 triệu chai nước, hơn 220 nghìn hộp sữa, hơn 200 nghìn nước đóng chai các loại để tặng người dân. Ngoài ra, các phường, các cơ quan, đơn vị, tùy điều kiện thực tế còn huy động thêm nguồn lực để hỗ trợ.

Những cố gắng, nỗ lực của cả hệ thống chính trị và người dân Thủ đô trong việc thực hiện nhiệm vụ A80 đã được Ban Chỉ đạo Trung ương kỷ niệm các ngày lễ lớn ghi nhận, biểu dương. Đó là nền tảng để Hà Nội tiếp tục tổ chức tốt những sự kiện tầm quốc gia, đồng thời lan tỏa hình ảnh một “Thành phố vì hòa bình” ngày càng hiện đại, thân thiện, đáng sống.

Gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa Thăng Long-Hà Nội, xây dựng văn hóa-con người Hà Nội luôn là nhiệm vụ trọng tâm qua các nhiệm kỳ công tác của thành phố. Trong nhiệm kỳ 2020-2025, Thành ủy Hà Nội đã cụ thể hóa nhiệm vụ này qua triển khai các chương trình, kế hoạch của Chương trình số 06-CTr/TU về “Phát triển văn hóa, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh giai đoạn 2021-2025” (Chương trình số 06-CTr/TU).

Chương trình số 06-CTr/TU được các cấp, các ngành triển khai gắn với Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, trọng tâm là xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh. Những nội dung này được cụ thể hóa qua thực hiện các tiêu chí, các danh hiệu như: Xây dựng môi trường văn hóa trong cộng đồng với các mô hình: “Thôn, tổ dân phố 5 không, 3 sạch”, “Tổ dân phố, thôn không ma túy”; Xây dựng môi trường học đường: “Nói không với bạo lực học đường”; “Học sinh Thủ đô ứng xử văn hóa khi tham gia giao thông”; “Em yêu Hà Nội”, “Nhà giáo Hà Nội thanh lịch, văn minh”... Đó là nền móng để người Hà Nội kế thừa nét đẹp thanh lịch, văn minh, đồng thời, thành phố xây dựng phẩm chất nghĩa tình trong văn hóa Thủ đô. Để từ đó, phẩm cách người Hà Nội tỏa sáng mà điển hình là văn hóa ứng xử người Hà Nội trong Đại lễ kỷ niệm A80.

Đối với công nghiệp văn hóa, Thành ủy Hà Nội ban hành Nghị quyết số 09-NQ/TU ngày 22/2/2022 về “Phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”. Văn hóa từ chỗ “tiêu tiền” trở thành những hoạt động “kiếm tiền”. Tư duy này lan tỏa đến tất cả các cấp ủy, chính quyền, tạo sự chuyển biến trong nhận thức hành động.

Đây là động lực chính để tạo ra bước chuyển đổi về phát triển văn hóa mà trước đây phải mất hàng thập kỷ mới có thể thực hiện được. Tư duy bảo tồn, giữ gìn song song với khai thác giá trị văn hóa để “làm kinh tế” lan tỏa từ thành phố cho đến làng quê và cả cộng đồng nghệ nhân, nghệ sĩ, nhà sáng tạo, doanh nghiệp.

Không những tiếp tục phát huy những giá trị di sản, Hà Nội còn hướng đến những lĩnh vực công nghiệp văn hóa mới, điển hình như trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn với hàng loạt chương trình nghệ thuật được đầu tư bài bản, chất lượng, cùng những công trình văn hóa tầm cỡ như: Trung tâm Hội chợ Triển lãm Việt Nam (xã Đông Anh), Nhà hát Hồ Gươm, Nhà hát Opera Hà Nội bên hồ Tây…

Sự phát triển đó không những được nhân dân cả nước hưởng ứng mà còn được bạn bè quốc tế công nhận. Trưởng đại diện Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) tại Việt Nam Jonathan Wallace Baker nhận định: “Hà Nội là cầu nối giữa các nền văn hóa, nơi giao thoa giữa giá trị truyền thống với sự sáng tạo. UNESCO hiểu rằng, Hà Nội dù tự hào về quá khứ, vẫn muốn hướng tới tương lai. Chúng tôi tin rằng, thành phố có đầy đủ điều kiện để trở thành một trung tâm sáng tạo, vì sáng tạo chính là cốt lõi của văn hóa và Hà Nội sở hữu một tâm hồn văn hóa”.

Những thành công kể trên là tiền đề để Đại hội Đảng bộ Thành phố Hà Nội lần thứ 18, nhiệm kỳ 2025-2030 đặt ra mục tiêu đến năm 2030: Hà Nội là Thủ đô “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”, xanh, thông minh, nơi hội tụ tinh hoa văn hóa, hội nhập quốc tế sâu rộng, có sức cạnh tranh cao, có trình độ phát triển ngang tầm thủ đô các nước phát triển trong khu vực.

Mục tiêu này dựa trên 5 trụ cột phát triển. Trong đó, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ 18, nhiệm kỳ 2025- 2030 nêu rõ quan điểm: “Phát huy truyền thống ngàn năm văn hiến Thăng Long-Hà Nội, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh, tiêu biểu cho văn hóa và con người Việt Nam; văn hóa và con người là trụ cột phát triển bền vững Thủ đô. (…)”.

Như vậy, bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, dù bối cảnh trong nước, quốc tế có nhiều điểm mới, nhưng thành phố vẫn đặt xây dựng, phát triển văn hóa, phát huy giá trị văn hóa ngàn năm là nhiệm vụ trọng tâm. Thành phố sẽ sớm xây dựng Chương trình công tác mới về lĩnh vực văn hóa-con người.

Trao đổi về vấn đề này, Tiến sĩ Nguyễn Viết Chức, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội cho rằng: “Việc xây dựng chuẩn mực văn hóa người Hà Nội cần triển khai gắn bó với hệ giá trị-văn hóa con người Việt Nam. Để thích ứng thời đại mới, cần bổ sung một số phẩm chất mới. Người Hà Nội sở hữu một tài sản lớn nhất trong kho tàng văn hóa dân tộc, lại được tiếp nhận những điều kiện tốt nhất về vật chất và tinh thần. Bởi vậy phải là người tiên phong trong mọi lĩnh vực của kỷ nguyên mới, kỷ nguyên số, kỷ nguyên công nghệ. Do đó, sáng tạo là phẩm chất hàng đầu để đáp ứng yêu cầu này”.

Để Hà Nội khẳng định vị thế trung tâm công nghiệp văn hóa của châu lục và toàn cầu, cần tháo gỡ những rào cản đang tồn tại. Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Hoài Sơn, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội nhận định: “ Tích hợp nghệ thuật biểu diễn với du lịch văn hóa sẽ là hướng đi giúp Hà Nội phát triển mạnh hơn. Thành phố là nơi tổ chức nhiều sự kiện giải trí lớn, đặc biệt là những chương trình thu hút hàng triệu người. Tuy nhiên, Hà Nội cũng đứng trước không ít thách thức. Để tổ chức một chương trình, đơn vị tổ chức cần thực hiện nhiều thủ tục với thời gian chuẩn bị dài; hạ tầng của thành phố cần tốt hơn, nguồn nhân lực cũng cần được đầu tư sâu hơn”.

Ngày xuất bản: 4/9/2025
Tổ chức thực hiện:
NGỌC THANH-VIỆT ANH-HỒNG VÂN
Nội dung: VIỆT ANH-GIANG NAM
Trình bày: NGỌC BÍCH
Ảnh: DUY LINH, BẢO LONG,
THẾ ĐẠI, GIANG NAM