World Cup nữ 2023: Những nhân tố thay đổi cuộc chơi

Hãy cùng điểm qua các gương mặt rất đáng xem tại World Cup nữ 2023 và tìm hiểu xem điều gì khiến họ trở nên đặc biệt.

Trong bóng đá, khoảnh khắc giữa niềm phấn khích tột độ và nỗi buồn vô hạn có thể chỉ cách nhau vài milimét, khi chỉ cần trái bóng lượn cong thêm một chút nữa, thủ môn chạm được đầu ngón tay vào bóng, hay cú đánh đầu thành bàn suýt ra ngoài chỉ trong đường tơ kẽ tóc.

Bóng đá là một môn thể thao đồng đội, nhưng cũng thường chứng kiến những khoảnh khắc tỏa sáng rực rỡ của các cá nhân.

736 cầu thủ đến từ 32 đội tuyển đang tranh tài ở giải đấu lớn nhất hành tinh dành cho bóng đá nữ.

Nhiều người trong số họ đã là những cái tên vang danh ở các giải đấu quốc nội.

Trong đó có những ngôi sao như Sam Kerr, Alexia Putellas, Megan Rapinoe và Wendie Renard.

Nhưng ngoài những ngôi sao lớn, còn có nhiều tài năng ít được biết đến hơn hứa hẹn sẽ tỏa sáng tại giải đấu danh giá đang diễn ra ở Australia và New Zealand.

Vậy họ là ai? Và điều gì khiến họ trở nên đặc biệt như vậy?

Thật khó để đưa ra một định nghĩa duy nhất về điều gì làm nên một cầu thủ bóng đá xuất sắc.

Thí dụ như những kỹ năng của một tiền đạo giỏi không phải lúc nào cũng giống với những kỹ năng tạo nên tên tuổi của một tiền vệ hay một hậu vệ xuất sắc, trong khi các thủ môn lại cần một bộ kỹ năng gần như hoàn toàn khác (như chơi bóng bằng tay).

Thực tế là các trung vệ sẽ không thường xuyên ghi được nhiều bàn thắng…

…nhưng nhiệm vụ của họ là ngăn cản các đợt tấn công của đối phương, đánh chặn và phá bóng.

Nếu là một tiền đạo hoặc tiền vệ, họ có thể không thực hiện nhiều đường chuyền như một hậu vệ...

…nhưng đó là vì họ đang chấp nhận nhiều rủi ro hơn khi tham gia kiến tạo hỗ trợ đồng đội ghi bàn.

Vậy làm thế nào để xác định ai là người giỏi nhất khi mọi cầu thủ và mọi vị trí đều rất khác nhau?

Việc đi sâu phân tích dữ liệu cá nhân của các cầu thủ được thu thập kể từ World Cup 2019 sẽ giúp xác định những cầu thủ nào đóng vai trò then chốt trong thành công của đội bóng.

Và không phải lúc nào họ cũng là những tên tuổi lớn như nhiều người thường nghĩ.

TIỀN ĐẠO

Trong bất kỳ trận đấu nào, thống kê quan trọng nhất là tỷ số - và các tiền đạo là những cầu thủ có nhiệm vụ chính là ghi bàn.

Tuy nhiên, việc đánh giá chất lượng của một tiền đạo không đơn giản.

Có những số liệu thống kê rõ ràng có thể sử dụng để xác định chất lượng của tiền đạo, chẳng hạn như số bàn thắng ghi được trong 90 phút (cả trận).

Dựa trên dữ liệu thu thập được, tiền đạo người Nigeria Asisat Oshoala là một trong những cầu thủ có tỷ lệ ghi bàn mỗi trận cao nhất so với bất kỳ cầu thủ nào khác tại giải đấu năm nay.

Tuy nhiên, khi so sánh với số cơ hội mà mỗi cầu thủ có được để ghi bàn - cũng như chất lượng của những cơ hội đó - thì một bức tranh khác sẽ xuất hiện.

Các cầu thủ có thống kê nằm ở phía dưới vạch trong biểu đồ này, chẳng hạn như Oshoala, ghi ít bàn thắng hơn kỳ vọng, dựa trên chất lượng của các cơ hội có được trong một trận đấu (còn được gọi là xG trong dữ liệu bóng đá).

Ngược lại, tiền đạo Khadija Shaw của Jamaica và Ada Hegerberg người Na Uy lại nằm trong số những cầu thủ ghi bàn tốt nhất, và cũng thuộc nhóm ghi bàn vượt trội so với kỳ vọng – tức họ tối đa hóa cơ hội có được trong mỗi thời điểm ghi bàn.

Ngay cả với hai tiền đạo có chỉ số gần tương đương nhau như Shaw và Hegerberg, vẫn có một số điểm khác biệt đáng chú ý trong lối chơi của họ.

Hegerberg, tiền đạo của câu lạc bộ Olympique Lyonnais, người đã giành Quả bóng vàng nữ đầu tiên vào năm 2020, có tỷ lệ dứt điểm chính xác hơn, đồng thời có xu hướng thực hiện những cú sút có cơ hội thành bàn cao hơn.

Trong khi đó, Shaw thực hiện nhiều cú sút hơn trong 90 phút thi đấu – nhưng trung bình không chính xác bằng Hegerberg.

Dữ liệu về vị trí sút trong vùng cấm cũng cho thấy rõ hơn phong cách khác nhau của các tiền đạo này.

Theo đó, Hegerberg có xu hướng tận dụng hầu hết các cơ hội của mình từ những vị trí hẹp hơn ngay trước khung thành…

… trong khi Shaw thực hiện nhiều cú sút hơn từ các vị trí có góc sút rộng hơn và đa dạng hơn ở cả trong và chung quanh khu vực 16m50.

Tiền đạo người Jamaica cũng được xếp hạng cao hơn về số lần rê bóng thành công so với Hegerberg, nghĩa là cô thường tạo ra nhiều cơ hội hơn cho mình khi đối đầu với các hậu vệ thay vì dựa vào sự hỗ trợ từ đồng đội.

Hai phong cách chơi khác nhau dẫn đến kết quả: Trong khi Hegerberg là một cầu thủ dứt điểm khéo léo và kỹ thuật hơn từ các cơ hội do đồng đội tạo ra, thì Shaw là một tiền đạo năng động và độc lập hơn, khi cô thường tự tạo ra nhiều cơ hội hơn.

Ada Hegerberg tung ra ít cú sút hơn mỗi trận so với một số tiền đạo khác nhưng lại có độ chính xác cao. (Ảnh: Getty Images/Harold Cunningham)

Khadija Shaw, hiện đang thi đấu cho Manchester City, không ngại tận dụng các cơ hội ghi bàn ở bất cứ vị trí nào trên sân. (Ảnh: Getty Images/Matt McNulty)

Trong khi trách nhiệm ghi bàn thường thuộc về các tiền đạo trung tâm, thì những cầu thủ nhận bóng ngay từ đầu để tạo cơ hội cho các tiền đạo này cũng quan trọng không kém.

World Cup 2023 có sự góp mặt của hàng loạt cầu thủ chạy cánh tài năng, từ Caroline Graham Hansen của Na Uy đến Megan Rapinoe của Hoa Kỳ, nhưng không ai thú vị bằng tiền đạo trẻ người Colombia Linda Caicedo.

Điểm mạnh của cô nằm ở khả năng xử lý khi cầm bóng. Dữ liệu cho thấy Caicedo là một trong những cầu thủ cầm bóng tấn công tốt nhất, với một số pha dốc bóng lên tuyến trên và vào 1/3 sân đối phương trung bình dài nhất.

Caicedo cũng không ngại đối đầu với các cầu thủ đối phương, sử dụng kỹ năng rê bóng của mình để vượt qua các hậu vệ và tung ra các đường chuyền tạo cơ hội vào khu vực nguy hiểm.

Sau khi được vinh danh là Cầu thủ xuất sắc nhất tại Copa America Feminina năm ngoái, cầu thủ chạy cánh 18 tuổi thuộc biên chế Real Madrid sẽ trở thành một trong những ngôi sao đột phá của World Cup 2023 - và chắc chắn là một cái tên rất đáng để mắt tới.

TIỀN VỆ

Tuy nhiên, tiền đạo không phải là cầu thủ duy nhất chịu trách nhiệm kiến tạo hoặc ghi bàn.

Các tiền vệ cũng có thể là một trong những nhân tố nguy hiểm nhất cả trong và chung quanh khu vực 16m50.

Hãy lấy đội trưởng Đan Mạch Pernille Harder làm thí dụ.

Dữ liệu thu thập cho thấy cô là một trong những tiền vệ tấn công giỏi nhất. Vị trí mà Harder thường thi đấu, nơi cô đá ngay phía sau một trung phong đúng nghĩa, không chỉ cho phép cầu thủ này tham gia xây dựng lối chơi cho toàn đội mà còn giúp cô tự do di chuyển về phía trước và tấn công – thậm chí đôi khi còn hoạt động như một tiền đạo thứ hai.

Do đó, Harder xếp hạng cao hơn nhiều so với bất kỳ tiền vệ nào khác tại giải đấu về số bàn thắng ghi được.

Tuy nhiên, không phải tất cả các tiền vệ đều giống nhau, với các vị trí khác nhau đòi hỏi các bộ kỹ năng khác nhau để cân bằng và bổ sung cho phần còn lại của đội.

Trong khi Harder là một tiền vệ thiên về tấn công, thì trọng tâm của tiền vệ người Hàn Quốc Ji So-yun là tạo ra các cơ hội ghi bàn và giữ bóng.

Pernille Harder của Đan Mạch là một trong những tiền vệ tấn công hay nhất, với tỷ lệ ghi bàn ngang bằng với hầu hết các tiền đạo. (Ảnh: Getty Images/Alex Pantling)

Tiền vệ người Hàn Quốc Ji So-yun là một mẫu cầu thủ đa năng thường xuyên có mặt ở mọi điểm nóng trên sân, nổi bật với kỹ năng luân chuyển bóng lên tuyến trên. (Ảnh: Getty Images/Nick Tre.Smith)

Ji được xếp vào nhóm những cầu thủ giỏi nhất tại World Cup về khả năng rê bóng, nghĩa là mỗi khi nhận bóng, một trong những kỹ năng hiệu quả nhất của cô là di chuyển về phía trước: Rê bóng qua đối thủ trước khi chuyền tiếp hoặc tung ra các đường chuyền chính xác cho đồng đội dứt điểm.

Nhưng những tiền vệ giỏi nhất không phải lúc nào cũng tập trung vào việc kiến tạo hay ghi bàn. Đôi khi, họ được giao nhiệm vụ ngăn chặn những tình huống này.

Trong khi Ji và Harder dành nhiều thời gian cầm bóng trên hàng công, thì Lena Oberdorf của Đức dành phần lớn thời gian di chuyển không bóng hoặc cố gắng giành bóng từ đối thủ.

Kỹ năng của cô phù hợp hơn nhiều với những phẩm chất của một trung vệ: Cản phá, đánh chặn, thu hồi và tắc bóng.

Tiền vệ phòng ngự là hình ảnh thu nhỏ của vai trò “số 6” truyền thống, hoạt động như một “chiếc máy ủi” ở tuyến giữa, với nhiệm vụ phá vỡ các đợt tấn công của đối phương trước khi đối thủ kịp tung ra những đường chuyền tạo cơ hội đầu tiên lên tuyến trên. Về bản chất, Oberdorf là một mẫu hậu vệ chơi cao hơn.

Như những bản đồ nhiệt này cho thấy, cả ba tiền vệ đều có xu hướng chiếm lĩnh những khoảng trống cụ thể trên sân tùy thuộc vào nhiệm vụ của họ.

Harder và Ji di chuyển xa hơn về phía trước khi họ tham gia vào các đợt tấn công, trong khi tư duy chơi bóng thiên về phòng ngự của Oberdorf khiến cầu thủ này chơi sâu hơn một chút để duy trì kết nối với tuyến sau.

HẬU VỆ

Trong khi có một số tiền vệ hoạt động giống hậu vệ hơn, thì có một số hậu vệ lại có kỹ năng khiến họ giống như tiền vệ.

Như đội trưởng tuyển Pháp, Wendie Renard, được coi là một trong những trung vệ vĩ đại nhất trong lịch sử, những phẩm chất cá nhân của Renard khiến cô hoàn toàn khác biệt so với những gì thường được mong đợi từ một cầu thủ ở vị trí này.

Những đường chuyền dài của hậu vệ người Pháp Wendie Renard là một trong những kỹ năng thiên về tấn công khiến cô khác biệt so với nhiều hậu vệ khác. (Ảnh: Getty Images/Steve Bardens)

Những đường chuyền dài của hậu vệ người Pháp Wendie Renard là một trong những kỹ năng thiên về tấn công khiến cô khác biệt so với nhiều hậu vệ khác. (Ảnh: Getty Images/Steve Bardens)

Hãy bắt đầu với một đối trọng để so sánh: Trung vệ người Nhật Bản Saki Kumagai.

Hậu vệ kỳ cựu này đại diện cho mẫu trung vệ truyền thống hơn, hướng tới lối chơi ít mắc lỗi với khả năng kiểm soát bóng chặt chẽ và chuyền bóng hiệu quả.

Trung vệ người Nhật Bản Saki Kumagai là hình ảnh thu nhỏ của mẫu cầu thủ phòng ngự truyền thống, với khả năng kiểm soát bóng chặt chẽ và chuyền bóng ít mắc lỗi. (Ảnh: Getty Images/Masashi Hara)

Trung vệ người Nhật Bản Saki Kumagai là hình ảnh thu nhỏ của mẫu cầu thủ phòng ngự truyền thống, với khả năng kiểm soát bóng chặt chẽ và chuyền bóng ít mắc lỗi. (Ảnh: Getty Images/Masashi Hara)

Trên thực tế, Kumagai có tỷ lệ chuyền bóng thành công cao nhất so với bất kỳ cầu thủ nào tại World Cup này, với khoảng 92%.

Khoảng cách chuyền bóng trung bình của trung vệ này khiến cô được xếp vào nhóm giữa trong số các hậu vệ, nhưng điều này nhiều khả năng góp phần vào tỷ lệ chuyền bóng thành công cao của cô: Cầu thủ này không thường xuyên thực hiện những đường chuyền có độ rủi ro cao.

Trái lại, Renard là một trung vệ hoàn toàn khác.
Mặc dù cầu thủ này được xếp hạng đường chuyền có độ chính xác cao tương tự như Kumagai, nhưng cô cũng có độ chính xác ở khoảng cách chuyền xa hơn, với đường chuyền trung bình bao phủ khoảng 22,4m.

Thật vậy, bức ảnh về vị trí Renard hay chuyền bóng cho thấy cô thực sự là một trong những cầu thủ kiến tạo giỏi nhất trong làng bóng đá nữ. Nhiều đường chuyền dài trong số đó là pha chạm bóng đầu tiên trong các đợt tấn công dẫn đến bàn thắng.

Do đó, phong cách của Renard là lối chơi tham vọng hơn, chuyền bóng mạo hiểm hơn nhưng cũng thường được đền đáp xứng đáng.

Ngoài ra, chiều cao 1m87,9 cũng giúp cô trở thành một mối đe dọa đặc biệt nguy hiểm trong các pha không chiến ở cả mặt trận phòng ngự và tấn công.

Trong số 23 cú sút của Renard được đưa vào làm dữ liệu, 20 trong số đó là các pha đánh đầu và gần 3/4 đến trực tiếp từ các quả phạt góc, trong khi phần còn lại đến từ các tình huống cố định như đá phạt và ném biên. Khả năng không chiến tốt đã giúp cô trở thành cầu thủ ghi nhiều bàn thắng nhất cho tuyển Pháp tại World Cup 2019, với ba trong số bốn bàn thắng được ghi bằng đầu.

Nhưng vị trí phòng ngự được cho là đã trải qua quá trình phát triển lớn nhất trong bóng đá nữ chính là vị trí hậu vệ cánh.

Như trong các trận đấu của bóng đá nam, các hậu vệ cánh gần như trở thành “đôi cánh lai”, di chuyển xa hơn trên sân để tham gia vào các pha tấn công - và thậm chí tự mình kiến tạo hoặc ghi bàn - trong khi vẫn duy trì trách nhiệm phòng thủ.

Đội trưởng của tuyển Ireland Katie McCabe có vai trò hậu vệ cánh hiện đại này, khi cô thường thực hiện số đường chuyền “phòng ngự” ngang bằng với số đường chuyền “tấn công” lên tuyến trên, và bao phủ gần như toàn bộ hành lang trái.

Cầu thủ đang khoác áo Arsenal không chỉ xếp hạng trên trung bình ở mọi kỹ năng phòng ngự, từ tắc bóng và đánh chặn đến khóa vị trí và cản phá, mà cô còn là một trong những cầu thủ tấn công mạnh mẽ nhất ở World Cup, bởi McCabe được đánh giá cao về khả năng kiến tạo, khiến cô trở thành một trong những cầu thủ đa năng xuất sắc nhất giải đấu.

THỦ MÔN

Khi các điểm mạnh khác nhau của các cầu thủ đã lộ diện qua bộ dữ liệu, có thể khá khó để xác định điều gì tạo nên một cầu thủ xuất sắc trên sân cỏ.

Nhưng còn thủ môn thì sao?

Nhìn bề ngoài, dường như có ít sự đa dạng về kỹ năng và phong cách của các thủ môn, trong khi các dữ liệu về số lần cản phá hoặc giữ sạch lưới đã khá rõ ràng và dường như dễ định lượng hơn nhiều khi so sánh các thủ thành với nhau.

Hãy nhìn vào thủ môn Ann-Katrin Berger của tuyển Đức.

Trong số tất cả các thủ môn được so sánh, người gác đền của Chelsea FC có tỷ lệ giữ sạch lưới cao nhất - hoặc có số trận không để thủng lưới cao nhất.

Berger đặc biệt giỏi trong những tình huống gây áp lực cao và có đông người khi bóng ở trong vòng 16m50. Cô thường kiểm soát những khoảng trống gần khung thành của mình nhất và hiếm khi di chuyển ra ngoài vùng cấm.

Cách duy trì vị trí như vậy được cho là lý do tại sao thủ thành này có tỷ lệ bàn thua thấp như vậy trong các tình huống cố định như phạt góc, đá phạt và phạt đền: Bởi cô có đủ thời gian đặt mình vào vị trí chuẩn xác để ngăn bàn thua.

Thủ môn người Đức Ann-Katrin Berger sở hữu một trong những kỷ lục giữ sạch lưới tốt nhất trong làng bóng đá nữ và đặc biệt xuất sắc trong các tình huống cố định có áp lực cao như phạt đền và phạt góc. (Ảnh: Getty Images/Chris Lee)

Thủ môn người Đức Ann-Katrin Berger sở hữu một trong những kỷ lục giữ sạch lưới tốt nhất trong làng bóng đá nữ và đặc biệt xuất sắc trong các tình huống cố định có áp lực cao như phạt đền và phạt góc. (Ảnh: Getty Images/Chris Lee)

Trên thực tế, thủ môn này sở hữu một trong những tỷ lệ cứu thua tốt nhất nói chung.

Nhưng khi xét đến số cú sút mà thủ môn phải đối mặt trong mỗi trận, bức tranh sẽ thay đổi.

Berger có tỷ lệ cản phá trên tổng thể rất tuyệt vời, nhưng cô không cần phải cản phá quá nhiều cú sút mỗi trận - một phần vì thủ thành này chơi cho những đội bóng sở hữu những hậu vệ xuất sắc.

Nếu tính đến số liệu này, thủ môn người Canada Kailen Sheridan thực sự là một trong những cái tên nổi bật nhất, khi sở hữu tỷ lệ cản phá những pha dứt điểm cao hơn một chút, mặc dù cô phải đối mặt với nhiều cú sút hơn trong mỗi trận đấu.

Tuy nhiên, dữ liệu cũng có thể sai lệch nhiều tùy thuộc vào chất lượng của các cú sút các thủ môn phải đối mặt, nghĩa là một số thủ môn có thể có tỷ lệ cứu thua cao nhưng các cú sút mà họ phải đối mặt có thể không quá khó.

Nếu so sánh số bàn thua dự kiến trong một trận đấu (dựa trên chất lượng của các cú sút) với số bàn thua mà thủ môn để thủng lưới, Sheridan vẫn xếp ở vị trí gần dẫn đầu.

Thứ hạng trên mức trung bình của thủ thành người Canada ở đây có thể là do cô xuất sắc hơn ở các tình huống thông thường (ngoài các tình huống cố định như phạt góc). Phản xạ và phản ứng của thủ môn này rất nhạy bén, đồng thời cô cũng không ngại lao ra khỏi vạch vôi và lăn xả trong những tình huống tranh bóng.

Không giống như Berger, người thường ít di chuyển khỏi vị trí trong khung gỗ, Sheridan tham gia thường xuyên hơn vào các tình huống phòng ngự ở xa vạch vôi cầu môn. Dữ liệu cho thấy cô thực hiện nhiều pha cứu thua hơn bằng cách lao ra ngoài vòng 5m50 để gây áp lực lên những cầu thủ tấn công đang lao tới và hạn chế các góc sút của họ.

Thủ môn người Canada Kailen Sheridan rất dũng cảm trước khung thành, sẵn sàng lao ra khỏi vạch vôi và gây áp lực lên các cầu thủ đối phương để cản phá. (Ảnh: Getty Images/Bryan Byerly)

Thủ môn người Canada Kailen Sheridan rất dũng cảm trước khung thành, sẵn sàng lao ra khỏi vạch vôi và gây áp lực lên các cầu thủ đối phương để cản phá. (Ảnh: Getty Images/Bryan Byerly)

Hai thủ môn cũng khác nhau trong kỹ năng chơi bóng bằng chân.

Các đường chuyền của Berger có xu hướng ngắn hơn - trung bình khoảng 27m - nhưng có tỷ lệ chính xác cao hơn, trong khi các đường chuyền của Sheridan có khoảng cách lớn hơn, vào khoảng hơn 30m nhưng kém chính xác hơn.

Kết hợp với cách di chuyển so với vị trí của họ, dữ liệu cho thấy hai lối chơi khác nhau của hai thủ môn phần nào phản ánh phong cách của các đội tuyển quốc gia tương ứng của họ: Berger đại diện cho tuyển Đức có xu hướng chơi kiểm soát bóng và thiên về độ chính xác, trong khi Sheridan đại diện cho tuyển Canada với một thứ bóng đá có độ rủi ro cao hơn nhưng “phần thưởng” lại có khả năng lớn hơn.

Vậy điều gì làm nên một cầu thủ xuất sắc? Câu trả lời phụ thuộc vào dữ liệu tham khảo.

Trong khi một số cầu thủ vượt trội về các kỹ năng được mong đợi cho vị trí của họ, thì nhiều cái tên nổi bật nhất lại được tô đậm qua các số liệu cho thấy họ hoàn toàn khác biệt so vai trò của mình trên sân.

Ngày xuất bản: 31/07/2023
Nguồn bài viết: www.abc.net.au
Biên tập: TRUNG HƯNG, BÔNG MAI

Trở về nhandan.vn