NHỮNG QUAN ĐIỂM CƠ BẢN CỦA ĐẠI TƯỚNG VÕ NGUYÊN GIÁP VỀ XÂY DỰNG QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN

Xây dựng Quân đội có cơ cấu hợp lý, tổ chức chặt chẽ,“từng bước tiến lên chính qui, hiện đại”

Trên cơ sở nghiên cứu lịch sử tổ chức quân sự của dân tộc, nắm vững quan điểm chủ nghĩa Mác - Lênin, những nguyên tắc cơ bản của Đảng ta về xây dựng lực lượng vũ trang quần chúng song song với Quân đội nhân dân, Đại tướng Võ Nguyên Giáp chỉ rõ: “Tổ chức quân sự phụ thuộc trước tiên vào chế độ chính trị, vào bản chất giai cấp của Nhà nước. Nó luôn luôn gắn liền với tính chất và mục tiêu các cuộc khởi nghĩa và các cuộc chiến tranh”^[1]. Muốn hoàn thành mọi nhiệm vụ Đảng và nhân dân giao phó, Quân đội phải được tổ chức chặt chẽ, phù hợp với tình hình, nhiệm vụ cách mạng và điều kiện của đất nước.

Nắm vững quy luật về tổ chức quân sự của chiến tranh nhân dân Việt Nam, trong chiến tranh cũng như trong hòa bình, Đại tướng Võ Nguyên Giáp luôn chăm lo xây dựng quân đội vững mạnh về tổ chức biên chế, hợp lý giữa các thành phần, cân đối giữa số lượng và chất lượng, trong đó đặc biệt coi trọng nâng cao chất lượng chiến đấu. Quan điểm của Đại tướng là tổ chức bộ đội chủ lực phải đáp ứng yêu cầu của thực tế chiến đấu, phù hợp với cách đánh của từng thứ quân, từng quân, binh chủng; phải dựa trên khả năng bảo đảm của nước nhà về cơ sở vật chất, vũ khí trang bị; phù hợp với điều kiện cụ thể về địa hình và đối tượng tác chiến trong từng giai đoạn.

Trong điều kiện đất nước còn khó khăn, nhận thức rõ quy luật phải phát triển của chiến tranh nhân dân bắt đầu từ chiến tranh du kích phát triển lên chính quy, kết hợp chặt chẽ với chiến tranh chính quy, cuối năm 1946, Đại tướng đã kịp thời tham mưu, đề xuất với Trung ương Đảng giải thể các đại đoàn ở Bắc Bộ, Nam Trung Bộ, lấy tổ chức cao nhất của bộ đội chủ lực ở miền Bắc là trung đoàn (gồm 32 trung đoàn, 11 tiểu đoàn độc lập); giữ nguyên tổ chức chi đội ở Nam Bộ, đồng thời chỉ đạo từng bước hình thành một số tổ chức tiền thân của binh chủng kỹ thuật. Đặc biệt trong Chiến dịch Việt Bắc Thu - Đông 1947, Đại tướng đã tham mưu và trược tiếp chỉ đạo thực hiện phân tán một phần ba số đơn vị chủ lực thành các đại đội độc lập, tiến sâu vào vùng quân Pháp chiếm đóng trụ vững ở đó để gây dựng cơ sở, giúp đỡ và phối hợp với dân quân du kích đánh địch, chống càn quét, bình định; dùng hai phần ba lực lượng còn lại tổ chức thành các tiểu đoàn tập trung bố trí trên các khu vực trọng yếu để phối hợp với các đại đội độc lập đánh địch. Nhờ phương thức tổ chức lực lượng khoa học, phù hợp, quân và dân ta đập tan cuộc tiến công qui mô lớn của địch lên Việt Bắc, đánh bại chiến lược “đánh nhanh, thắng nhanh” của chúng.

Đến năm 1949, trên cơ sở đánh giá tình hình và khả năng bảo đảm, Đại tướng chỉ đạo rút dần các đại đội độc lập để xây dựng, phát triển thành các trung đoàn, đại đoàn chủ lực. Bởi theo Đại tướng “Vấn đề quan trọng nhất cần giải quyết hết sức khẩn trương là vấn đề xây dựng lực lượng, cấp bách nhất là xây dựng bộ đội chủ lực”^[1]. Đây là lực lượng chủ yếu tiến hành chiến tranh chính quy, là lực lượng cơ động chiến lược, giáng những đòn tiêu diệt lớn, làm chuyển biến cục diện chiến tranh. Do đó, tổ chức phải chặt chẽ, phải tập trung cán bộ, vũ khí trang bị và các phương tiện chỉ huy. Thực hiện sự chỉ đạo của Đại tướng, từ giữa năm 1949 đến cuối năm 1952, các đại đoàn chủ lực lần lượt được thành lập^[2]. Đây là một bước phát triển quan trọng về tổ chức của Quân đội ta đáp ứng yêu cầu của cuộc kháng chiến.

“Tổ chức quân sự phụ thuộc trước tiên vào chế độ chính trị, vào bản chất giai cấp của Nhà nước. Nó luôn luôn gắn liền với tính chất và mục tiêu các cuộc khởi nghĩa và các cuộc chiến tranh”

Đại tướng Võ Nguyên Giáp

Để thích ứng với yêu cầu chiến tranh hiện đại, cần phải huấn luyện cho cán bộ, chiến sĩ nắm vững và sử dụng tinh thông mọi trang bị, kỹ thuật hiện đại; nắm vững và vận dụng thông thạo những nguyên tắc chiến dịch, chiến thuật, nguyên tắc tổ chức và chỉ huy tác chiến hiệp đồng trong các quân binh chủng. Phải huấn luyện cho bộ đội nhiều cách đánh: tiến công, phòng ngự; đánh vận động và đánh địch phòng ngự trong công sự vững chắc; đánh hiệp đồng binh chủng và đánh độc lập; thông thạo tác chiến với nhiều quy mô khác nhau, trên nhiều địa hình khác nhau, trong mọi thời tiết, mọi tình huống phức tạp. Quân đội  phải có khả năng sẵn sàng đánh thắng địch trong điều kiện sử dụng vũ khí thông thường cũng như khi kẻ địch dám liều lĩnh dùng vũ khí hạt nhân, hóa học.

Đại tướng nhấn mạnh, bất luận trong mọi điều kiện chiến tranh hay hòa bình, cần phải hết sức coi trọng công tác tổng kết và nghiên cứu, phát triển nền khoa học quân sự Việt Nam. Trong đó, đặc biệt coi trọng “kết hợp chặt chẽ công tác nghiên cứu khoa học quân sự với công tác huấn luyện, phát triển và hoàn thiện không ngừng nghệ thuật quân sự của ta, hết sức coi trọng việc tổng kết kinh nghiệm huấn luyện, cải tiến nội dung và phương pháp huấn luyện, bảo đảm cho quân đội ta lúc nào cũng phát huy được nghệ thuật quân sự ưu việt và sức mạnh chiến đấu to lớn của mình để đánh thắng địch”^[1].

Bản thân Đại tướng là người luôn coi trọng công tác nghiên cứu khoa học và đào tạo. Trên cơ sở tổng kết thực tiễn đấu tranh giải phóng dân tộc và chiến tranh cách mạng dưới sự lãnh đạo của Đảng, với kinh nghiệm thực tiễn phong phú, tầm hiểu biết sâu rộng cả về chính trị và quân sự, năm 1970, Đại tướng đã biên soạn 7 bài giảng về đường lối quân sự của Đảng và trực tiếp giảng dạy cho cán bộ cao cấp tại Học viện quân sự cao cấp (nay là Học Viện Quốc phòng). Đây là tài liệu có giá trị lý luận, thực tiễn sâu sắc đối với công tác giáo dục, đào tạo và nghiên cứu khoa học.

Đối với vấn đề vũ khí, trang bị, theo Đại tướng, “Nói hiện đại hóa quân đội là nói đến việc không ngừng đổi mới trang bị kỹ thuật cho quân đội, phát triển các quân chủng, binh chủng kỹ thuật, nâng cao trình độ nắm vững và sử dụng những vũ khí và phương tiện chiến tranh mới của cán bộ và chiến sĩ. Nói hiện đại hóa cũng tức là nói đến việc xây dựng hệ thống công nghiệp quốc phòng hiện đại, mở rộng hệ thống giao thông hiện đại, nhằm bảo đảm quân đội hoạt động trong điều kiện chiến tranh hiện đại”^[2]

Từ năm 1970, Đại tướng đã chỉ rõ, trong điều kiện nền khoa học, kỹ thuật thế giới đang không ngừng phát triển, do đó phải chú trọng nghiên cứu, cải tiến trang bị kỹ thuật để tiếp tục thực hiện hiện đại hoá quân đội (kể cả bộ binh và các quân chủng, binh chủng khác) phù hợp với điều kiện cụ thể của nước ta hiện nay và sau này. Vấn đề hiện đại hoá không chỉ đặt ra đối với các phương tiện chiến đấu mà còn đối với các phương tiện chỉ huy, phương tiện bảo đảm và phải đi đôi với việc tăng cường công tác bảo đảm kỹ thuật, nâng cao trình độ khoa học kỹ thuật của toàn quân, nâng cao trình độ quản lý trang bị kỹ thuật và trình độ tổ chức chỉ huy của cán bộ.

Ngoài vấn đề vũ khí trang bị, Đại tướng Võ Nguyên Giáp yêu cầu phải giải quyết vấn bảo đảm hậu cần của Quân đội nhân dân. Trước hết phải động viên và tổ chức toàn dân tham gia công tác bảo đảm vật chất cho quân đội, kết hợp chặt chẽ hậu cần nhân dân với hậu cần quân đội, kết hợp hậu cần tại chỗ của các địa phương, các chiến trường với hậu cần của Trung ương. Động viên và sử dụng sức người, sức của của nhân dân cao nhất, hợp lý nhất, có hiệu quả nhất, trong đó hậu cần quân đội phải giữ vai trò nòng cốt. Phải chú trọng xây dựng nguồn cung cấp, nguồn dự trữ của hậu phương chiến lược và nguồn dự trữ bổ sung tại chỗ của từng chiến trường.

Những quan điểm của Đại tướng Võ Nguyên Giáp về xây dựng Quân đội nhân dân được hình thành, phát triển trên cơ sở vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh, đường lối xây dựng lực lượng vũ trang của Đảng, đồng thời xuất phát từ đặc điểm, yêu cầu nhiệm vụ xây dựng Quân đội trong từng thời kỳ cách mạng. Trên cả hai phương diện lý luận và chỉ đạo thực tiễn, Đại tướng đã khẳng định, làm sâu sắc thêm sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với Quân đội là nhân tố quyết định sự ra đời, trưởng thành, chiến thắng của Quân đội nhân dân Việt Nam. Để quân đội hoàn thành sứ mệnh mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó, quân đội phải được xây dựng vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng, có cơ cấu hợp lý, tổ chức chặt chẽ, từng bước chính qui hóa, hiện đại hóa phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của đất nước; đồng thời phải chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ có năng lực toàn diện, cân đối, đồng bộ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Chăm lo công tác đào tạo, huấn luyện, bảo đảm cơ sở vật chất hậu cần nhằm nâng cao chất lượng, sức mạnh chiến đấu của quân đội; giải quyết đúng đắn mối quan hệ đoàn kết quân dân, đoàn kết nội bộ; đề cao kỷ luật và mở rộng dân chủ. Những quan điểm xây dựng Quân đội nhân dân của Đại tướng Võ Nguyên Giáp vẫn còn nguyên giá trị trong xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay./.