Điện Biên Phủ thật ra chỉ là một điểm nhấn trong hành trình “thắp đèn theo dấu tiền nhân” của Bùi Văn Tự. Tự kể, anh vốn theo chuyên ngành xây dựng, từng làm kỹ sư cho một cơ quan cấp Bộ tại Hà Nội. Cơ duyên với điêu khắc ánh sáng tới với anh từ rất sớm, khi còn đang là sinh viên. Khi ấy, trong một lần đi trang trí tiểu cảnh, Tự phát hiện ánh sáng hắt qua khối non bộ in lên tường rất giống hình chú gấu. Ngay lập tức, anh nghĩ tới việc tại sao không thể kết hợp đèn với điêu khắc để “hoạ hình”… ánh sáng?

Bắt đầu từ đây, Tự lao vào một hành trình chưa từng có tiền lệ. Anh mày mò trong căn phòng trọ nhỏ chật chội, mang về đủ thứ người ta vứt đi để tạo hình. Từ xi-măng đến giấy vụn, bao bì, phế liệu… tất cả được anh miệt mài lắp ghép, rồi trình chiếu để tạo nên những vật đơn giản và quen thuộc nhất như con cá, chiếc ô-tô, người mẹ bồng con chờ chồng…

Năm 2014, sau khi thành công trong chương trình Tìm kiếm tài năng Việt, Tự quyết định nghỉ việc, tìm về Bát Tràng, vừa để học nghề gốm, vừa chuyên tâm sáng tạo. Đến năm 2020, Bùi Văn Tự đã dành toàn bộ thời gian cho điều mà anh gọi là Điêu khắc ánh sáng.

Nhìn lại chặng đường đã qua ấy, Tự bảo, anh chưa từng hối hận. Bởi, thứ nghệ thuật ấy đã giúp anh có cơ hội nhìn sâu hơn và khám phá những ngóc ngách còn ẩn kín trong tâm hồn. Ở đó, Tự được lãng du trong văn hoá-lịch sử, được sáng tạo và quan trọng nhất là được… “thắp đèn, tìm kiếm bóng tiền nhân”.

Giải thích về ý tưởng này, anh chia sẻ, nghệ thuật điêu khắc ánh sáng kết hợp giữa điêu khắc và ánh sáng, từ đó tạo nên hình ảnh độc đáo từ phần bóng của vật thể. Bởi vậy, điêu khắc ánh sáng rất phù hợp để kể chuyện về đời sống, văn hóa, con người, lịch sử…

“Văn hóa, lịch sử Việt Nam luôn là chủ đề cho tôi nhiều nguồn cảm hứng nhất. Tôi đã lựa chọn nhiều câu chuyện khác nhau để thể hiện nhằm truyền cảm hứng, giới thiệu cho công chúng, đặc biệt giới trẻ về bản sắc văn hóa, lịch sử hào hùng của dân tộc ta", anh nói.

Dẫn chúng tôi đi thăm Trung tâm Tinh hoa làng nghề Việt, Bùi Văn Tự không giấu được niềm tự hào khi giới thiệu bộ sưu tập 14 vị anh hùng dân tộc nổi tiếng trong lịch sử do chính tay anh sáng tác nên. Phải mất đến 3 năm, Bùi Văn Tự mới có thể hoàn thành bộ sưu tập có tên “Thắp đèn soi niên sử” này.

Từ những phiến gỗ xù xì, dưới óc sáng tạo và bàn tay khéo léo của người nghệ nhân, kết hợp cùng ánh sáng, những chân dung sống động đã được tạo dựng, từ vua Hùng, Hai Bà Trưng, Đinh Tiên Hoàng, Lý Thái Tổ, Ngô Quyền… đến Nguyễn Trãi hay vị anh hùng áo vải Nguyễn Huệ. Trong phút chốc, người xem như được lạc vào một không gian đầy linh thiêng và trầm mặc mà ở đó, chỉ có sự tôn nghiêm và thành kính.

Ngừng lại một lát, anh bảo: Nghệ thuật điêu khắc đòi hỏi người sáng tạo kiến thức hội hoạ, tư duy khác biệt và đôi tay khéo léo. Với điêu khắc ánh sáng, anh sẽ còn cần thêm trí tưởng tượng, khả năng truyền thần...

Bên cạnh đó, do đặc thù nên ánh sáng đóng vai trò rất quan trọng. Ánh sáng cần phải được lựa chọn đúng và đặt đúng vị trí mới tôn lên hết vẻ đẹp của tác phẩm. Đèn Spotlight được sử dụng phổ biến trong loại hình nghệ thuật này, bởi loại hình này dùng ánh sáng chiếu thẳng vào tác phẩm điêu khắc để tạo nên một bức tranh nghệ thuật.

Ánh sáng cũng sẽ được sử dụng ngay khi bắt đầu điêu khắc, vừa chiếu đèn, vừa chạm trổ sao cho ra đúng sản phẩm mà mình đã lên ý tưởng.

Tự chia sẻ thêm : Giai đoạn khó khăn nhất chính là khi tạo hình. Phần hình chỉ cần sai lệch 1mm thì sẽ làm hỏng cả phần bóng. Nó đòi hỏi sự tập trung và tính tỉ mỉ rất cao.