Không để xảy ra “khoảng trống quyền lực”

Một vài cán bộ vi phạm phải kỷ luật đã là quan ngại. Cả một tập thể cấp ủy, người đứng đầu vi phạm bị xử lý thì sức chiến đấu của tổ chức đảng ấy sẽ như thế nào?

Thời gian qua, không ít tập thể ban thường vụ, ban cán sự đảng, đảng đoàn ở nhiều địa phương, bộ, ngành và hàng loạt cán bộ chủ chốt ở đó vi phạm bị Bộ Chính trị, Ban Bí thư xử lý nghiêm minh.

Thí dụ, cảnh cáo đối với: Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa hai nhiệm kỳ liên tiếp 2010-2015 và 2015-2020; Ban Thường vụ Thành ủy Đà Nẵng nhiệm kỳ 2015-2020; Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai các nhiệm kỳ 2010-2015, 2015-2020; Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hải Dương nhiệm kỳ 2020-2025; Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển nhiệm kỳ 2015-2020; Ban cán sự đảng Bộ Ngoại giao,...

Có một điều cần tìm cho được căn nguyên là, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực chưa bao giờ quyết liệt như các nhiệm kỳ gần đây, vậy tại sao số cấp ủy, cán bộ vi phạm không giảm mà thậm chí có nơi lại tăng?

Tại sao công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực được tiến hành tích cực, nhưng số cấp ủy, cán bộ vi phạm không giảm mà thậm chí có nơi lại tăng?

Nhiều địa phương như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Quảng Ninh, Thanh Hóa, một số bộ, ngành và cấp ủy đảng trong các lực lượng vũ trang đều là những nơi có vai trò, vị trí rất quan trọng đối với đất nước. Đội ngũ cán bộ ở đó có thể khẳng định là được đào tạo bài bản, rèn luyện thử thách thường xuyên, năng lực, trình độ cao hơn nhiều nơi khác. Tại sao họ lại để tay nhúng chàm và vướng vào vòng lao lý bi ai?

Câu trả lời chính xác là do suy thoái về phẩm chất, đạo đức, lối sống. Vì hư hỏng, cá nhân chủ nghĩa mà họ bị kéo xuống dốc không phanh. Có quyền lực, lại sống trong một môi trường nhiều cám dỗ, song không đủ tỉnh táo, cho nên chỉ một cái tặc lưỡi là trượt ngã vào “vết xe đổ” của người khác dù đã được răn đe, cảnh báo thường xuyên, liên tục.

Câu trả lời chính xác là do suy thoái về phẩm chất, đạo đức, lối sống. Vì hư hỏng, cá nhân chủ nghĩa mà họ bị kéo xuống dốc không phanh.

Thực tế yêu cầu, việc kỷ luật đảng đã làm nghiêm càng phải nghiêm hơn. Đi liền với đó là phải củng cố, xây dựng lại các cấp ủy, thay thế cán bộ chủ chốt, người đứng đầu sau khi bị kỷ luật. Tuyệt đối không để xảy ra “khoảng trống quyền lực”, nhất là khi cả nước đang tập trung mọi nguồn lực để tiến tới hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ Đại hội XIII của Đảng và đại hội đảng bộ các cấp đề ra, chuẩn bị cho đại hội nhiệm kỳ tới.

Kỷ luật là một bước, nhưng bước quan trọng hơn là phải xem do đâu mà dẫn đến vi phạm, cần “điểm” đúng huyệt. Có như thế mới giúp được cán bộ “vấp ngã ở đâu đứng lên ở đó”.

Vẫn phải bắt đầu từ “gốc”

Cái yếu của các cấp ủy bị kỷ luật hiện nay là tính chiến đấu, tự phê bình và phê bình không cao; việc thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ còn hình thức, thậm chí là bị lợi dụng. Từ đó mà dẫn đến bao che cho nhau; khi người đứng đầu độc đoán chuyên quyền, thì cấp dưới thấy sai cũng không dám can ngăn, đấu tranh.

Vì thế đối với các cấp ủy, cán bộ chủ chốt bị kỷ luật, để có thể thật sự tạo nên thay đổi tích cực, yêu cầu tiên quyết là không chỉ “xây dựng lại” nhân sự mà đồng thời phải “xây dựng lại” các hoạt động cho đúng nguyên tắc của Đảng, rà soát, bổ sung quy chế làm việc, phân công trách nhiệm rõ ràng để có cơ sở kiểm điểm quy trách nhiệm khi có sai phạm.

Vừa đẩy mạnh phân cấp, phân quyền nhưng phải đi liền với tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đối với cấp dưới. Khi mới manh nha hoặc có biểu hiện của dấu hiệu vi phạm thì phải chủ động tìm hiểu, xử lý sớm nhất, không để dấu hiệu vi phạm đó thành hiện thực, hoặc lan rộng.

Cấp ủy cần có quy chế phát huy vai trò của cơ quan tham mưu, giúp việc phải biết khuyến khích, lắng nghe ý kiến phản biện, góp ý, cũng như phải chịu trách nhiệm khi cán bộ thuộc quyền làm bừa, làm ẩu, gây hậu quả nghiêm trọng.

Các quy định của Đảng không thiếu, nhưng cái thiếu nhất hiện nay là ý thức chấp hành chưa nghiêm, việc thực hiện chưa đồng bộ, nhiều nơi còn hình thức. Lý do chủ yếu là người đứng đầu chưa gương mẫu, chưa nghiêm, hoặc nội bộ mất đoàn kết, hay đoàn kết xuôi chiều. Đó cũng là những nội dung cần “xây dựng lại” để giúp cấp ủy sau kỷ luật vận hành trơn tru, bài bản và tránh được vấp váp.

Về lâu dài, cần đổi mới mạnh mẽ hơn nữa công tác cán bộ, nhất là trong khâu đánh giá và bổ nhiệm để làm sao xây dựng được đội ngũ cán bộ các cấp không chỉ giỏi về chuyên môn, có năng lực lãnh đạo, tổ chức mà trước hết phải có phẩm chất đạo đức - cái gốc của người cán bộ như Bác Hồ đã nói. Cán bộ phải có bản lĩnh chống lại sự va đập bởi những mặt tiêu cực của xã hội. Khi có đội ngũ cán bộ đủ đức, đủ tài thì cấp ủy sẽ vững mạnh.

Cần đổi mới mạnh mẽ công tác cán bộ. Cán bộ phải có bản lĩnh chống lại sự va đập bởi những mặt tiêu cực của xã hội.

Việc kiện toàn cấp ủy đối với một tổ chức đảng sau khi có nhiều cán bộ chủ chốt bị kỷ luật cần nhanh chóng thực hiện, không để “khoảng trống quyền lực”, song cần phải khẩn trương, cương quyết xử lý dứt điểm những vi phạm trước đây. Đó là những bài học trong quá trình thiết kế lại cấp ủy ở một số đảng bộ của tỉnh Vĩnh Phúc trong thời gian gần đây.

Đầu năm 2023, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Vĩnh Phúc quyết định thi hành kỷ luật đối với Ban Thường vụ Huyện ủy Tam Dương và một số cán bộ lãnh đạo chủ chốt của địa phương này do những khuyết điểm, vi phạm trong công tác lãnh đạo, điều hành, quản lý đất đai.

Ông Nguyễn Thanh Quang, Tỉnh ủy viên, Bí thư Huyện ủy Tam Dương xin nghỉ hưu trước tuổi theo nguyện vọng cá nhân và được chuẩn y. Ban Thường vụ Tỉnh ủy điều động ông Nguyễn Thanh Tùng, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy thay vị trí ông Quang, làm Bí thư Huyện ủy.

Ông Phùng Mạnh Thắng, nguyên Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện được điều chuyển sang làm Phó Hiệu trưởng Trường cao đẳng Kinh tế-Kỹ thuật Vĩnh Phúc. Thay vào vị trí này là ông Trần Quang Ngọc, Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư.

Ông Nguyễn Minh Thể, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện được điều chuyển về Sở Giao thông vận tải làm Trưởng phòng, thay vị trí này là ông Đào Văn Tiến, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh.

Như vậy, trong thời gian rất ngắn, huyện Tam Dương thay ba vị trí chủ chốt. Sau khi Ban Thường vụ Tỉnh ủy kiện toàn các chức danh Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch và Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Tam Dương, địa phương này tiếp tục đối mặt những khó khăn khác: một Ủy viên Ban Thường vụ, Chỉ huy trưởng Quân sự huyện chuyển công tác; một Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Dân vận Huyện ủy bị bắt tạm giam do những vi phạm liên quan đến quản lý đất đai thời kỳ còn làm Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường. Một số cán bộ chủ chốt cấp huyện, cấp xã có tâm lý dao động. Trường hợp của huyện Tam Dương cho thấy, việc xây dựng lại cấp ủy gặp rất nhiều khó khăn nếu như không xử lý xong những vi phạm cũ.

Trong bối cảnh đó, Ban Thường vụ Huyện ủy Tam Dương vừa phải khắc phục khuyết điểm của cán bộ, vừa phải tập trung thực hiện các nhiệm vụ chính trị.

Trong cuộc làm việc mới đây giữa Thường trực Tỉnh ủy với Ban Thường vụ Huyện ủy Tam Dương, Thường trực Tỉnh ủy yêu cầu Thường trực, Ban Thường vụ Huyện ủy Tam Dương khẩn trương rà soát, sửa đổi, bổ sung quy chế làm việc của cấp ủy, nghiêm túc duy trì và chỉ đạo thực hiện quy chế làm việc; tập trung cao độ cho công tác xây dựng Đảng, nhất là công tác cán bộ, công tác kiểm tra, công tác tư tưởng, phòng, chống tham nhũng. Tam Dương cần đánh giá lại đội ngũ cán bộ, trước mắt, bố trí lại đội ngũ cán bộ cho phù hợp với tình hình thực tế của địa phương.

Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy yêu cầu từng đồng chí trong Thường trực, Thường vụ Huyện ủy cần xây dựng kế hoạch, chương trình hành động của riêng mình từ nay đến hết năm và cuối nhiệm kỳ, tập trung chỉ đạo giải quyết, khắc phục những sai phạm mà các cơ quan thanh tra, kiểm tra đã kết luận.

Tháng 7/2022, toàn bộ Ban lãnh đạo Sở Tư pháp Vĩnh Phúc, gồm Giám đốc và ba Phó Giám đốc Sở bị kỷ luật cùng một thời điểm. Trong đó, cách chức Giám đốc Sở Nguyễn Văn Bắc; khai trừ ra khỏi Đảng và buộc thôi việc đối với hai Phó Giám đốc Sở Nguyễn Tuấn Anh và Kim Thị Ánh; cảnh cáo Phó Giám đốc Sở Hà Thái Nguyên. Đến tháng 5/2023, ông Nguyên cũng xin nghỉ hưu sớm.

Ban Thường vụ Tỉnh ủy Vĩnh Phúc đã điều động, phân công, bổ nhiệm Giám đốc và hai Phó Giám đốc Sở Tư pháp vào tháng 11/2022, bổ sung một Phó Giám đốc Sở vào tháng 6/2023.

Để nhanh chóng xây dựng lại cấp ủy phục vụ cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo, Đảng ủy cơ quan Sở Tư pháp đã họp, đề xuất với Đảng ủy Khối các cơ quan tỉnh chỉ định đồng chí Giám đốc Sở mới làm Bí thư Đảng ủy và Đảng ủy Khối đã có văn bản chỉ định Bí thư Đảng ủy Sở Tư pháp.

Đồng chí Vũ Giang Hậu, Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Sở Tư pháp Vĩnh Phúc cho biết: Sau khi Ban lãnh đạo Sở được kiện toàn, Đảng ủy Sở Tư pháp đã họp, kiện toàn Ban Thường vụ Đảng ủy với cơ quan và nhân sự mới. Ban Thường vụ Đảng ủy và Ban lãnh đạo Sở thực hiện xử lý các vấn đề tồn đọng, kiểm điểm trách nhiệm của các chi bộ, phòng, công chức và đảng viên. Đến nay, Sở Tư pháp đã giải quyết xong những vấn đề tồn đọng được Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy chỉ ra, hoàn thiện bộ máy, hoạt động trở lại bình thường.

Trong mọi hoạt động, Đảng ủy Sở Tư pháp phải thực hiện đúng quy tắc, bảo đảm dân chủ, chú trọng đổi mới cách làm, cách nghĩ của đội ngũ cán bộ, công chức. Đây là một quá trình khó khăn, lãnh đạo cơ quan phải thường xuyên thực hiện công tác tư tưởng chính trị đối với mỗi cán bộ, đảng viên, công chức, nhân viên trong cơ quan.

Đồng chí Vũ Giang Hậu khẳng định, đến nay, tình hình Sở Tư pháp đã ổn định, thống nhất, không khí làm việc tích cực, khẩn trương. Công tác chuyên môn được thực hiện theo hướng chuyên nghiệp và khoa học hơn. Nhờ đó, thời gian qua, Sở Tư pháp đã tham mưu cho tỉnh Vĩnh Phúc giải quyết được nhiều việc quan trọng, trong đó có những công việc bị ách tắc lâu như: Ủy quyền cho Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh quyết định giá đất; quyết định đơn giá bồi thường, hỗ trợ đối với cây trồng và vật nuôi là thủy sản trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc; tham mưu các cơ sở pháp lý để tỉnh ban hành Nghị quyết đặc thù về hỗ trợ xây dựng Làng văn hóa kiểu mẫu.

Thực tế cho thấy, việc xây dựng lại cấp ủy cần sự lãnh đạo kịp thời, sâu sát của cấp ủy cấp trên để hỗ trợ cho những cán bộ mới nhận nhiệm vụ. Cùng với việc điều chuyển, thay thế cán bộ không đủ uy tín, năng lực, cấp ủy mới được kiện toàn và đồng chí bí thư cấp ủy phải quyết đoán, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, quyết liệt trong việc sắp xếp cán bộ, thay thế những vị trí yếu kém để tạo chuyển biến về chất. Chỉ khi nào ổn định về tổ chức nhân sự, cấp ủy mới có thể tập trung cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tạo được chuyển biến rõ nét.

Kinh nghiệm cho thấy, khi doanh nghiệp nào có cấp ủy đảng vững mạnh, sẽ tạo sự ổn định, đoàn kết, niềm tin, hứng khởi làm việc thông suốt từ ban lãnh đạo đến từng công nhân, nhân viên.

Trong nửa nhiệm kỳ 2020-2025, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái có nhiều cán bộ, đảng viên và tổ chức đảng bị thi hành kỷ luật. Nhờ đoàn kết trên dưới một lòng, được nhân dân ủng hộ, cán bộ nỗ lực vượt qua sai lầm, địa phương này đã và đang đạt được nhiều kết quả đáng mừng trong xây dựng nông thôn mới, trở thành điểm sáng của tỉnh trong việc vận động nhân dân tham gia hiến đất làm đường giao thông nông thôn.