Phóng viên: Trong bối cảnh các tiêu chí xét duyệt OCOP ngày càng nghiêm ngặt như hiện nay, việc để các chủ thể “giữ sao” không dễ dàng. Huyện có kế hoạch gì hỗ trợ các chủ thể, thưa ông?

Chủ tịch UBND huyện Chương Mỹ Nguyễn Đình Hoa: Các tiêu chí đánh giá sản phẩm đạt OCOP ngày càng nghiêm ngặt, yêu cầu ngày càng cao, bởi vậy huyện luôn chủ động hỗ trợ các chủ thể đáp ứng các tiêu chí. Cụ thể như:

UBND huyện Chương Mỹ đã chỉ đạo cơ quan chuyên môn hằng năm xây dựng dự toán, bố trí kinh phí hỗ trợ thực hiện các mô hình khuyến nông để tăng cường áp dụng và nhân rộng các tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản xuất nông nghiệp nhằm nâng cao nhận thức và kỹ năng giúp người nông dân nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm; hỗ trợ dự án liên kết và tiêu thụ sản phẩm đối với các vùng sản xuất nông nghiệp chuyên canh tập trung trên địa bàn để hỗ trợ phát triển sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Hỗ trợ xây dựng và đăng ký quản lý nhãn hiệu sản phẩm, hỗ trợ thiết kế bao bì, nhãn, mác sản phẩm đối với các sản phẩm tiềm năng tham gia chương trình OCOP.

Ngoài ra, để hỗ trợ các sản phẩm khác đạt tiêu chí OCOP, hằng năm, UBND huyện cũng bố trí kinh phí hỗ trợ các chủ thể đăng ký tham gia đánh giá sản phẩm OCOP hoàn thiện hồ sơ đánh giá, phân hạng sản phẩm; hỗ trợ một số nội dung để hoàn thiện sản phẩm, như hỗ trợ về bao bì, thiết kế tem, nhãn phù hợp từng đối tượng sản phẩm giúp gia tăng giá trị cho các sản phẩm.

Huyện cũng chỉ đạo Trung tâm văn hóa, thông tin và thể thao huyện tăng thời lượng tuyên truyền về Chương trình OCOP trên hệ thống Đài truyền thanh huyện để người dân, các doanh nghiệp, hộ sản xuất hiểu về chương trình hơn nữa, tích cực tự hoàn thiện sản phẩm để tham gia Chương trình.

Phóng viên: Phát triển bền vững là cách hay để giữ sao. Như ông đã nói, huyện sẽ thành lập Trung tâm thiết kế sáng tạo sản phẩm OCOP. Phải chăng đây là chủ trương giúp các chủ thể OCOP phát triển bền vững sản phẩm của mình?

Chủ tịch UBND huyện Chương Mỹ Nguyễn Đình Hoa: Như tôi đã nói ở trên, Chương Mỹ có rất nhiều làng nghề. Đó là tiềm năng, thế mạnh của huyện trong phát triển các sản phẩm OCOP. Nếu gắn du lịch vào làng nghề, thì cơ hội phát triển bền vững các sản phẩm OCOP của làng sẽ cao hơn.

Thực hiện Kế hoạch số 49/KH-UBND ngày 10/02/2023 của UBND thành phố Hà Nội về Phát triển Trung tâm thiết kế sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP, làng nghề gắn với du lịch tại các huyện, thị xã trên địa bàn thành phố Hà Nội năm 2023, UBND huyện Chương Mỹ đã ban hành Kế hoạch số 167/KH-UBND ngày 26/4/2023 về Phát triển Trung tâm thiết kế sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP, làng nghề gắn với du lịch trên địa bàn huyện Chương Mỹ; chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn, phối hợp UBND xã Phú Nghĩa tiến hành khảo sát một số địa điểm theo đề nghị của UBND xã Phú Nghĩa để tiến hành xây dựng Trung tâm thiết kế.

Tuy nhiên, qua khảo sát thực tế còn một số vướng mắc, như UBND thành phố chưa ban hành bộ tiêu chí đánh giá, hướng dẫn, phát triển mô hình Trung tâm thiết kế sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP, làng nghề gắn với du lịch, cũng như chưa có hướng dẫn cụ thể về hình thức đầu tư, nguồn vốn, cơ chế quản lý, vận hành của Trung tâm thiết kế.

Trong thời gian tới, UBND huyện đề nghị các Sở, ban, ngành chuyên môn tham mưu cho UBND thành phố các cơ chế, chính sách và đề xuất giải pháp cụ thể tháo gỡ khó khăn, tồn tại trong việc xây dựng, vận hành trung tâm thiết kế kế sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP, làng nghề gắn với du lịch để huyện sớm triển khai thực hiện.

Phóng viên: Các chủ thể hiện nay có rất nhiều tâm tư khi sản phẩm của họ đã được gắn sao, nhưng làm sao để giữ sao. Đâu là những khó khăn mà các chủ thể sản phẩm đặt ra với lãnh đạo địa phương?

Chủ tịch UBND huyện Chương Mỹ Nguyễn Đình Hoa: Các chủ thể băn khoăn là chứng nhận OCOP chỉ có thời hạn 3 năm là hơi ngắn. Quy định là 3 năm, nhưng thực tế chỉ sau hơn 2 năm chủ thể đã phải làm lại mọi thủ tục từ đầu nếu muốn tiếp tục được công nhận sản phẩm OCOP, vì nếu để hết hạn sao mới làm hồ sơ sẽ có khoảng thời gian mà chủ thể hết hạn không được sử dụng sao nữa nhưng chưa được đánh giá công nhận lại sản phẩm OCOP, ảnh hưởng đến việc kinh doanh của chủ thể . Vì vậy, họ mong muốn thời hạn của chứng nhận dài hơn, được 5 năm hoặc hơn thế thì tốt.

Hiện nay các sản phẩm về rau cũng gặp nhiều bất cập nhất trong quá trình đề nghị xét duyệt. Vì rau thì có rất nhiều loại, na ná như nhau, nếu mỗi loại rau đề xuất một chứng nhận OCOP thì vừa vụn vặt, nhỏ lẻ, lại khiến mất nhiều thời gian làm nhiều quy trình, gây khó khăn cho các chủ thể. Các chủ thể kiến nghị Thủ tướng cho sắp xếp lại các sản phẩm này thành nhóm để cấp chứng nhận OCOP.

Ngoài ra, một số chủ thể còn gặp khó khăn trong việc duy trì vùng nguyên liệu. Vì đất để trồng nguyên liệu thường phải đấu giá vài năm một lần, điều này khiến các chủ thể đứng trước nguy cơ mất vùng nguyên liệu, đứt đoạn sản xuất. Việc giao đất cho các chủ thể sử dụng đã được luật hóa, bởi thế những vướng mắc của họ vượt quá khả năng giải quyết của cấp huyện. Rất mong Quốc hội nghiên cứu sửa đổi Luật Đất đai, tạo điều kiện cho các chủ thể có đất sạch trồng nguyên liệu lâu dài, để phát triển bền vững sản phẩm đạt OCOP.

Phóng viên: Để phát huy tiềm năng thế mạnh sẵn có, huyện Chương Mỹ sẽ có những giải pháp nào để duy trì và phát triển các sản phẩm gắn sao, vừa giữ gìn bản sắc làng nghề, vừa trở thành một điểm đến thu hút khách du lịch?

Chủ tịch UBND huyện Chương Mỹ Nguyễn Đình Hoa: Như đã nói, với nhiều tiềm năng để phát triển các sản phẩm OCOP, huyện Chương Mỹ luôn xác định OCOP là chương trình phát triển kinh tế khu vực nông thôn theo hướng phát triển nội lực và gia tăng giá trị. Đây được coi là giải pháp, nhiệm vụ trong triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Chương Mỹ.

Bởi vậy, để phát huy tiềm năng, thế mạnh đó, nhất là khi tiêu chí đánh giá, phân hạng Chương trình OCOP giai đoạn 2021-2025 có yêu cầu ngày càng cao, huyện Chương Mỹ sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền tới các chủ thể và nhân dân trong huyện với mục tiêu đẩy mạnh chương trình Mỗi xã một sản phẩm gắn với xây dựng nông thôn mới nâng cao, hướng tới các sản phẩm OCOP được công nhận đều được tích hợp 3 giá trị là phát triển kinh tế, văn hóa; bảo tồn các làng nghề, cảnh quan và bảo vệ môi trường.

Cụ thể huyện đang nghiên cứu các phương án khai thác tiềm năng các di tích, danh thắng trên địa bàn huyện. Huyện Chương Mỹ có 374 di tích, trong đó có 170 di tích đã được xếp hạng, tiêu biểu như Di tích quốc gia chùa Trầm, chùa Trăm Gian,... cùng nhiều danh thắng. Nếu phát triển được tuyến du lịch liên thông giữa các khu di tích lịch sử với các làng nghề thì đây được coi là một bước tiến lớn trong việc hỗ trợ các chủ thể duy trì và phát triển các sản phẩm đã gắn sao, đồng thời cũng góp phần phát triển kinh tế-xã hội của huyện.

Ngoài ra, Huyện phấn đấu đến năm 2025 mỗi năm xây dựng được tối thiểu 40 sản phẩm OCOP, trong đó sản phẩm OCOP 4 sao trở lên chiếm ít nhất 30%.

Phóng viên: Cảm ơn ông!