"Phép mầu" của Điệp

Nói với Điệp cô thật giỏi, giữa cái thời ai cũng than thực dụng lên ngôi, cô vẫn lôi được ngần ấy con người giai có gái có già có trẻ có, thậm chí rất nhiều trẻ, ta có tây có, bình thường có nổi tiếng có... tụ tập về một khán phòng, nghe thơ rồi đọc thơ. Ấy vậy vừa xong tuần thơ Se sẽ chứ Lưu Quang Vũ tháng tư, chưa kịp thở phào lại sức, Điệp đã tung chương trình mới, vẫn quanh quẩn với thơ, mà thực ra lần này là ca dao: In cadao we trust. Luôn chân luôn tay luôn ý tưởng ngập tràn, Điệp xoay xở trong không gian trìu mến của Ơ kìa Hà Nội, tất tả với đủ dự án văn hóa nghệ thuật, hình như cũng để tự xoa dịu tâm lý cho mình, trị liệu cơn thèm... làm phim.

Ký họa chân dung đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp của họa sĩ Đỗ Hoàng Tường.
Ký họa chân dung đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp của họa sĩ Đỗ Hoàng Tường.

Trước giờ khai mạc Se sẽ chứ Hà Nội tại L’Espace sáng chủ nhật 18-4, thấy Điệp lên facebook "cầu cứu": ai có giầy có phấn son đồ trang điểm mang cho cô mượn với. Rồi Điệp xuất hiện dưới ánh đèn sân khấu, lẫn giữa cả vài chục khách mời quốc tế, các nhà ngoại giao thậm chí các đại sứ, những người bạn yêu thi ca từ muôn phương, chả hiểu cô dùng cách chi đó thuyết phục được họ tham gia, lần lượt đọc bốn câu thơ Lưu Quang Vũ dịch ra tiếng mẹ đẻ của họ: Trên mái nhà, cao vút rừng cây/ Trên rừng cây, những đám mây xô dạt/ Trên ngày tháng, trên cả niềm cay đắng/ Thơ tôi là mây trắng của đời tôi... Tổ chức bao nhiêu sự kiện từ ngày Ơ kìa Hà Nội ra mắt, làm chương trình Piano day khi phần đông người Việt chưa mấy hình dung về cái ngày đó, lúc thì tọa đàm mỹ thuật, lúc lại triển lãm tranh, bền bỉ duy trì rạp chiếu phim nhỏ nhất thế gian, Điệp lớp lang dàn cảnh, tư duy đạo diễn thường trực những bất ngờ dành cho công chúng, mà rồi cô thậm chí còn choáng ngợp hơn cả khán giả vì Se sẽ chứ 2021 được hưởng ứng ngoài mong đợi: Chuỗi 11 điểm thơ Lưu Quang Vũ tiếp nối từ TP Hồ Chí Minh ra Hội An, về tận Hải Phòng, tới Hà Nội, len lỏi vào các trường đại học danh giá: RMIT, Vin Uni... đều thu hút số đông người hưởng ứng. Bồng bềnh trong không gian lãng mạn của Ơ kìa, níu lại chút hương vị Hà Nội nhẹ tênh trầm lắng, Điệp vài năm lại sấp ngửa lo thuê mặt bằng mới, set up bối cảnh mới, trang trải các khoản chi tiêu, tháo vát ngược xuôi đúng kiểu các cô hàng xén ngày xưa buôn đầu hôm bán cuối chiều. Chắt chiu những li ti cảm xúc và cả tiền đủ để duy trì cảm xúc, Điệp bảo thảng hoặc cô cũng chững lại vì bị kêu: "Làm gì làm lắm thế, không chán à. Ai thuê đấy. Có mục đích gì không?" Từ độ 15, nữ sinh chuyên văn Amsterdam Hà Nội nằm lòng những câu thơ Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh, cô dường như đã si tình người thơ ấy... Cái ám thị thời hoa niên đeo đẳng, Nguyễn Hoàng Điệp ba năm trở lại đây, cứ tháng tư hay tháng tám, lại khiến được một phần của làng facebook lên đồng post thơ Lưu Quang Vũ...

Thời gian, chớp mắt dễ đã gần 10 năm kể từ ngày gặt hái vinh quang với bộ phim Đập cánh giữa không trung, Nguyễn Hoàng Điệp chưa có thêm dự án điện ảnh nào ra tấm ra món. Thỉnh thoảng nhắn hỏi, đắm đuối với thơ ca ngôn ngữ mê mải event hớt hải buôn bán vặt, không làm phim nữa à, Điệp lại trĩu nặng, như nuốt khan tiếng thở dài. Kịch bản có rồi thậm chí luôn thủ sẵn, bất cứ lúc nào đủ tiền là bấm máy, cô chống chọi với hội chứng thèm làm phim mỗi ngày một nặng nề đến độ gây stress. Giờ chẳng còn quá trẻ như hồi Đập cánh tưng bừng giữa các liên hoan, cũng đủ cứng cựa làm chỗ dựa cho nhiều đồng nghiệp mới hơn non tuổi hơn, Nguyễn Hoàng Điệp vẫn dành đắm đuối trước tiên cho điện ảnh. Lí lịch nghề nghiệp của cô luôn là sáng giá với một 8X giàu cá tính: Là tác giả sê ri phim tài liệu ngắn Cuộc sống thay đổi đậm tính thời sự, từng làm phim truyền hình phát sóng giờ vàng VTV Bộ tứ 10A8, lập hãng phim vào vai đồng sản xuất Bi, đừng sợ, tự xoay xở kinh phí thực hiện bộ phim truyện đầu tay, bộ phim điện ảnh cô vừa đạo diễn vừa viết kịch bản. Một quãng dài sôi nổi, những công việc đình đám, sức hút Đập cánh giữa không trung tại các liên hoan phim quốc tế đã kết thành tựu giúp Nguyễn Hoàng Điệp được trao tặng huân chương Hiệp sĩ nghệ thuật và văn chương của Chính phủ Pháp. Cô đích thực một hiệp sĩ nghệ thuật, dấn thân và mơ mộng, cứng cỏi và yếu mềm, tỉnh táo và ngây thơ..., lúc nào cũng sùng sục năng lượng lao động và... chiến đấu. Nhìn cách Điệp quay cuồng trên không gian mạng quảng bá cho Song Lang, quần quật bênh vực Hậu duệ mặt trời phiên bản Việt khi series phim truyền hình ấy có dấu hiệu bị cộng đồng mạng vạch vòi bắt lá tìm sâu hay vừa đây xót xa tiếc nuối Trạng Tí phải tạm ngưng chiếu để phục vụ chống dịch, vỡ lẽ à ra điện ảnh mới đích thực là tình yêu bất tận của cô. Làm việc, có được tí tiền lại dành "chi tiêu cho phim, tài trợ cho các nghệ sĩ trẻ và thuốc men cho bố mẹ"..., vừa tự tin vừa bận rộn, đểnh đoảng bản thân đến độ, phụ nữ mà lên sân khấu, còn quên cả đánh son môi..., đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp vừa được chỉ định vào Hội đồng trung ương Thẩm định và phân loại phim truyện. Là thành viên trẻ nhất trong Hội đồng luôn phải gánh chịu nhiều áp lực lẫn sức ép, cô thêm nhiều cơ hội thể hiện khí chất hiệp sĩ sẵn có trong mình, bênh vực đồng nghiệp, mà thật ra là bảo vệ các bộ phim Việt đang cần đến những "chân trời để bay"...

Trong muôn vàn những giấc mơ xoay trở mỗi tháng ngày, Điệp đôi khi ước một phép mầu giúp cô sẵn khả năng kinh doanh buôn bán, đất đai bất động sản chẳng hạn, để thật giàu, có thật nhiều tiền làm phim. Chỗ của Điệp không chỉ là những không gian văn hóa cô thiết kế và duy trì, mà đích thực phải ở trường quay, nơi cô được hành xử như một tướng bà tả xung hữu đột, quyền uy và độc đoán thực thi phận sự của mình. Nam Vân, Bắc Điệp..., giới điện ảnh nhắc tên Ngô Thanh Vân - Nguyễn Hoàng Điệp như những nữ đạo diễn và sản xuất phim tài năng bản lĩnh ở hai miền đất nước, chỉ có điều là cơ hội cho những nhà làm phim độc lập ở phía bắc đang ngày càng cạn kiệt đi. Phụ nữ làm nghệ thuật, lại lao mình vào con đường khó, con đường thường thuận lợi hơn với đàn ông - đạo diễn điện ảnh - Điệp may mắn được bù đắp lại bằng một gia đình yên ấm, một người chồng luôn cảm thông chia sẻ với cô, người mà cô vẫn gọi là Thần đèn, đủ kiên nhẫn xoay xở dịch chuyển khó khăn, cùng cô vượt qua mọi tình huống ngặt nghèo. Phép mầu giúp phim mới của Điệp, có thể là Câu chuyện buồn nhất thế gian hay Tuổi trẻ vĩnh cửu hay gì gì nữa, sẽ sớm đi vào sản xuất. Nguyễn Hoàng Điệp sẽ tạm gạt sang bên những vụn vặt hằng ngày, đóng màn khép cửa rạp chiếu phim nhỏ nhất thế gian, quên đi cả Ơ kìa Hà Nội để lăn lộn hò hét trên trường quay, để cô lại váy áo lộng lẫy trang điểm kỹ càng, sóng bước cùng các ngôi sao do chính mình tạo ra trên thảm đó các liên hoan phim quốc tế...