Nỗ lực đạt mục tiêu trở thành quận

Hà Nội phấn đấu đến năm 2025 sẽ có thêm năm quận. Tuy nhiên, thực tế đòi hỏi các huyện phải có quyết tâm, giải pháp cụ thể hơn nữa, cùng với cơ chế chính sách đặc thù của thành phố để tháo gỡ nút thắt về nguồn lực, giải quyết các cơ chế vướng mắc về đất đai, quy hoạch, hạ tầng.

Huyện Hoài Đức đang tập trung khai thác mọi nguồn lực để hoàn thiện các tiêu chí trở thành quận. Ảnh: ÁNH DƯƠNG
Huyện Hoài Đức đang tập trung khai thác mọi nguồn lực để hoàn thiện các tiêu chí trở thành quận. Ảnh: ÁNH DƯƠNG

Còn nhiều khó khăn

Tháng 9-2018, Hà Nội ban hành đề án phát triển lên quận đối với huyện Hoài Đức với mục tiêu đưa huyện trở thành quận vào năm 2020. Tháng 10-2019, thành phố ban hành đề án phát triển lên quận vào năm 2025 đối với bốn huyện: Đông Anh, Gia Lâm, Thanh Trì, Đan Phượng.

Mặc dù có nhiều lợi thế, nhưng đến nay huyện Hoài Đức mới đạt 22 tiêu chí trong số 27 tiêu chí lên quận, trong đó có nhiều tiêu chí đạt và vượt cao hơn quy định như: Mức tăng trưởng kinh tế ba năm gần đây đạt 10,74%, thu nhập bình quân đầu người đạt 62 triệu đồng/người/năm, tỷ lệ nhà ở kiên cố, bán kiên cố đạt 98,5%, tỷ trọng công nghiệp - xây dựng và dịch vụ đạt 95,3% (yêu cầu là 90%), tỷ lệ hộ dân sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 100%... Còn năm tiêu chí chưa đạt là: Mật độ đường giao thông đô thị, cân đối thu chi ngân sách, đất cây xanh công cộng, tỷ lệ nước thải đô thị được xử lý, cơ sở y tế cấp đô thị. Theo Trưởng phòng Quản lý đô thị huyện Hoài Đức Phùng Bá Nhân, trong năm tiêu chí, hiện nay có tiêu chí cơ sở y tế cấp đô thị đạt 50% và tỷ lệ nước thải đô thị được xử lý đạt 16% được xác định ở mức thấp, còn ba tiêu chí khác hiện đạt từ 70% - 95%. Tuy nhiên, hiện còn nhiều xã đang vướng một số tiêu chí lên phường như: Cân đối thu chi ngân sách, tỷ lệ xử lý nước thải, đất cây xanh. Bên cạnh đó, đến nay một số xã, như: Đức Giang, Di Trạch, An Thượng, Kim Chung... mới đạt từ 10 đến 12 tiêu chí trong số 15 tiêu chí từ xã lên phường.

Trong khi đó, vướng mắc lớn nhất với huyện Đan Phượng hiện nay là hạ tầng khung chưa đáp ứng được nhu cầu để kêu gọi đầu tư, khai thác các quỹ đất phía đông vành đai 4 để sớm hình thành một số khu đô thị kiểu mới. Quỹ đất phía tây vành đai 4 chưa đáp ứng được các chỉ tiêu để lên phường (hiện nay đa số chức năng sử dụng đất là đất trồng màu, đất lúa và hành lang xanh...). Do đó, huyện đang đề nghị thành phố sớm phê duyệt chủ trương dự án xây dựng tuyến đường tây Thăng Long (đoạn từ đường vành đai 3,5 đến đường kênh Đan Hoài). Các tuyến đường khung kết nối khu vực đã được thành phố phê duyệt chỉ giới đường đỏ cần có cơ chế giao cho huyện triển khai đầu tư xây dựng, nhằm khai thác tối đa hiệu quả các quỹ đất trong khu vực.

Khó khăn của huyện Hoài Đức hay huyện Đan Phượng cũng là tình trạng chung của các huyện còn lại đang phấn đấu lên quận. Theo các Đề án đã ban hành, để xây dựng huyện thành quận, có 27 tiêu chuẩn phải đạt, trong đó có sáu tiêu chuẩn về cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế - xã hội; 21 tiêu chuẩn về trình độ phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng đô thị (gồm tám nhóm các tiêu chuẩn về hệ thống công trình hạ tầng xã hội, bốn nhóm tiêu chuẩn về hạ tầng kỹ thuật đô thị, năm nhóm tiêu chuẩn về vệ sinh môi trường, bốn nhóm tiêu chuẩn về kiến trúc cảnh quan đô thị). Tuy nhiên cho đến nay, cả năm huyện đều có từ ba đến sáu tiêu chí chưa đạt; cả năm huyện đều chưa đạt hai tiêu chí quan trọng là cân đối thu, chi ngân sách và mật độ đường giao thông đô thị.

Đòi hỏi quyết tâm cao hơn

Theo Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội, để tạo điều kiện phát triển lên quận, các huyện đều đề xuất về cơ chế, chính sách và đầu tư, như điều chỉnh tỷ lệ phân cấp nguồn thu và tỷ lệ phân chia nguồn thu giữa cấp thành phố với cấp huyện, cấp xã theo hướng tăng cường phân cấp cho cấp huyện, cấp xã nhằm sớm hoàn thiện tiêu chí cân đối thu - chi và tạo nguồn đầu tư xây dựng các dự án. Đồng thời kiến nghị thành phố sớm triển khai thực hiện đầu tư các công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, nhất là các tuyến đường trục chính, tuyến đường hạ tầng khung tạo tiền đề thu hút, xúc tiến đầu tư và đẩy nhanh quá trình phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn huyện, sớm hoàn thành các tiêu chí còn chưa đạt. Trên cơ sở các đề xuất này, Sở sẽ tham mưu cho các huyện rà soát lại danh mục dự án đề xuất thành phố hỗ trợ giai đoạn 2021 - 2025 để sớm đáp ứng các tiêu chí chưa đạt.

Cùng với sự chỉ đạo, vào cuộc quyết liệt của thành phố, các huyện cũng đang tập trung cao độ cho nhiệm vụ quan trọng này. Trưởng phòng Quản lý đô thị huyện Hoài Đức Phùng Bá Nhân cho biết, thời gian tới, UBND huyện sẽ quyết liệt đôn đốc doanh nghiệp và các đơn vị liên quan đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án xây dựng đường giao thông, công viên, cây xanh theo quy hoạch đã phê duyệt. Bên cạnh đó, chỉ đạo nhà thầu thi công các dự án xây dựng trạm xử lý nước thải, chợ thương mại thị trấn Trạm Trôi, xây dựng điểm công nghiệp làng nghề. Thường xuyên kiểm tra, rà soát các tiêu chí chưa đạt, đẩy nhanh tiến độ huyện lên quận, xã lên phường vào năm 2022.

Đối với huyện Thanh Trì, Chủ tịch UBND huyện Nguyễn Tiến Cường thông tin, để hoàn thành các chỉ tiêu xây dựng huyện lên quận vào năm 2023, huyện Thanh Trì phấn đấu tốc độ tăng thu ngân sách huyện bình quân từ 12% đến 14% và đến năm 2023, tỷ lệ cân đối thu - chi ngân sách của huyện đạt 99,8%, cơ bản đáp ứng tiêu chí của quận. Ngoài ra, huyện đã xác định danh mục các dự án đầu tư về hạ tầng đường giao thông, hạ tầng kỹ thuật, xã hội với tổng nhu cầu kinh phí của huyện trong giai đoạn 2021 - 2025 khoảng 11.214 tỷ đồng.

Tại hội nghị Ban chỉ đạo xây dựng, phát triển năm huyện thành quận của TP Hà Nội mới đây, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Chu Ngọc Anh khẳng định, tuy đã có nhiều nỗ lực, song việc triển khai thực hiện các đề án của các địa phương vẫn còn rất nhiều việc phải làm. Do đó, các huyện phải xác định quyết tâm và trách nhiệm cao hơn trong thực hiện nhiệm vụ quan trọng này. Đồng thời các sở, ban, ngành có liên quan phối hợp chặt chẽ với các huyện trong quá trình triển khai thực hiện Đề án, theo chức năng nhiệm vụ rà soát, tham mưu UBND thành phố tháo gỡ khó khăn cho các huyện để thực hiện mục tiêu năm huyện lên quận theo kế hoạch đề ra.