Những bài học kinh nghiệm từ công tác bầu cử tại Hà Nội

Cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026 trên địa bàn TP Hà Nội đã được tổ chức thành công, an toàn, đúng luật, có nhiều điểm mới và thật sự là ngày hội của toàn dân. Những cách làm hay và bài học kinh nghiệm từ cuộc bầu cử lần này đã được đúc rút để phục vụ cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành các nhiệm vụ của thành phố và các cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội, HĐND các cấp giai đoạn tiếp theo.

Cử tri khu vực bỏ phiếu số 01, phường Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy bỏ phiếu bầu đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp. Ảnh: DUY LINH
Cử tri khu vực bỏ phiếu số 01, phường Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy bỏ phiếu bầu đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp. Ảnh: DUY LINH

Chủ động ngay từ khâu chuẩn bị

Tại cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026,  Hà Nội là địa phương có số đơn vị bầu cử, số khu vực bỏ phiếu và số lượng đại biểu ứng cử lớn nhất cả nước. Khối lượng công việc nhiều, lại diễn ra trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, song với tinh thần đoàn kết, chủ động, sáng tạo, TP Hà Nội đã tổ chức bầu cử thành công, bảo đảm đúng luật, an toàn tuyệt đối. Với tỷ lệ 99,16%, Hà Nội thuộc nhóm các địa phương có cử tri đi bầu cử cao nhất cả nước, không có khu vực bỏ phiếu nào có tỷ lệ cử tri đi bầu dưới 50%. Thành phố đã thực hiện bầu đủ 29 đại biểu Quốc hội, 95 đại biểu HĐND thành phố bảo đảm theo đúng cơ cấu, thành phần theo quy định. Bầu được 1.052 đại biểu HĐND huyện, quận, thị xã và bầu 10.593 đại biểu HĐND xã, thị trấn. 

Những thành tích trên là kết quả của quá trình chuẩn bị kỹ lưỡng, chủ động của cả hệ thống chính trị từ thành phố tới tận từng thôn xóm, khu dân cư. Chủ tịch Ủy ban MTTQ thành phố Hà Nội Nguyễn Lan Hương cho biết: Trong quá trình tổ chức bầu cử, công tác hiệp thương giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp đã được chuẩn bị công phu, kỹ lưỡng, thận trọng, bài bản, gắn với việc sắp xếp tổ chức bộ máy và kết quả nhân sự của đại hội Đảng các cấp. Đồng thời, có sự phối hợp chặt chẽ, tích cực của các cơ quan chức năng tham gia thẩm định về tiêu chuẩn của các ứng cử viên bảo đảm đúng cơ cấu, đủ tiêu chuẩn theo quy định. Ủy ban MTTQ các cấp đã tổ chức các hội nghị hiệp thương theo đúng quy định, đã biểu quyết lựa chọn các ứng viên đáp ứng đủ tiêu chuẩn ứng cử. Điểm mới trong công tác hiệp thương của nhiệm kỳ này là công tác phối hợp, cung cấp thông tin về người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND thành phố để Ủy ban MTTQ thành phố tổ chức lấy ý kiến nhận xét và tín nhiệm của cử tri nơi cư trú (và nơi công tác nếu là tự ứng cử) đối với người ứng cử. Mặt trận các cấp đã tổ chức 23.677 hội nghị cử tri nơi công tác và tổ chức 20.132 hội nghị cử tri nơi cư trú đối với người ứng cử đại biểu Quốc hội khóa 15, đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026.

Quận Ba Đình là địa bàn có số lượng cử tri đi bầu cao nhất thành phố, đạt 99,98%. Phó Bí thư Thường trực Quận ủy, Chủ tịch Ủy ban Bầu cử quận Ba Đình Nguyễn Công Thành chia sẻ kinh nghiệm: Quận đặt ra mục tiêu phấn đấu thực hiện công tác bầu cử theo các tiêu chí: “Hai bảo đảm, bốn không và ba đẹp”. Hai bảo đảm là bảo đảm định hướng nhân sự; bảo đảm an toàn tuyệt đối trước, trong, sau ngày bầu cử. Bốn không là không có đơn vị vi phạm quy định bầu cử; không có đơn vị bầu cử thiếu; không có đơn vị bầu cử lại; không để đối tượng chống đối cài người vào cơ quan quyền lực. Ba đẹp là trụ sở đẹp; điểm bỏ phiếu đẹp; đường phố sạch, đẹp. Với việc chủ động, quyết liệt trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện, quận Ba Đình đã hoàn thành tốt các nội dung đề ra. Quận đã bầu đủ ba đại biểu Quốc hội, ba đại biểu HĐND thành phố, 35 đại biểu HĐND quận.

Nhanh chóng ứng phó các tình huống phát sinh

Diễn ra trong bối cảnh dịch Covid-19 gia tăng cho nên tại các điểm bầu cử trên địa bàn Thủ đô, công tác phòng, chống dịch bệnh được triển khai rất quyết liệt, bảo đảm đúng quy định của ngành y tế theo thông điệp “5K”, “4 tại chỗ”. Các quận, huyện, thị xã đã chỉ đạo xây dựng và phê duyệt phương án, kịch bản tổ chức bầu cử, tổ chức diễn tập trong điều kiện phòng, chống dịch Covid-19. Tất cả cử tri đang điều trị bệnh tại bệnh viện, đang cách ly tại khu cách ly tập trung, cách ly tại gia đình đều được thực hiện quyền bầu cử theo đúng quy định. Riêng đối với các khu vực bị cách ly, phong tỏa do dịch bệnh, Ủy ban bầu cử cấp huyện, cấp xã còn bố trí hệ thống kết nối trực tuyến với Tổ bầu cử để bảo đảm công tác lãnh đạo, chỉ đạo.

Đáng chú ý, ngay sau khi kết thúc kiểm phiếu, phát hiện 24 đơn vị bầu cử đại biểu HĐND xã chưa bầu đủ hai phần ba số đại biểu được bầu và hai đơn vị bầu cử đại biểu HĐND xã vi phạm pháp luật về bầu cử, Ủy ban Bầu cử thành phố đã nhanh chóng báo cáo các cấp có thẩm quyền. Đến ngày 6-6-2021, 24 đơn vị bầu cử thêm và hai đơn vị bầu cử lại đại biểu HĐND xã, thị trấn đã hoàn thành việc tổ chức bầu cử thêm, bầu cử lại theo quy định của pháp luật. Tại hai đơn vị bầu cử lại, do làm tốt công tác tuyên truyền, cử tri đã đi bầu cử đông và đã bầu đủ số đại biểu. Cụ thể, đơn vị bầu cử số 4 xã Hoàng Long, huyện Phú Xuyên và đơn vị bầu cử số 4 xã Tráng Việt, huyện Mê Linh, mỗi đơn vị đều bầu đủ bốn đại biểu.

Tại hội nghị tổng kết công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026, Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng đã yêu cầu các cấp ủy, chính quyền, Ủy ban bầu cử các cấp của thành phố phân tích, đánh giá, làm rõ những vấn đề còn hạn chế trong quá trình tổ chức thực hiện bầu cử, các nguyên nhân khách quan, chủ quan để từ đó rút ra các bài học kinh nghiệm phục vụ cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành các nhiệm vụ của thành phố nói chung và các cuộc bầu cử Quốc hội, HĐND các cấp giai đoạn tiếp theo nói riêng.