Hy vọng mới trong cải tạo chung cư cũ

Do nhiều vướng mắc liên quan các quy định pháp lý, trong thời gian qua, tiến độ cải tạo chung cư cũ (CCC) trên địa bàn TP Hà Nội rất chậm trễ. Nghị định số 69/2021/NÐ-CP ngày 15/7/2021 của Chính phủ về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư, với nhiều đột phá về thể chế, được kỳ vọng tạo động lực mới, thúc đẩy tiến độ cải tạo, xây dựng lại nhà CCC.

Một khu chung cư cũ đã xuống cấp.
Một khu chung cư cũ đã xuống cấp.

Hiện nay, trên địa bàn thành phố có gần 1.580 CCC, được xây dựng từ hàng chục năm trước, phần lớn tập trung tại khu vực nội thành, nhất là khu vực nội đô lịch sử. Diện tích các căn hộ chung cư nhỏ hẹp, không bảo đảm tiêu chuẩn sử dụng. Do không được thường xuyên duy tu, sửa chữa, cộng với tình trạng người dân tự ý cơi nới, lấn chiếm không gian, cho nên các công trình và hạ tầng xuống cấp nghiêm trọng, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn đối với người và tài sản. Ðể cải thiện chỗ ở cho người dân, gần 20 năm qua, TP Hà Nội đã thực hiện cải tạo, xây dựng lại CCC, nhưng đến nay mới có 32 CCC được cải tạo, xây dựng lại, trong đó, có 18 dự án đã hoàn thành, đưa vào sử dụng, 14 dự án đang triển khai.

Nghị định số 69 của Chính phủ có hiệu lực từ ngày 1/9/2021, quy định rõ các trường hợp CCC thuộc diện phải phá dỡ để xây dựng lại, hoặc xây dựng công trình khác theo quy hoạch, UBND cấp tỉnh được quyết định hệ số k bồi thường từ một đến hai lần diện tích sử dụng căn hộ cũ ghi trong giấy chứng nhận hoặc diện tích đủ điều kiện để cấp giấy chứng nhận khi thực hiện phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Diện tích căn hộ tái định cư được tính theo hệ số k, quy đổi thành tiền, làm cơ sở để xác định giá trị hợp đồng mua bán, thuê mua nhà ở tái định cư. Ðối với các chủ sở hữu căn hộ tầng 1 có diện tích nhà để kinh doanh, trong trường hợp dự án có bố trí một phần diện tích để kinh doanh dịch vụ, thương mại thì ngoài việc được bồi thường theo quy định, nếu các chủ sở hữu có nhu cầu còn được mua hoặc thuê một phần diện tích sàn kinh doanh thương mại, dịch vụ để kinh doanh…

Theo TS, KTS Ðào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển Việt Nam, khó khăn lớn nhất làm chậm tiến độ cải tạo CCC thời gian qua là cơ chế chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư, bố trí chỗ ở tạm cho chủ sở hữu, chủ sử dụng nhà chung cư, cơ bản được giải quyết cụ thể. Nghị định số 69 cũng phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho UBND cấp tỉnh, từ trách nhiệm chỉ đạo đến bố trí ngân sách, quản lý đất đai, cưỡng chế thu hồi đất, cưỡng chế di dời và nhất là được quyền ban hành các cơ chế, chính sách cụ thể phù hợp với địa phương, sẽ tạo đột phá trong cải tạo, xây dựng lại CCC tại Hà Nội. Tại buổi khảo sát phục vụ công tác phản biện xã hội của Ủy ban MTTQ thành phố Hà Nội đối với dự thảo Ðề án cải tạo, xây dựng lại CCC trên địa bàn thành phố tại quận Ba Ðình, phần lớn người dân mong muốn thành phố đẩy nhanh tiến độ cải tạo, xây dựng lại CCC, nhất là tại các CCC nguy hiểm như G6A Thành Công. Tuy nhiên, người dân rất băn khoăn, lo lắng về chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư, tạm cư, trách nhiệm của chủ đầu tư triển khai thực hiện dự án… Những nội dung này được nêu rõ trong Nghị định số 69.

UBND thành phố Hà Nội vừa có Văn bản số 2342/UBND-ÐT ngày 24/7/2021 về việc triển khai Nghị định số 69, trong đó thành phố giao Sở Xây dựng chủ trì, nghiên cứu nội dung Nghị định số 69 để tham mưu UBND thành phố quản lý nhà nước về cải tạo, xây dựng lại CCC; việc thực hiện các nội dung theo thẩm quyền của UBND thành phố; đồng thời cập nhật các quy định của Nghị định để hoàn chỉnh nội dung dự thảo Ðề án cải tạo, xây dựng lại CCC trên địa bàn thành phố. UBND thành phố giao các sở Quy hoạch - Kiến trúc, Kế hoạch và Ðầu tư, Tài chính, Tài nguyên và Môi trường, Viện Quy hoạch xây dựng, Công ty TNHH một thành viên Quản lý và phát triển nhà Hà Nội, UBND các quận, huyện, thị xã chủ động nghiên cứu, thực hiện Nghị định số 69; phối hợp chặt chẽ với Sở Xây dựng, Sở Quy hoạch - Kiến trúc và sở, ngành liên quan triển khai thực hiện các kế hoạch tổng rà soát, kiểm định chất lượng CCC; kế hoạch lập quy hoạch cải tạo, xây dựng lại CCC, lựa chọn chủ đầu tư dự án cải tạo, xây dựng lại CCC,...