Từng bước thu hồi xe máy cũ nát, gây ô nhiễm môi trường

Hà Nội hiện có hơn 5,7 triệu xe máy (trong đó, có khoảng 2,5 triệu xe máy cũ đăng ký trước năm 2000) và hơn 730.000 ô-tô, chưa tính nhiều phương tiện từ các tỉnh thường xuyên tham gia giao thông trên địa bàn.

Khí thải từ các phương tiện, nhất là phương tiện cũ nát gia tăng theo thời gian và ngày càng vượt quá giới hạn cho phép. Các chất ô nhiễm này ảnh hưởng tới chất lượng môi trường không khí đô thị, đồng thời là một trong những yếu tố ảnh hưởng tới sức khỏe của cộng đồng dân cư trên địa bàn Hà Nội.

Rút kinh nghiệm từ chương trình “thu xe cũ, đổi xe mới” chưa được triển khai đã thất bại năm 2020, mới đây, UBND thành phố Hà Nội đã ban hành kế hoạch kiểm tra khí thải đối với xe mô-tô, xe gắn máy cũ đang lưu hành trên đường, làm cơ sở nghiên cứu, đề xuất các giải pháp cải thiện chất lượng không khí. Theo kế hoạch này, người dân có xe máy cũ đăng ký tham gia chương trình kiểm tra khí thải miễn phí, nếu xe quá cũ nát có thể tự nguyện nộp xe lại cho đại lý. Sau đó, đại lý có nhiệm vụ xử lý không tái sử dụng đối với xe này và hỗ trợ người dân tiền mua xe mới, cao nhất không quá bốn triệu đồng (tùy từng loại xe và hãng xe). Ngoài ra, xe đến đo kiểm sẽ được các đại lý tặng một chai dầu nhớt và hỗ trợ một phần tiền bảo dưỡng, sửa chữa. Bên cạnh đó, những trường hợp không đạt tiêu chuẩn có thể được đổi xe máy cũ sang xe mới với mức hỗ trợ đến 4 triệu đồng mỗi xe. Dự kiến, có từ 3.000 đến 5.000 xe máy được đo kiểm khí thải. Xe máy là các xe mô-tô, xe gắn máy của các hãng thuộc Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam - VAMM (Honda, Yamaha, Suzuki, Piaggio, SYM). Thời gian thực hiện trong hai năm là 2021 và 2022. Thành phố sẽ thiết lập 34 điểm thu hồi tại 34 đại lý của VAMM để tiếp nhận và xử lý xe máy thải bỏ từ người dân. 

Theo lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, kế hoạch này nhằm tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về lợi ích của việc kiểm soát khí thải xe mô-tô, xe gắn máy và thu hồi xe máy cũ, trách nhiệm và quyền lợi của người dân; dần dần hình thành thói quen bảo dưỡng và kiểm định khí thải xe máy định kỳ; đánh giá tác động kinh tế - xã hội của việc kiểm soát khí thải xe máy tới người dân, cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức có liên quan; Đề xuất các giải pháp, chính sách kiểm soát khí thải xe máy gắn kết với các giải pháp giao thông bền vững... UBND thành phố cũng cho biết, qua lần này, sẽ xây dựng được phần mềm lưu trữ kết quả đo khí thải, thông tin của phương tiện để làm cơ sở phân tích đánh giá hiện trạng, đánh giá ảnh hưởng của khí thải đến môi trường và sức khỏe.

Hy vọng là cùng với kế hoạch khá chi tiết, bài bản này, Hà Nội sẽ triển khai quyết liệt, hiệu quả để từng bước cụ thể hóa mục tiêu thu hồi xe cũ, đổi xe máy mới, góp phần cải thiện môi trường cho Thủ đô.