Phóng sự ký sự

Sự phát triển của hàng không và xe khách trong những năm gần đây khiến việc di chuyển bằng đường sắt, một loại hình di chuyển phổ biến trước đây, ít được chú ý hơn.

Giữa thành phố Hồ Chí Minh tấp nập có một xã đảo nằm độc lập giữa bốn bề sóng nước, ẩn mình trong làn sương mờ của những cánh rừng Sác mặn mòi. Mặc cho việc không có đường bộ vượt biển, người dân xã Thạnh An (huyện Cần Giờ) vẫn đang hằng ngày nỗ lực xây cầu nối cuộc sống mới - khấm khá hơn về vật chất, giàu có thêm về tinh thần.

Tháng Ba, nắng ấm lên, những đàn ong qua kỳ ngủ đông, thức dậy tung cánh đi tìm hoa, chắt chiu mật ngọt dâng đời, trên những cánh rừng trẩu bạt ngàn ở đèo Mã Yên Sơn đang xòe tán lá xanh ken dày, bắt đầu bung trắng những chùm hoa mời gọi. Con đèo như chiếc yên ngựa, vắt qua dãy núi Con Voi hiểm trở, xưa in dấu bước chân những đoàn dân công trùng điệp thồ gạo, tải đạn góp phần làm nên chiến thắng lịch sử Ðiện Biên Phủ lừng lẫy, nay đang xanh rừng và sáng bừng ánh điện xây dựng nông thôn mới ở vùng cửa ngõ phía nam tỉnh Lào Cai.

Càng lên cao càng lắm sương mù, bầu trời đen như chiếc chảo thiếc úp. Mưa nặng hạt hơn và gió thổi ào ào. Nơi tôi đang đứng cùng già làng Ha Biêng là đỉnh dốc giữa buôn K’Nớh, buôn lớn nhất và nằm giữa trung tâm xã Đưng K’Nớ (huyện Lạc Dương, Lâm Đồng). Người già Ha Biêng nói, bây giờ định danh hành chính quê hương ông là Đưng K’Nớ, nhưng từ thời xưa ông bà đặt tên cho cái xứ nhiều ruồi vàng nằm lọt thỏm giữa rừng Bidoup này là “Dưng Kanrớh”, tiếng Cơ Ho bản địa có nghĩa là “bãi bằng huyền thoại”…

Suốt trong hành trình sơ tán khỏi những Kharcov, Odessa hay Kiev, hình ảnh những tình nguyện viên người Việt luôn là “cột mốc sống” cho sự bình an và hy vọng của những đồng bào chịu ảnh hưởng bởi tình hình bất ổn ở Ukraine.

23 giờ. Đường phố Hà Nội đã vắng tanh, nhưng Trần Minh Quân (sinh năm 1990) và hơn chục người bạn vẫn rong ruổi trong cái lạnh dưới 10 độ C. Đêm nay, Hội Từ thiện đêm của Quân lại tiếp tục hành trình sưởi ấm những phận đời bất hạnh như họ vẫn đã làm trong suốt 8 năm đằng đẵng.

Bà Nguyễn Thị Thìn (71 tuổi) ngồi xổm trước căn nhà trọ lụp xụp nằm sát bên bãi sông Hồng. Đôi bàn tay sưng tấy vì lạnh lập cập rải đống lon bia, phế liệu ra phơi sau đêm mưa lớn. Bà bảo, dân ngụ cư sống ở ngoài bãi chẳng biết chạy đâu cho khỏi rét.

​Ngày đầu xuân Nhâm Dần, tôi có dịp về thăm Bắc Ninh - miền đất được coi là trung tâm vùng Kinh Bắc từ thế kỷ 19, hội tụ bao điều tốt đẹp về truyền thống văn hóa hào hùng của ông cha.

Chụp ảnh các loài chim thật không dễ chút nào vì chuyển động của chúng rất nhanh và không thể đoán trước. Vậy nhưng vẫn có những người sẵn sàng bỏ ra hàng giờ, hàng ngày, hàng tuần, thậm chí là nhiều tháng chờ đợi chỉ để chụp được một vài khoảnh khắc xuất hiện hiếm hoi của chúng.

Rơ Ông Ha Tin, người đàn ông Cơ Ho miền Ðưng K’Nớh (Lạc Dương, Lâm Ðồng) đứng cùng tôi bên mép buôn trong buổi chiều mùa đông buốt giá, chỉ tay lên dãy núi sừng sững trước mặt, anh nói: "Từ xưa đến nay, người trong buôn mình đều nói rằng, đỉnh cao Yũ Till trên núi Yàng Hău là nơi có rừng thiêng, ở đó có ngọn giáo thần cắm sâu trên tảng đá khổng lồ. Không ai dám leo lên đó chặt cây, săn thú. Nếu ai vào lấy gì của rừng thiêng Yũ Till thì Yàng sẽ phạt nặng, có khi bắt phải chết đấy…".

Trang phục của mỗi dân tộc có những hoa văn, họa tiết khác nhau, giúp phân biệt sắc thái các vùng miền trong cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam. Thế nhưng với Đặng Thái Tuấn, dự án "Số hóa thổ cẩm" không chỉ nhằm bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa của người dân tộc thiểu số mà còn là cách giải quyết vấn đề "sinh kế" cho mỗi hộ gia đình, giúp người dân tránh khai thác, tàn phá rừng, bảo vệ môi trường sinh thái nơi họ sinh sống.

Khi tận mắt chứng kiến công việc của các chuyên gia, tình nguyện viên tại Trung tâm Bảo tồn rùa (TCC) tại Vườn quốc gia Cúc Phương (Ninh Bình), tôi mới hiểu được vì sao những chú rùa nhỏ bé lại quan trọng đến thế...

Trên đường đi xe máy về quê tránh dịch, chị Đinh Thị Phương Anh chuyển dạ giữa cơn mưa lớn. Hành trình hồi hương như chị Phương Anh, là những người già, trẻ em rong ruổi đầy hiểm nguy.

Ở đây, có những tiếng la hét, rồi đập phá. Nhưng cũng có giây phút tĩnh lặng, có những ánh mắt vui mừng và hàm ơn. Họ, những người nghiện ma túy đang là F1, F0 được cách ly, điều trị. Tình thương của lực lượng y tế, an ninh ở đây từng ngày giúp họ vượt qua những đau đớn, bệnh tật mà về với gia đình.

“Không sợ, mà chúng tôi thấy thương. Thương vì họ không may mắn để vượt qua đại dịch. Thương vì hành trình cuối cùng ấy, họ lặng lẽ một mình. Giờ anh em chúng tôi tiếp sức một đoạn, mong sớm đưa họ về với gia đình. Trước khi lên xe, tôi luôn dặn các anh em trong tổ phải nâng niu từng phần tro cốt, làm mọi thứ cẩn thận nhất có thể vì người thân họ đang trông ngóng mỗi ngày”, Đại úy Sử Tấn Phi Long, Chính trị viên Đại đội Trinh sát đặc nhiệm, Đội trưởng công tác đặc biệt Bộ Tư lệnh TP Hồ Chí Minh trải lòng.