Sai phạm nghiêm trọng trong đấu thầu thuốc tại Sở Y tế tỉnh Quảng Ngãi

NDO -

Qua thanh tra việc chấp hành pháp luật về đấu thầu thuốc chữa bệnh, mua sắm trang thiết bị y tế và vật tư y tế tại Sở Y tế tỉnh Quảng Ngãi từ năm 2014 đến tháng 9/2019, Thanh tra tỉnh Quảng Ngãi xác định có dấu hiệu của hành vi thông thầu và dấu hiệu của tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. 

Trụ sở Sở Y tế tỉnh Quảng Ngãi.
Trụ sở Sở Y tế tỉnh Quảng Ngãi.

Liên quan đến vụ việc trên, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi cũng đã có công văn yêu cầu chuyển hồ sơ vụ việc có dấu hiệu tội phạm sang cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Quảng Ngãi. 

Theo Kết luận thanh tra số 04/KT-TTT của Thanh tra tỉnh Quảng Ngãi vừa ban hành, đã chỉ ra nhiều sai sót, vi phạm trong việc chấp hành pháp luật về đấu thầu thuốc chữa bệnh, mua sắm trang thiết bị y tế và vật tư y tế tại Sở Y tế tỉnh Quảng Ngãi từ năm 2014 đến tháng 9/2019.

Đơn cử, qua kiểm tra các gói thầu do Sở Y tế tỉnh Quảng Ngãi tổ chức đấu thầu theo kế hoạch đấu thầu thuốc năm 2014 đến năm 2015, phát hiện 6 mặt hàng có giá thuốc xét duyệt trúng thầu vượt giá bán buôn kê khai, kê khai lại do Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) công bố còn hiệu lực, là thực hiện không đúng quy định. Từ đó, dẫn đến giá trúng thầu vượt giá Cục Quản lý dược theo kết quả cung ứng thuốc thực tế hơn 94,9 triệu đồng.

Sai phạm nghiêm trọng hơn là việc đấu thầu thuốc Calci lactat 500mg. Vấn đề này, Kết luận thanh tra nêu rõ: Trong quá trình chấm thầu, tổ chấm thầu chưa xem xét rõ bản chất của 2 sản phẩm dự thầu có sự tương đồng của 2 sản phẩm thuốc với nhau và cho rằng sản phẩm A.T Calmax 500 dự thầu có hoạt chất Calci lactat pentahydrat 500 không đáp ứng hàm lượng so với hồ sơ mời thầu là không bảo đảm (mặt hàng A.T Calmax 500 này đã trúng thầu vào năm 2016), dù tổ chấm thầu hoàn toàn có khả năng biết được nội dung này nhưng không tiến hành yêu cầu 2 nhà thầu làm rõ hồ sơ dự thầu đối với 2 sản phẩm này. 

Đồng thời, cũng không xem xét toàn diện yếu tố dược lý, yếu tố thực tiễn đối với các sản phẩm đã trúng thầu các năm trước để có so sánh, đánh giá toàn diện là thiếu trách nhiệm trong quá trình chấm thầu, dẫn đến kết quả lựa chọn nhà thầu chưa phù hợp. 

Nếu tính toán so sánh số tiền chênh lệch giá của 2 sản phẩm theo số liệu đến ngày 30/9/2019 thì sản phẩm Fulcalmax được cung ứng 2.828.260 ống với số chênh lệch thực tế đã cung ứng hơn 2,3 tỷ đồng. Đây là khoản thất thoát của quỹ bảo hiểm y tế.

Như vậy, không có căn cứ để xác định thuốc A.T Calmax 500mg có hàm lượng Calci lactat không đáp ứng yêu cầu của hồ sơ mời thầu. Từ đó cho thấy, Công ty cổ phần dược phẩm Trung ương Codupha tham gia dự thầu sản phẩm A.T Calmax 500 trên đạt yêu cầu theo hồ sơ mời thầu nhưng tổ chuyên gia chấm thầu cho rằng A.T Calmax 500 “không đạt” là không đúng, dẫn đến kết quả chấm thầu sai, làm tăng giá trị trúng thầu của mặt hàng thuốc có hoạt chất Calci lactat với số tiền chênh lệch giữa 2 mặt hàng tham gia dự thầu đến thời điểm thanh tra hơn 2,3 tỷ đồng. 

Việc Công ty cổ phần dược phẩm An Thiên vừa liên danh với Công ty cổ phần thương mại dược phẩm Nhật Lệ tham dự thầu sản phẩm Fulcalmax với giá cao, vừa là nhà sản xuất thuốc A.T Calmax cho Công ty cổ phần dược phẩm Trung ương Codupha tham gia dự thầu với giá thấp hơn trong cùng một gói thầu là có xung đột, mâu thuẫn về lợi ích, dù Hội đồng đấu thầu thuốc của Sở Y tế tỉnh Quảng Ngãi hoàn toàn có đầy đủ thông tin về việc này nhưng không kiểm tra, xử lý mà vẫn tiến hành lựa chọn và phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu đối với sản phẩm này. 

Tiếp sau đó, Công ty cổ phần dược phẩm An Thiên lại có văn bản đề nghị Công ty cổ phần dược phẩm Trung ương Codupha rút thầu đối với sản phẩm A.T Calmax (giá thấp hơn), từ đó Công ty cổ phần dược phẩm Trung ương Codupha cũng có công văn rút hồ sơ dự thầu mặt hàng A.T Calmax sau thời điểm mở thầu là có dấu hiệu rõ ràng của hành vi thông thầu. 

Qua xem xét giải trình của Công ty cổ phần dược phẩm An Thiên về lý do đề nghị Công ty cổ phần dược phẩm Trung ương Codupha rút thầu cho thấy, việc Công ty cổ phần dược phẩm An Thiên cho rằng, do các sản phẩm A.T Calmax sản xuất ra bị lỗi (kết tủa) phải thu hồi không phân phối dẫn đến ảnh hưởng việc cung cấp cho Công ty cổ phần dược phẩm Trung ương Codupha tham gia dự thầu mặt hàng này là không có cơ sở. Bởi lẽ, các tài liệu Công ty cổ phần dược phẩm An Thiên cung cấp cho thấy, sản phẩm lỗi chỉ xảy ra ở 3 lô sản xuất số 6060, 7026, 7030.

Thêm vào đó, sản phẩm này vẫn được cung cấp cho các địa phương khác với số lượng 4.766.868 ống trong năm 2018, 2019. Tham chiếu thông tin công bố trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Y tế và Cục Quản lý dược cũng cho thấy Công ty cổ phần dược phẩm An Thiên có 2 sản phẩm lỗi bị Cục Quản lý dược thông báo thu hồi (tên thương mại Atisalbu vào năm 2021 và tên thương mại Atibutrex năm 2020) chứ hoàn toàn không không có sản phẩm A.T Calmax. 

Qua thanh tra cho thấy, Phòng Nghiệp vụ Dược của Sở Y tế tỉnh Quảng Ngãi (là cơ quan thường trực Hội đồng đấu thầu thuốc của Sở) đã nhận được các văn bản này, trong hồ sơ đấu thầu của gói thầu này đã có đầy đủ cả 2 văn bản của 2 doanh nghiệp nêu trên (văn bản yêu cầu rút thầu của Công ty cổ phần dược phẩm An Thiên gửi cho Công ty cổ phần dược phẩm Trung ương và văn bản rút hồ sơ dự thầu của Công ty cổ phần dược phẩm Trung ương Codupha gửi Hội đồng đấu thầu thuốc của Sở Y tế), nhưng cá nhân giao nhiệm vụ tổ chức chấm thầu, thẩm định và tham mưu phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu của Hội đồng đấu thầu thuộc Sở Y tế tỉnh Quảng Ngãi không rà soát để xử lý, hoặc tham mưu đề xuất xử lý dấu hiệu của việc thông thầu mà vẫn tiến hành hoàn thiện các thủ tục liên quan để trình phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu liên danh An Thiên-Nhật Lệ với sản phẩm Fulcamax là thiếu tinh thần trách nhiệm, gây hậu quả thất thoát quỹ bảo hiểm y tế, có dấu hiệu của tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Việc Công ty cổ phần dược phẩm An Thiên vừa liên danh với Công ty cổ phần thương mại dược phẩm Nhật Lệ tham dự thầu sản phẩm Fulcalmax; ngoài ra Công ty cổ phần dược phẩm An Thiên là nhà sản xuất thuốc A.T Calmax có văn bản đề nghị Công ty cổ phần dược phẩm Trung ương Codupha rút thầu. Việc rút hồ sơ dự thầu sau thời điểm mở thầu có dấu hiệu của việc thông thầu theo Luật Đấu thầu 2014 và có dấu hiệu của “Tội vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” được quy định tại điều 222 Bộ luật Hình sự.

Từ những sai phạm nêu trên, Chánh Thanh tra tỉnh Quảng Ngãi yêu cầu Giám đốc Sở Y tế tỉnh Quảng Ngãi ban hành quyết định thu hồi số tiền hơn 94,9 triệu đồng của 6 mặt hàng thuốc có giá mua vượt giá kê khai nộp vào ngân sách Nhà nước. Đồng thời, đề nghị Sở Y tế tỉnh Quảng Ngãi, các phòng, ban và từng cá nhân có liên quan nghiêm túc tổ chức thực hiện Kết luận thanh tra. Kết quả kiểm điểm, xử lý, biện pháp khắc phục báo cáo bằng văn bản (gửi hồ sơ, kèm theo tài liệu chứng minh) để Thanh tra tỉnh Quảng Ngãi theo dõi, kiểm tra, đôn đốc theo quy định của pháp luật.

Thanh tra tỉnh Quảng Ngãi lập thủ tục bàn giao hồ sơ, tài liệu liên quan đến việc tổ chức lựa chọn nhà thầu cho hoạt chất Calci Lactat 500mg cho Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Quảng Ngãi để thực hiện theo quy định pháp luật. 

Liên quan đến vần đề này, Chủ tịch UBND tỉnh đã có công văn yêu cầu chuyển hồ sơ vụ việc có dấu hiệu tội phạm sang cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Quảng Ngãi.