Dự án kè chống sạt lở kết hợp đường cứu hộ, cứu nạn di dân tái định cư, neo đậu tàu thuyền - đập Cà Ninh hạ lưu sông Trà Bồng phục vụ KKT Dung Quất, huyện Bình Sơn (giai đoạn 1), gọi tắt là dự án Cà Ninh, được Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi phê duyệt vào tháng 10/2014 với tổng mức đầu tư hơn 695,5 tỷ đồng từ nguồn ngân sách tỉnh, do Ban quản lý Khu kinh tế Dung Quất nay là Ban quản lý Khu kinh tế Dung Quất và các khu công nghiệp Quảng Ngãi làm chủ đầu tư.
Quy mô của dự án là xây dựng mới hoàn toàn các hạng mục gồm: Tuyến kè chống sạt lở với chiều dài 1.750 m; tuyến đường ven kè dài 780 m; san lấp mặt bằng 60,7 ha; đường giao thông với 5 tuyến chính dài hơn 4.789 m và 45 tuyến nhánh dài 14.144 m; hạ tầng kỹ thuật cấp, thoát nước, điện chiếu sáng và cây xanh và 1.077 lô tái định cư.
Đến nay, dự án bố trí vốn lũy kế 583 tỷ đồng/695 tỷ đồng; vốn đã thanh toán lũy kế hơn 583 tỷ đồng, đạt 100%; các gói thầu xây lắp đạt 67% khối lượng hợp đồng. Trong đó, chỉ duy nhất hạng mục kè chống sạt lở và tuyến đường ven kè đã hoàn thành, các hạng mục còn lại thi công dở dang, chậm tiến độ.
Dự án này sau khi được Kiểm toán Nhà nước và Thanh tra Bộ Xây dựng tiến hành kiểm toán, thanh tra hầu hết các nội dung vào năm 2017 và 2018, qua đó, đề nghị xuất toán và thu hồi hơn 16,4 tỷ đồng, vừa qua, Thanh tra tỉnh Quảng Ngãi tiếp tục vào cuộc và phát hiện thêm nhiều sai phạm.
Kết luận Thanh tra số 03/KL-UBND do Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi ký ban hành vào cuối tháng 9 vừa qua đã chỉ ra hàng hoạt sai phạm trong việc chấp hành các quy định pháp luật đầu tư xây dựng, đất đai.
Cụ thể, khi lập dự án, thiết kế cơ sở, Công ty cổ phần đầu tư và tư vấn xây dựng Phú Thành (hiện công ty đã giải thể) đưa ra các giải pháp với các hạng mục xử lý nền đất yếu, kết cấu áo đường, hệ thống thoát nước, hướng tuyến đường số 1 chưa phù hợp; khái toán chi phí giải phóng mặt bằng tái định cư còn thiếu cơ sở, không thực hiện khảo sát nhu cầu tái định cư của các hộ dân trong các vùng ảnh hưởng dự án, dẫn đến phải điều chỉnh tim tuyến, thiết kế, dự toán, điều chỉnh cơ cấu tổng mức đầu tư.
Đối với công tác công tác khảo sát địa chất, địa hình, lập thẩm định, phê duyệt thiết kế, dự toán còn nhiều sai sót nên quá trình thi công phải điều chỉnh phương án thiết kế hệ thống thoát nước cửa xả và thu nước ven dự án, thay đổi biện pháp thi công hạng mục cống thoát nước; phát sinh tăng khối lượng san nền, phá đá nổ mìn…
Ngoài số tiền hơn 16,4 tỷ đồng mà Kiểm toán Nhà nước và Thanh tra Bộ Xây dựng đã đề nghị xuất toán và thu hồi nộp ngân sách nhà nước, qua thanh tra lần này, Thanh tra tỉnh Quảng Ngãi còn phát hiện việc lập dự toán tính toán sai khối lượng dẫn đến làm tăng giá trị dự toán với số tiền hơn 5,1 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, công tác thi công, nghiệm thu giá trị xây lắp còn có các sai sót như thi công không đúng thiết kế được phê duyệt (nút đầu tuyến) và tính thừa khối lượng bê tông mặt đường của hạng mục kè ven sông, dẫn đến làm tăng giá trị hợp đồng gần 470 triệu đồng.
Đối với việc tạm ứng giá trị xây lắp, Ban Quản lý dự án chưa tiến hành kiểm tra, đánh giá việc tạm ứng cho các công việc cần thiết để triển khai tạm ứng đợt 3 vào ngày 1/11/2016, trong khi nhà thầu xây lắp chưa hoàn thành đúng cam kết và dư nợ tạm ứng đợt 2 trước đó còn lớn là chưa đảm bảo quy định theo hướng dẫn của Bộ Tài chính.
Sau tạm ứng đợt 3, nhà thầu chỉ thi công cầm chừng dẫn đến dư nợ tạm ứng đến nay chưa thu hồi tạm ứng với số tiền hơn 59,4 tỷ đồng. Cụ thể, Công ty cổ phần Tập đoàn Phúc Lộc còn hơn 40,3 tỷ đồng và Công ty cổ phần Thương mại và Xây lắp Lê Phan còn hơn 19,1 tỷ đồng.
Đối với phương án thu hồi đất, lập phương án bồi thường giải phóng mặt bằng dự án, qua thanh tra cho thấy, 34 phương án bồi thường giải phóng mặt bằng được UBND huyện Bình Sơn phê duyệt với tổng số tiền hơn 151 tỷ đồng, đã vượt so với dự toán được UBND tỉnh phê duyệt là 50,4 tỷ đồng nhưng chưa làm thủ tục điều chỉnh cơ cấu dự toán.
Ngoài ra, việc phối hợp trong thực hiện thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất lúa còn chậm, có nhiều sai sót, có biểu hiện thiếu tinh thần trách nhiệm trong thực thi công vụ…
Căn cứ các nội dung thiếu sót, sai phạm đã nêu trong Kết luận thanh tra, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi giao Trưởng ban Ban Quản lý Khu kinh tế Dung Quất và các khu công nghiệp Quảng Ngãi và Chủ tịch UBND huyện Bình Sơn xác định trách nhiệm cá nhân (qua từng thời kỳ) của người đứng đầu và cấp phó của người đứng đầu được phân công phụ trách, tổ chức kiểm điểm trong tập thể lãnh đạo, báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh xem xét xử lý theo quy định.
Đồng thời, tổ chức kiểm điểm, xác định trách nhiệm của lãnh đạo các phòng, ban, đơn vị trực thuộc; xem xét xử lý trách nhiệm cá nhân công chức, viên chức được giao nhiệm vụ có liên quan. Trong đó, phải xử lý nghiêm minh đối với các công chức, viên chức thiếu tinh thần trách nhiệm trong việc thực hiện công vụ.
Liên quan đến dự án Cà Ninh, ngày 22/10, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh đã đi kiểm tra thực tế hiện trường dự án.
Sau khi nghe chủ đầu tư và các sở, ngành chức năng, địa phương liên quan báo cáo tiến độ dự án, đồng chí Đặng Văn Minh cho rằng việc triển khai dự án quá chậm làm ảnh hưởng lớn đến nhu cầu giải quyết tái định cư cho người dân trong Khu kinh tế Dung Quất, nhất là các dự án đang cần mặt bằng để triển khai thi công đầu tư sản xuất kinh doanh.
Đồng chí Đặng Văn Minh chỉ ra những nguyên nhân, tồn tại, hạn chế, khiếm khuyết dẫn đến dự án chậm tiến độ và yêu cầu chủ đầu tư cần phải rút kinh nghiệm.
Trước mắt, trong thời gian chưa hoàn thành toàn bộ hạ tầng khu dân cư, tỉnh thống nhất chủ trương cho phép bố trí khoảng 400 lô để giao tạm đất tái định cư cho người dân. Sau khi hoàn thành toàn bộ dự án và đã đầy đủ thủ tục thì làm thủ tục quyết toán dự án, làm thủ tục giao đất tái định cư cho người dân theo đúng quy định của pháp luật
