Có những nghệ sĩ khá nổi tiếng đăng đàn trên các diễn đàn mạng xã hội, giới thiệu, quảng cáo và ca ngợi về công dụng của những "thần dược" đông y không rõ nguồn gốc được gọi là "số một Việt Nam" hay "số một thế giới", rồi tự nhận mình đã được chữa khỏi thần diệu như thế nào, cho dù trên thực tế chẳng có bệnh tật gì liên quan. Một diễn viên hài còn đăng đàn quảng cáo một cách lộng ngôn về những viên sủi chữa bách bệnh của chị em và còn nói dối về bệnh án để chứng minh tính hiệu quả của loại thuốc "chữa một lần là dứt điểm". Hàng loạt người đẹp được công chúng biết đến còn tung lên mạng để tiếp thị cho lô mỹ phẩm lên tới hàng tỷ đồng mà chẳng cần biết xuất xứ của nó, để rồi sau này mới biết đó là hàng lậu, báo hại cho nhiều người vì quá tin tưởng vào họ đã bỏ tiền ra mua.
Ðáng nói hơn cả là việc một loạt nghệ sĩ, ca sĩ, diễn viên, người mẫu dù không mấy am hiểu về tài chính vẫn công khai quảng bá như các chuyên gia đầu tư chuyên nghiệp về các loại tiền mã hóa, tiền ảo như đồng FXT, dogecoin, akita, shiba... bị cho là liên quan đến tổ chức lừa đảo. Thậm chí có người còn chia sẻ trên trang cá nhân về việc hồi lại các đồng tiền số và kinh nghiệm kiếm tiền tỷ như chơi để kêu gọi mọi người đổ tiền đầu tư vào những đồng tiền ảo đó.
Hình thức tiếp thị thông qua những "người của công chúng" như các nghệ sĩ, diễn viên, người mẫu (Influencer Marketing) từ lâu không còn lạ lẫm và đang là hướng đi của nhiều nhãn hàng, thương hiệu muốn thâm nhập thị trường Việt Nam. Cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin và bùng nổ của các trang mạng xã hội, sự sôi động, phong phú của các loại hình nghệ thuật, giải trí, các nghệ sĩ và giới showbiz Việt cũng đã nhanh chóng mở rộng không gian hoạt động và thường có một lượng lớn người hâm mộ thường xuyên theo dõi thông tin về họ. Chính vì vậy, các đơn vị, tổ chức kinh doanh, các nhãn hàng rất nhanh nhạy trong việc sử dụng nghệ sĩ và những người hoạt động trong giới showbiz để quảng bá, gây dựng lòng tin cho sản phẩm từ sự ảnh hưởng, lan tỏa của những đối tượng này tới công chúng. Tuy nhiên, sẽ không có gì đáng bàn nếu những sản phẩm này đã được các cơ quan chức năng kiểm định chất lượng, cấp chứng nhận lưu hành trên thị trường hoặc hợp pháp, bảo đảm quy định pháp luật, bởi việc quảng cáo online đối với giới showbiz cũng là điều bình thường. Có điều, việc lợi dụng sự nổi tiếng, lòng tin và sự hâm mộ với công chúng của một số nghệ sĩ, diễn viên, người mẫu để quảng cáo, quảng bá sai sự thật và lừa dối người tiêu dùng lại là việc làm sai trái, vi phạm pháp luật. Ðó là chưa kể tới nguy cơ tác động xấu đến sức khỏe, tính mạng và gây thiệt hại về kinh tế cho những người đã tin tưởng vào họ, gây ảnh hưởng đến uy tín không chỉ của cá nhân họ mà cả uy tín của các nghệ sĩ khác cũng như những người hoạt động cùng lĩnh vực nói chung.
Việc quảng bá cho những sản phẩm không rõ nguồn gốc, không được thừa nhận nêu trên vô hình trung là sự tiếp tay, đồng lõa cho hoạt động kinh doanh phạm pháp, cho thấy sự xuống cấp trong đạo đức nghề nghiệp, thiếu ý thức trách nhiệm với cộng đồng và tính trục lợi, vì tiền của một bộ phận giới nghệ sĩ và showbiz. Trong cơ chế thị trường, nhất là bối cảnh dịch Covid-19 phức tạp như hiện tại, mọi hoạt động biểu diễn nghệ thuật, giải trí đều phải tạm dừng, gặp nhiều khó khăn, ai cũng hiểu, thông cảm và ủng hộ việc các nghệ sĩ, ca sĩ, diễn viên, người mẫu phải làm thêm các việc khác để kiếm thêm thu nhập bảo đảm ổn định cuộc sống. Song dù thế nào, với những nghệ sĩ chân chính, điều quan trọng và cần thiết là phải giữ được hình ảnh, có những việc làm, hành vi tích cực thể hiện trách nhiệm của mình trước công chúng, trước xã hội. Tuy việc đánh giá sản phẩm khi quảng bá trên các trang mạng xã hội là mang tính cá nhân, nhưng do bản chất nghề nghiệp, tầm ảnh hưởng của mình có thể tác động đến nhiều người, vì vậy các nghệ sĩ cũng cần có trách nhiệm tìm hiểu rõ về xuất xứ, nguồn gốc và sự thẩm định chất lượng, cấp phép của các cơ quan chức năng để tránh những hệ lụy đối với người tiêu dùng cũng như tránh bị lợi dụng và vi phạm pháp luật. Có được tình cảm và niềm tin của công chúng rất khó, song sẽ khó vô cùng để tìm lại nếu đã mất. Thay vào đó là uy tín bị giảm sút và chỉ còn lại sự coi thường. Quảng bá đúng về sản phẩm cũng thiết thực mang lại uy tín và lợi ích cho chính các nghệ sĩ khi được công chúng mến mộ, ủng hộ, giúp họ bảo đảm thu nhập ổn định từ nguồn thu này để thêm động lực sáng tạo.
Cũng từ tình trạng một số nghệ sĩ, người nổi tiếng quảng cáo sản phẩm không đúng tràn lan trên facebook và các trang mạng, bên cạnh sự vào cuộc của báo chí giúp nâng cao nhận thức xã hội, tạo dựng ý thức sàng lọc thông tin, đã đến lúc, các đơn vị quản lý nghệ sĩ và cơ quan chức năng cần có những quy định chặt chẽ, ràng buộc trách nhiệm pháp lý đối với người đứng ra quảng bá sản phẩm để hạn chế và xử lý các vi phạm nhằm bảo vệ người tiêu dùng, tránh việc lợi dụng sự nổi tiếng để thu lợi bất chính.
TIẾN CƯỜNG
