Trong cuộc họp trực tuyến với lãnh đạo các quốc gia SNG mới đây, Tổng thống Nga V.Putin nhấn mạnh, bất ổn hiện nay tại Afghanistan làm dấy lên lo ngại cho an ninh tại Trung Á và các nước SNG. Các nhóm khủng bố đang ấp ủ kế hoạch lan rộng ảnh hưởng ở các quốc gia Trung Á và các khu vực của Nga, kích động xung đột sắc tộc và tôn giáo.
Cũng theo Tổng thống Nga V.Putin, những kẻ khủng bố đang cố gắng xâm nhập lãnh thổ các nước SNG, kể cả cải trang thành người tị nạn. Tình hình đòi hỏi phải đẩy mạnh các nỗ lực chung, nhất là trong lĩnh vực chống khủng bố và chống buôn bán ma túy.
Những tuyên bố và nỗ lực từ phía Nga cho thấy Moskva hiểu rõ mức độ nghiêm trọng của tình hình chung quanh Afghanistan. Không chỉ vậy, cuộc khủng hoảng quân sự-chính trị ở Afghanistan cũng khiến tất cả các quốc gia SNG lo lắng. Tổng thống Tajikistan Emomali Rahmon kỳ vọng, các bên mau chóng triển khai ý tưởng thành lập danh sách các tổ chức khủng bố và cực đoan bị cấm trên lãnh thổ các nước SNG.
Theo các chuyên gia, để thúc đẩy các nỗ lực giúp bình thường hóa tình hình tại Afghanistan, sự phối hợp chặt chẽ giữa Nga và các thành viên khác của khối SNG là rất cần thiết. Kinh nghiệm của Nga trong các cuộc đàm phán với Taliban được đánh giá rất hữu ích. Thực tế, Moskva đã tiến hành đối thoại với Taliban trong một thời gian dài. Trong khi đó, Tajikistan và Uzbekistan đang tích cực thiết lập các liên hệ với Taliban.
Trong bối cảnh cần mau chóng ổn định tình hình tại Afghanistan, tránh những rủi ro an ninh phát sinh, Tổng thống Nga V.Putin kêu gọi các nước SNG tạo điều kiện thuận lợi cho các cuộc tham vấn về Afghanistan theo “định dạng Moskva”, dự kiến được tổ chức ngày 20/10 tới, sự kiện mà Moskva muốn có thêm sự góp mặt của đại diện từ các quốc gia Trung Á, Iran, Trung Quốc, Pakistan, Ấn Độ, Mỹ và chính Afghanistan.
Trước đó 1 ngày (19/10), sẽ diễn ra cuộc họp 3 bên mở rộng về Afghanistan, với sự tham gia của đại diện Mỹ, Nga, Trung Quốc và Pakistan, nhằm đưa ra quan điểm chung về tình hình đang thay đổi tại Afghanistan.
Đặc phái viên của Tổng thống Nga về Afghanistan Zamir Kabulov cho biết, tại cuộc gặp về Afghanistan tới, các bên sẽ thẳng thắn nêu lên kỳ vọng của mình với phái đoàn Afghanistan, song không phải dưới dạng yêu cầu, mà bằng hình thức xây dựng để giải quyết những vấn đề còn tồn tại. Theo nhà ngoại giao Nga, cuộc họp sẽ thảo luận về toàn bộ các vấn đề liên quan nhân quyền, cũng như tình hình nhân đạo ở Afghanistan.
Ông Kabulov cũng nhận định, tại cuộc họp sắp tới, chính quyền mới ở Afghanistan sẽ khẳng định lại các cam kết trong việc ngăn chặn sử dụng lãnh thổ Afghanistan chống lại lợi ích và an ninh của không chỉ các nước láng giềng, mà cả các quốc gia khác trên thế giới. Việc Tổng thống Nga kêu gọi các nước SNG hỗ trợ các cuộc gặp sắp tới là hoàn toàn hợp lý, trong bối cảnh vấn đề Afghanistan, bằng cách này hay cách khác, đều liên quan tất cả các quốc gia SNG.
Giới chuyên gia nhận định, các cuộc tiếp xúc giữa Nga và các nước SNG, cũng như với các quốc gia khác về vấn đề Afghanistan, có ý nghĩa rất quan trọng, nhằm bảo đảm một môi trường an ninh an toàn trong khu vực. Khả năng đạt được các quyết định đột phá còn bỏ ngỏ, song theo giới quan sát, bên cạnh những tuyên bố chính trị, cuộc họp tuần tới theo “định dạng Moskva” có thể yêu cầu các bên tiến hành những bước đi mới nhằm bình thường hóa tình hình ở Afghanistan.
