Được Chủ tịch Hồ Chí Minh, lãnh tụ Fidel Castro và các thế hệ lãnh đạo hai nước dày công vun đắp, mối quan hệ thủy chung, trong sáng, trước sau như một giữa Việt Nam và Cuba trong hơn 60 năm qua đã trở thành hình mẫu trong quan hệ quốc tế. Những năm qua, hai nước duy trì đà phát triển quan hệ trong nhiều lĩnh vực. Mặc dù chịu tác động của đại dịch Covid-19, hai bên vẫn chủ động linh hoạt hình thức duy trì trao đổi đoàn, tiếp xúc cấp cao và các cấp.
Hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư tiếp tục được hai nước duy trì. Kim ngạch thương mại hai chiều trong năm 2020 đạt 102 triệu USD. Cuba nhập từ Việt Nam khoảng 300.000 - 400.000 tấn gạo/năm, trong khi vắc-xin và dược phẩm là các mặt hàng nhập khẩu chủ yếu của Việt Nam từ Cuba. Hiệp định thương mại Việt Nam - Cuba được ký ngày 9/11/2018 và có hiệu lực ngày 1/4/2020, thay thế Hiệp định giữa hai Chính phủ về trao đổi thương mại và các hình thức hợp tác kinh tế khác được ký vào năm 1996. Theo hiệp định mới, hai bên cam kết xóa bỏ hoặc cắt giảm thuế đối với gần 100% mặt hàng đang nhập khẩu từ thị trường của nhau trong vòng 5 năm, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa song phương, với nhiều cam kết ưu đãi thương mại mới cho doanh nghiệp hai nước.
Hai bên không ngừng nghiên cứu và triển khai các dự án nông nghiệp - thủy sản. Bộ Quốc phòng Việt Nam hỗ trợ Cuba phát triển cây ngô cao sản thông qua cung cấp giống và chuyển giao kỹ thuật. Bên cạnh đó là những triển vọng hợp tác trong các lĩnh vực như dầu khí và viễn thông.
Thời gian qua, một số doanh nghiệp Việt Nam thúc đẩy các dự án đầu tư về xây dựng hạ tầng du lịch, hạ tầng khu công nghiệp, vật liệu xây dựng, sản xuất bột giặt tại Ðặc khu phát triển Mariel. Với những thay đổi về chính sách quản lý kinh tế, môi trường đầu tư của Cuba, doanh nghiệp Việt Nam ngày càng quan tâm đầu tư tại đảo quốc Caribe.
Tại các tổ chức quốc tế và diễn đàn đa phương, nhất là tại Liên hợp quốc, hai bên duy trì phối hợp và ủng hộ lẫn nhau. Gần đây, Việt Nam ủng hộ Cuba ứng cử vào Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2021 - 2023; tích cực thúc đẩy, hỗ trợ Cuba ký Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác Ðông Nam Á (TAC) (ngày 10/11/2020). Cuba ủng hộ Việt Nam ứng cử vào Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020 - 2021.
Trong giai đoạn khó khăn do đại dịch, những hỗ trợ kịp thời về lương thực, thuốc chữa bệnh và vật tư y tế giữa hai nước càng tô đậm mối quan hệ đoàn kết đặc biệt, thủy chung trong sáng, mẫu mực, hiếm có trong quan hệ quốc tế. Ðại sứ Cuba tại Việt Nam Orlando Nicolás Hernández Guillén nhấn mạnh, tình cảm anh em đặc biệt, tin cậy và giúp đỡ lẫn nhau là một trong những di sản quý báu nhất xuyên suốt chặng đường hơn 60 năm qua. Hai nước sẽ tiếp tục sát cánh trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội. Thế hệ trẻ hai nước gìn giữ và vun đắp tài sản truyền thống, mẫu mực về tình đồng chí, anh em giữa Ðảng và nhân dân hai nước ■
HUY VŨ
