Đội Thanh niên xung phong 36 anh hùng

Cách đây 65 năm, ngày 15-7-1950, thực hiện Chỉ thị của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng Đoàn Thanh vận Trung ương và Ban Thường vụ Trung ương Đoàn Thanh niên Cứu quốc Việt Nam đã thành lập "Đội Thanh niên xung phong công tác Trung ương" -tiền thân của Lực lượng Thanh niên xung phong Việt Nam.

Đến tháng 12 năm 1952, "Đội Thanh niên xung phong công tác Trung ương" và "Đội Thanh niên xung phong kiểu mẫu" sáp nhập thành một đơn vị là "Đoàn Thanh niên xung phong" (mang mật danh "Đoàn XP"). Đoàn được biên chế thành bốn Đội (Đội 34, Đội 36, Đội 38, Đội 40), trong đó, Đội 36 tham gia bảo vệ, phục vụ Bác Hồ, Trung ương Đảng và Chính phủ ở An toàn khu (ATK) Việt Bắc (địa bàn hai tỉnh Tuyên Quang và Thái Nguyên). Đội 36, thực hiện tốt các nhiệm vụ ở An toàn khu, như: Tham gia bảo vệ tuyệt đối an toàn, giữ bí mật các hoạt động của Bác và các đồng chí lãnh đạo; đào hầm trú ẩn, đường thoát hiểm để đề phòng địch phát hiện, tập kích; xây dựng và bảo vệ hệ thống thông tin liên lạc thông suốt phục vụ các hoạt động; làm nhà ở, nhà làm việc của Bác, của các đồng chí Trung ương và Chính phủ bảo đảm "thuận tiện, an toàn" về mọi mặt. Tiếp nhận, vận chuyển lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm bảo đảm bí mật an toàn, kịp thời từ các địa phương xa về An toàn khu. Một bộ phận của Đội sẵn sàng nhận nhiệm vụ tham gia phục vụ chiến đấu ngoài mặt trận (như C264, C279 phối hợp với các đơn vị của Đội 34 và Đội 40 phục vụ ở mặt trận Điện Biên Phủ). Thời gian làm nhiệm vụ phục vụ ở An toàn khu, Đội luôn được Bác Hồ, các đồng chí Trung ương và Chính phủ quan tâm và khen ngợi. Đặc biệt, Đội đã được bảy lần Bác Hồ đến thăm hỏi, động viên cán bộ, đội viên và Bác đã trao 20 Huy hiệu của Người -"Huy hiệu Chủ tịch Hồ Chí Minh" tặng các cán bộ, đội viên có thành tích xuất sắc.

Sau khi hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ ở An toàn khu, Đội 36 vinh dự được cử về tham gia làm nhiệm vụ tiếp quản giải phóng Thủ đô Hà Nội (1954) với các nhiệm vụ khắc phục hậu quả do quân đội Pháp để lại (thu dọn những nơi ô nhiễm, đạn, bom, mìn địch cài đặt, rơi vãi,...), bảo đảm an toàn cho nhân dân và các Đoàn về tiếp quản Thủ đô. Khi Hà Nội xảy ra mất điện, mất nước, Đội cử cán bộ, đội viên gấp rút xuống Quảng Ninh vận chuyển 5.000 tấn than về cho Nhà máy điện Yên Phụ hoạt động. Đồng thời, Đội đã được giao nhiệm vụ tham gia làm Lễ đài mít-tinh ở Quảng trường Ba Đình, chào mừng Giải phóng Thủ đô, đón Bác Hồ, Trung ương Đảng, Chính phủ về Thủ đô Hà Nội. Nhiệm vụ này đã được Thủ tướng Phạm Văn Đồng đến kiểm tra công trình và khen ngợi "Thanh niên xung phong đã làm tốt,...".

Trong những năm tháng vinh dự được làm nhiệm vụ ở An toàn khu Việt Bắc và tham gia tiếp quản Thủ đô Hà Nội, cán bộ, đội viên Đội Thanh niên xung phong 36 đã được trực tiếp học tập, rèn luyện theo tấm gương, đạo đức của Bác Hồ, của các đồng chí Trung ương, Chính phủ cho nên cán bộ, đội viên đã lập được nhiều thành tích xuất sắc, tự xây dựng được ý thức, đạo đức, nghị lực. Nhờ vậy, nhiều cán bộ, đội viên sau khi hoàn thành nhiệm vụ ở Đội đã tiếp tục phát huy truyền thống của đơn vị phục vụ tốt nhân dân, sự nghiệp cách mạng và trưởng thành.

Với thành tích đặc biệt xuất sắc, nhân kỷ niệm 40 năm Ngày giải phóng miền nam - thống nhất đất nước (30-4-1975 - 30-4-2015), 125 năm Ngày sinh của Bác Hồ (19-5-1890 - 19-5-2015) và 65 năm Ngày truyền thống của Lực lượng Thanh niên xung phong Việt Nam (15-7-1950 - 15-7-2015), ngày 25-4-2015 Chủ tịch nước đã ký Quyết định số 772/QĐ-CTN phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân vì Đã có thành tích đặc biệt xuất sắc trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược cho Đội Thanh niên xung phong 36 phục vụ An toàn khu Việt Bắc. Đây là phần thưởng cao quý mà Đảng, Nhà nước dành tặng cán bộ, đội viên của Đội 36 trong những năm tháng làm nhiệm vụ phục vụ Đảng, Bác Hồ và nhân dân. Với hơn 2.500 cán bộ, đội viên của Đội từ những ngày đầu, đến nay có đồng chí đã "đi xa", còn lại hầu hết đã hơn 80 tuổi. Tuy tuổi cao sức yếu nhưng trong ký ức của mỗi người vẫn còn giữ đậm nét về lịch sử, niềm vinh dự và tự hào được làm nhiệm vụ phục vụ Bác Hồ, Trung ương Đảng, Chính phủ ở An toàn khu Việt Bắc.

NGUYỄN CAO VÃNG

Phó Chủ tịch Hội Cựu TNXP

Việt Nam