TKV và mục tiêu tăng trưởng xanh

Tập đoàn Công nghiệp than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) đã lên kế hoạch chiến lược từ nay đến năm 2025, triển khai phương án bảo vệ môi trường tổng thể tại năm vùng trọng yếu ở TP Hạ Long và TP Cẩm Phả (Quảng Ninh), quyết tâm thực hiện mô hình tăng trưởng xanh, giảm tác động tiêu cực đến môi trường trong quá trình sản xuất.

Hệ thống phun sương dập bụi cao áp hoạt động tại cảng Km6 thuộc Công ty Kho vận và cảng Cẩm Phả.
Hệ thống phun sương dập bụi cao áp hoạt động tại cảng Km6 thuộc Công ty Kho vận và cảng Cẩm Phả.

Ðến thời điểm này, TKV đã phê duyệt phương án bảo vệ môi trường tổng thể tại 5 vị trí trọng yếu nhất, dễ phát sinh các nguy cơ ảnh hưởng tới môi trường chung quanh, gồm: Mỏ than Hà Tu (Than Hà Tu thực hiện); cảng Làng Khánh (Tuyển than Hòn Gai thực hiện); bãi thải Bàng Nâu (Than Cao Sơn thực hiện); Nhà máy Tuyển than và cảng Cửa Ông (Tuyển than Cửa Ông thực hiện); cảng Km6 (Công ty Kho vận và cảng Cẩm Phả thực hiện).

"Xanh hóa" mỏ than

TKV xác định ưu tiên đầu tư các công trình môi trường cấp bách, trồng cây xanh, xử lý chất thải và hoàn nguyên môi trường. Từ nay đến cuối năm, Nhà máy Tuyển than và cảng Cửa Ông sẽ đưa vào sử dụng ba hệ thống phun sương dập bụi cao áp; lắp đặt hệ thống lọc bụi đầu băng và các máng hứng than rơi vãi; cải tạo sân bãi một số kho than,... Dự kiến, trong quý II/2022, hệ thống lưới chắn bụi khu vực giáp đền Cửa Ông cũng sẽ được đưa vào sử dụng.

Phó Giám đốc Công ty Tuyển than Hòn Gai Ðỗ Ngọc Tú cho biết, trung bình mỗi năm, công ty tiêu thụ hơn 5 triệu tấn than qua cảng Làng Khánh. Ðể sản xuất than theo tiêu chuẩn khép kín, công ty đầu tư gần 80 tỷ đồng lắp đặt hệ thống lưới chắn bụi quanh các kho than cụm bến số 3, cảng Làng Khánh. Dự kiến, cuối năm 2022, công trình hoàn thành đưa vào khai thác, ngăn ngừa phát tán bụi ra bên ngoài. Giai đoạn 2023-2025, công ty tiếp tục đầu tư gần 800 tỷ đồng cho hệ thống băng tải kín vận chuyển than sạch từ các mỏ Hà Tu, Núi Béo về cảng Làng Khánh dài 8,9 km, cung cấp cho Nhiệt điện Quảng Ninh, thay thế toàn bộ việc vận chuyển than bằng ô-tô. Trong giai đoạn 2016-2020, các đơn vị thuộc TKV đầu tư nhiều công trình cải tạo, phục hồi, bảo vệ môi trường như đê đập ngăn đất đá; cải tạo, phục hồi môi trường bãi thải; nạo vét hệ thống thoát nước; băng tải than, cầu vượt và giảm thiểu bụi, chống ồn,... Những công trình này được đưa vào khai thác đã hỗ trợ các đơn vị của TKV xử lý nhiều "điểm nóng" về môi trường trong sản xuất, kinh doanh than. TKV đã đầu tư 4.800 tỷ đồng cho các hệ thống, thiết bị phục vụ bảo vệ môi trường trong 5 năm từ 2016 đến 2020.

Ðể "xanh hóa" trong hoạt động sản xuất than, TKV đã dành nguồn lực lớn đầu tư các dây chuyền hiện đại, cơ giới hóa, tự động hóa, tin học hóa, nâng cao hiệu quả khai thác than hầm lò; đầu tư hệ thống lò chợ cơ giới hóa ở nhiều diện sản xuất khác nhau. Ðối với các mỏ lộ thiên, TKV cam kết thực hiện đúng lộ trình kết thúc khai thác đối với các dự án tại TP Hạ Long và TP Cẩm Phả; nghiên cứu khai thác, sử dụng đất đá thải mỏ làm vật liệu san lấp mặt bằng các dự án, công trình xây dựng theo hướng kinh tế tuần hoàn, đem lại "lợi ích kép", giúp TKV giảm áp lực các bãi thải và chống sạt lở các bãi thải.

Tăng diện cơ giới hóa đào lò

Theo Tổng Giám đốc TKV Ðặng Thanh Hải, trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, TKV đã thực hiện thành công chỉ đạo của Chính phủ là chống dịch đi đôi với phát triển kinh tế; bảo đảm việc làm và thu nhập của người lao động, cơ bản hoàn thành các chỉ tiêu sản xuất, kinh doanh chính. Trong 9 tháng qua, toàn Tập đoàn đạt doanh thu hơn 96 nghìn tỷ đồng, đạt 78% kế hoạch năm, lợi nhuận ước đạt khoảng 2.000 tỷ đồng, nộp ngân sách nhà nước 13.200 tỷ đồng. TKV đã sản xuất 29,67 triệu tấn than nguyên khai, than sạch thành phẩm đạt 30,4 triệu tấn, tiêu thụ 33,4 triệu tấn; sản xuất 7,56 tỷ kW giờ điện; 1,09 triệu tấn alumin quy đổi,… Từ nay đến cuối năm, tập đoàn điều hành tăng sản lượng than sạch 5% so năm 2020, góp phần tăng GDP chung cả nước. Theo đó, phấn đấu sản xuất 9,3 triệu tấn than nguyên khai (cả năm 39 triệu tấn); than sạch 10 triệu tấn (cả năm 40 triệu tấn); tiêu thụ 10 triệu tấn (cả năm 42,7 triệu tấn); sản xuất điện 2,6 tỷ kW giờ (cả năm 10,2 tỷ kW giờ); sản phẩm alumin 310 nghìn tấn (cả năm 1,4 triệu tấn),… Việc đầu tư đổi mới công nghệ sản xuất theo hướng cơ giới hóa, đồng bộ thiết bị công suất lớn ở nhiều đơn vị khai thác đã góp phần giảm tỷ lệ tổn thất tài nguyên, tăng năng suất lao động trong toàn tập đoàn. Thời gian qua, Công ty Than Nam Mẫu đã cải tiến máy xúc cũ hết khấu hao thành xe khoan ZCY-60 hai choòng, sử dụng khí nén vào đào lò. Xe được thiết kế hai choòng, tốc độ đào lò trung bình đạt 3,2 m/ngày, phù hợp làm việc ở những gương lò có tiết diện lớn. Ðể tăng tiến độ đào lò, đáp ứng yêu cầu sản xuất, Than Nam Mẫu sẽ đẩy mạnh nghiên cứu, đầu tư ứng dụng cơ giới hóa phù hợp ở từng điều kiện, cải tiến máy móc để cơ giới hóa tối đa ở mọi gương lò, nhất là những vị trí có địa chất phức tạp.

Ðại diện TKV cho biết, tập đoàn đã có chương trình phát triển cơ giới hóa khai thác và đào lò giai đoạn 2021-2025, phấn đấu khối lượng mét lò đào cơ giới hóa đồng bộ bằng máy combai và bán cơ giới hóa từ nay đến năm 2025 đạt hơn 30% tổng mét lò đào mới, tương đương khoảng 75.850 m lò. Về mặt công nghệ, TKV sẽ tiếp tục nghiên cứu, lựa chọn áp dụng dây chuyền thiết bị cơ giới hóa bằng máy combai hạng nhẹ, có kích thước, trọng lượng nhỏ gọn, bộ phận tay khấu linh hoạt, dễ thao tác vận hành... vào các diện sản xuất phù hợp. Tại các mỏ đang áp dụng công nghệ cơ giới hóa đào lò than bằng máy combai, tốc độ đào lò tăng lên 80 - 120 m/tháng, với công nghệ bán cơ giới hóa đào lò đá sử dụng xe khoan tự hành, tốc độ đào lò đạt 70 - 95 m/tháng, cao hơn so thực hiện sơ đồ công nghệ đào lò sử dụng khoan tay kết hợp xúc máy trong cùng điều kiện. Như vậy, nếu áp dụng cơ giới hóa phù hợp và hiệu quả, TKV sẽ "lợi đơn, lợi kép" khi sản lượng than khai thác tăng, tốc độ đào lò đáp ứng yêu cầu và hệ số an toàn lao động cao hơn rất nhiều.

Tổng Giám đốc TKV Ðặng Thanh Hải nhấn mạnh: Giai đoạn 2021-2025, TKV tiếp tục hoàn thiện mô hình "Sản xuất và thương mại than" theo hướng đa dạng các chủng loại than nhập khẩu với than sản xuất trong nước, cung cấp cho các khách hàng trong nước và nước ngoài. Trong năm 2021, TKV sẽ hoàn thành các vành đai cây xanh ngăn bụi chung quanh khu vực chân bãi thải Bàng Nâu, Ðông Cao Sơn và khu vực giáp dân cư; cải tạo phục hồi môi trường và trồng cây phủ xanh 90-100 ha; từng bước thực hiện "Xanh hóa môi trường khai thác mỏ" và ưu tiên cải thiện điều kiện làm việc, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người lao động ■

Minh Nghĩa