Trước đó, Khu kinh tế Vân Đồn đã được Thủ tướng Chính phủ thành lập tại Quyết định số 120/2007/QĐ-TTg ngày 26-7-2007; phê duyệt Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Vân Đồn đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030; Điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Vân Đồn đến năm 2040 với nhiều điểm mới so với quy hoạch đã được phê duyệt năm 2009. Đó là, đã cập nhật các dự án động lực gồm: sân bay, đường cao tốc; quy mô dân số có sự thay đổi với giai đoạn 2030 là 140.000-200.000 người, giai đoạn 2040 là 300.000-500.000 người. Định hướng cấu trúc phát triển không gian Khu kinh tế Vân Đồn chia theo hai vùng gồm đảo Cái Bầu và quần đảo Vân Hải, định hướng thành năm vành đai phát triển gồm: Vành đai nghỉ dưỡng sinh thái cao cấp; Vành đai du lịch sinh thái gắn với bảo vệ di sản thiên nhiên; Vành đai đô thị dịch vụ, văn hóa và vui chơi giải trí (khu vực phía đông đảo Cái Bầu); Vành đai dịch vụ, thương mại công nghiệp công nghệ cao và dịch vụ hậu cần (khu vực phía tây đảo Cái Bầu); Vành đai dự trữ phát triển mở rộng phía tây (thuộc địa giới TP Cẩm Phả và huyện Tiên Yên). So với quy hoạch cũ, định hướng phát triển không gian mới của Vân Đồn ngoài khu vực đảo Cái Bầu thì ở khu vực quần đảo Vân Hải được nghiên cứu và tối đa các giá trị sinh thái đặc hữu, để tạo ra giá trị khác biệt cho Khu kinh tế Vân Đồn.
Với những tiềm năng, cơ hội phát triển đặc biệt, Khu kinh tế Vân Đồn là khu kinh tế duy nhất nằm trong khu vực hợp tác “Hai hành lang - một vành đai” kinh tế Việt - Trung, hợp tác liên vùng Vịnh Bắc Bộ mở rộng, cầu nối ASEAN – Trung Quốc, hành lang kinh tế Nam Ninh – Singapore, trong Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh.
Để phát huy tiềm năng, lợi thế hiện có của tỉnh Quảng Ninh nói chung và huyện Vân Đồn nói riêng, bảo đảm hoàn thành đúng nội dung, tiến độ các nhiệm vụ, giải pháp theo Quyết định số 1856/QĐ-TTg ngày 27-12-2018 của Thủ tướng Chính phủ “Về việc phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội Khu kinh tế Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050”; UBND tỉnh đã xây dựng Đề án thí điểm thành lập Ban quản lý Khu kinh tế Vân Đồn, trình các Bộ, ngành thẩm định và báo cáo Ban Cán sự Đảng Chính phủ trong tháng 6-2019. Và ngày 14-11-2019, Chính phủ đã có Nghị quyết số 102/NQ-CP về việc thí điểm thành lập Ban quản lý Khu kinh tế Vân Đồn trực thuộc UBND tỉnh Quảng Ninh; Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 544/QĐ-TTg ngày 21-4-2020 quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Ban Quản lý Khu kinh tế Vân Đồn. Đây là sự kiện có ý nghĩa hết sức quan trọng thể hiện sự quan tâm, tin tưởng, sự ủng hộ, thống nhất cao của tập thể Chính phủ đối với sự phát triển của Khu kinh tế Vân Đồn, đề xuất của tỉnh Quảng Ninh.
Tại Lễ công bố, tỉnh Quảng Ninh đã trao quyết định về công tác cán bộ của Ban Quản lý Khu kinh tế Vân Đồn. Theo đó, đồng chí Cao Tường Huy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh được phân công, kiêm nhiệm giữ chức vụ Trưởng Ban Quản lý Khu kinh tế Vân Đồn; đồng chí Lê Hữu Phúc, Phó Trưởng Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh Quảng Ninh, được điều động bổ nhiệm giữ chức vụ Phó Trưởng ban.
