Ứng dụng công nghệ giúp học sinh định hướng nghề nghiệp

Hướng nghiệp luôn là một trong những vấn đề được ngành giáo dục quan tâm chú trọng, có tác động tích cực đến việc lựa chọn nghề nghiệp của các em học sinh cuối cấp. Thông qua sự hỗ trợ của công nghệ, công tác này đang có những giải pháp mới tạo nên sự hiệu quả và tiếp cận nhanh hơn đến các em học sinh so với cách tư vấn, hướng nghiệp truyền thống, nhất là trong bối cảnh ngành giáo dục cũng đang chịu tác động tiêu cực từ đại dịch Covid-19.

Tiến sĩ Đào Lê Hòa An trong một chương trình tư vấn tâm lý cho học sinh.
Tiến sĩ Đào Lê Hòa An trong một chương trình tư vấn tâm lý cho học sinh.

Để tiếp cận học sinh và tư vấn, hỗ trợ cho các em trước khi chọn nghề, ngành theo học, nhất là ở bậc trung học phổ thông, các trường dạy nghề, trường đại học nhiều năm qua vẫn duy trì các cách làm, trong đó phổ biến vẫn là tổ chức tư vấn hướng nghiệp; giới thiệu ngành, nghề trên in-tơ-nét;… Công tác này cũng đạt được những hiệu quả nhất định đối với các em học sinh. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, hướng nghiệp là một quá trình lâu dài, trong khi các chương trình tư vấn hiện nay, các trường chỉ đang thực hiện theo kiểu thời vụ tại những thời điểm cụ thể, cho nên học sinh cũng ít có cơ hội để nhận được nguồn thông tin về các nghề nghiệp, thông tin về xu hướng xã hội. Tại các buổi hướng nghiệp trực tiếp, công tác tổ chức cũng bị giới hạn về thời gian, khó có thể giải đáp hết tất cả nhu cầu về thông tin.

Tiến sĩ tâm lý Đào Lê Hòa An, Phó Viện trưởng Viện Việt Nam bách nghệ thực hành và Ths Quản trị nhân sự Nguyễn Thị Hoàng Anh cùng các cộng sự đã thiết kế một ứng dụng cho các thiết bị số thông minh có tên gọi JobWay (tạm dịch là “Con đường nghề nghiệp”). Theo TS Đào Lê Hòa An, ứng dụng này ra đời giúp cho việc tư vấn hướng nghiệp có thể đồng hành xuyên suốt thời gian với học sinh trong hành trình khám phá về nghề nghiệp với một số tính năng sát với nhu cầu thực tế cho học sinh. Ứng dụng này cũng được tải hoàn toàn miễn phí đối với người dùng.

Ths Nguyễn Thị Hoàng Anh, sáng lập và điều hành ứng dụng Jobway.edu.vn cho biết, ứng dụng này có nhiều tính năng để học sinh nắm bắt được đầy đủ thông tin trước khi lựa chọn nghề nghiệp. Cụ thể, với tính năng "Hiểu mình" (gồm các bài trắc nghiệm tâm lý, tính cách... giúp người dùng có thêm dữ liệu khoa học, mô tả chính xác hơn về bản thân) là cơ sở quan trọng nhất trong hướng nghiệp. Tính năng "Hiểu nghề" với bản thông tin mô tả hơn 200 ngành nghề, từ đó sẽ quyết định chính xác hơn trong việc lựa chọn nghề nghiệp. Tính năng "Hiểu trường" gồm những thông tin chung về trường, các ngành đào tạo, quy chế tuyển sinh được liên tục cập nhật. Và với tính năng "Tư vấn", học sinh có thể đặt câu hỏi để tương tác với các chuyên gia, cố vấn và nhận câu trả lời miễn phí trong vòng 24 đến 36 giờ. Ứng dụng cũng mô tả hơn 200 nghề, tham khảo từ tài liệu của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) và được thiết kế dưới dạng đồ họa thông tin (infographic) để học sinh dễ tiếp cận, dễ hiểu. Khi tìm hiểu thông tin nghề, người dùng không chỉ thấy những mô tả đơn thuần mà còn nhận ra những ưu điểm, khó khăn thường gặp của nghề. Từ những dữ liệu đó, học sinh sẽ quyết định chính xác hơn trong việc lựa chọn nghề nghiệp. Để giúp học sinh trên cả nước vững tin trong lựa chọn nghề nghiệp, đội ngũ thực hiện dự án này cũng đã mời nhiều chuyên gia trong lĩnh vực tâm lý, giáo dục chia sẻ kinh nghiệm, kiến thức thông qua các câu hỏi thường gặp hoặc câu hỏi trực tiếp mà học sinh gửi trực tiếp trên ứng dụng.

Chuyên gia Trần Anh Tuấn, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu đào tạo kinh tế quốc tế cho rằng: Hướng nghiệp là một hoạt động rất quan trọng góp phần tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao. Ứng dụng Jobway sẽ góp phần đồng hành cùng học sinh trên hành trình phát triển bản thân. Còn Phó Hiệu trưởng Trường THPT Tây Thạnh (quận Tân Phú, TP Hồ Chí Minh) Phạm Văn Cường nhận xét: Ứng dụng Jobway phù hợp với xu thế hướng nghiệp trong cuộc sống có nhiều ứng dụng công nghệ hiện nay, nhất là khi ngành giáo dục đang chịu tác động rất lớn bởi dịch Covid-19. Chỉ bằng những thao tác đơn giản, học sinh có thể tham gia các bài kiểm tra nhanh về khả năng, sở thích để xác định cho mình những nhóm ngành phù hợp. Từ đó, học sinh có thể tìm hiểu về các trường; tham gia đặt câu hỏi với các chuyên gia tư vấn chuyên nghiệp của thành phố. Được bạn bè giới thiệu về ứng dụng này, bạn Lưu Hải Phong, học sinh lớp 12 Trường THPT Võ Thị Sáu, quận Bình Thạnh chia sẻ: "Khi đang phải gián đoạn việc học vì dịch bệnh, thì những ứng dụng như thế này sẽ giúp chúng em có thêm nhiều thông tin để định hướng cho bản thân hướng đi phù hợp về nghề nghiệp sắp tới".

Theo lịch tuyển sinh của các trường, hằng năm, đây là lúc cao điểm của những buổi tư vấn hướng nghiệp, tuyển sinh cho học sinh lớp 12 trên cả nước. Tuy nhiên, dịnh Covid-19 đã khiến các buổi tư vấn trực tiếp không thể thực hiện. Trong bối cảnh đó, Jobway trở thành một giải pháp hiệu quả giúp học sinh, các bậc cha mẹ và cả các trường bớt đi nỗi lo khi mùa tuyển sinh sắp đến. Theo TS Đào Lê Hòa An, ứng dụng này là sự kết hợp giữa khoa học tâm lý, hướng nghiệp và nền tảng công nghệ 4.0 tích hợp các thông tin khoa học và tính năng tương tác với chuyên gia tâm lý, hướng nghiệp. TS An cho rằng, khi học sinh không có nguồn thông tin và công cụ tin tưởng để hỗ trợ cho việc tự tìm hiểu bản thân, ngành nghề cho tương lai, đồng thời giúp thầy giáo, cô giáo phụ trách công tác hướng nghiệp có thêm công cụ đắc lực để cùng tương tác và định hướng cho học sinh của mình.