Trưa cuối tuần nhưng chợ Bà Chiểu (quận Bình Thạnh) vẫn khá thưa vắng khách. Ông Huỳnh Thanh Trường, Trưởng Ban Quản lý chợ Bà Chiểu cho hay, dù chợ đã mở cửa hoạt động trở lại gần một tháng nay nhưng chỉ có tầm 400 trong số 1.000 tiểu thương mở sạp buôn bán, trong đó phần lớn là ngành hàng rau, củ, quả, thịt, cá, thủy hải sản, trái cây… hàng bán rất chậm.
"Tiểu thương đã được tiêm đủ hai mũi vắc-xin phòng Covid-19 nhưng người kinh doanh ở chợ đều lớn tuổi, nhiều bệnh nền cho nên họ chưa sẵn sàng quay lại chợ. Chợ cũng kiểm soát gắt gao khách vào mua hàng, bố trí một lối ra và một lối vào, nhiều cửa chợ vẫn chặn chốt nên khách ngại mua sắm…", ông Trường nêu nguyên nhân.
Ðể kéo khách mua sắm, tiểu thương chợ Bà Chiểu đẩy mạnh kênh bán hàng qua điện thoại, giao hàng tận nơi. Ngay khu vực thực phẩm tươi sống, tiểu thương "chế" đủ các bảng hiệu có tên sạp: Hiệu mắm Hồng Liên - sạp đầu; gia vị cô Hòa; mắm cô Tự… kèm số điện thoại rồi treo trước rào chắn. Khách đến mua chỉ cần "a-lô" liền có hàng giao tận tay. Chuyền qua "hàng rào" từ thịt heo, mắm ruốc, giò chả đến rau, củ…
Bà Dương Mai, sạp 574 phấn khởi nói: "Khách sợ dịch, nên không dám đi chợ, "ế" quá nên mình nghĩ ra cách này. Khách gọi điện hỏi "hai ký có giao không?", tôi đồng ý luôn và giao tận nơi. Nhờ vậy nên gần như ngày nào cũng hết hàng. Mừng lắm!".
Tại chợ Bến Thành (quận 1), nhiều quầy, sạp vẫn còn "cửa đóng, then cài" do tiểu thương chưa mở bán, hoặc treo biển sang sạp chờ chủ mới. Nhanh tay kéo ghế mời khách ngồi, khuôn mặt che khẩu trang kín mít nhưng đôi mắt vẫn ánh niềm vui khi trò chuyện cùng khách, bà Trương Thị Tuyết Trinh, chủ quán Bé Chè có hơn nửa thế kỷ kinh doanh ở chợ Bến Thành tâm sự: "Khi được thông báo chợ mở lại, tôi đăng ký ngay. Lúc này không bàn đến chuyện lời lỗ mà chỉ cần chợ được mua bán là vui rồi".
Nhiều năm buôn bán ở chợ Bến Thành, bà Trinh cho hay cũng có lúc thăng, lúc trầm nhưng chưa bao giờ gặp khó khăn như hai năm qua. Từ chỗ phục vụ luôn tay, luôn chân, làm tại chỗ còn không kịp, hiện nay, mỗi ngày bà Trinh chỉ còn bán được khoảng từ 30 đến 50 ly chè. Khách quen nhớ chè, chưa dám ra chợ Bến Thành, gọi điện đặt hàng, bà giao tận nhà. Nhiều khi chị em tiểu thương trong chợ ủng hộ nhau ly chè, tô bún. Dẫu biết, mở bán lại trong khi dịch vừa tạm lắng vẫn thường trực nhiều nguy cơ, nhưng bà Trinh cùng nhiều tiểu thương khác đều hoan hỷ.
Chúng tôi gặp bà Ngô Kim Tiến, tiểu thương ngành hàng quần áo chợ Bình Thới (quận 11). Mặc dù là ngành không thiết yếu, nhưng bà vẫn ra chợ ngay từ khi nơi này được phép mở cửa. Bà Tiến đã hơn 40 năm buôn bán quần áo, từ chỗ trải bạt bán vỉa hè, bà gây dựng được bốn sạp trong chợ Bình Thới. "Tôi nhớ chợ, nhớ nghề và "thèm" nghe tiếng nói, cười của mọi người. Bán hàng trở lại cũng lo vì tiếp xúc nhiều người, không biết ai có nguy cơ là F0. Nhưng dù thế nào tôi cũng không bỏ chợ", bà Tiến tâm sự...
Trong xu thế mua bán hàng online tại nhiều chợ truyền thống, Ban Quản lý một số chợ đã chủ động hướng dẫn tiểu thương tiếp cận và sử dụng các hình thức bán hàng trực tuyến. Tiểu thương từ thụ động chờ khách hỏi mua đã chuyển sang chủ động giới thiệu hàng hóa trên mạng xã hội, kết bạn thành nhóm với người tiêu dùng để tìm, tiếp nhận đơn hàng.
Hiện nay, muốn mua hàng rau, củ, quả tại chợ Phạm Văn Hai (quận Tân Bình), khách hàng lên fanpage "Hội Phụ nữ chợ Phạm Văn Hai" để đặt hàng. Phòng Kinh tế phối hợp Trung tâm Văn hóa quận 5 triển khai địa chỉ bán hàng trực tuyến shop.ttvhq5.com.vn để tiểu thương giới thiệu sản phẩm…
Theo chuyên gia kinh tế Ðoàn Ðình Hùng, thực tế khảo sát có thể thấy sức mua tại các chợ truyền thống có xu hướng ngày càng giảm, tiểu thương gặp nhiều khó khăn một phần cũng do dịch bệnh. Trong bối cảnh này, tiểu thương cần linh hoạt tích hợp giữa thương mại điện tử và thương mại truyền thống để thu hút khách hàng, kết nối, trao đổi với các doanh nghiệp đầu mối lớn để có các khuyến mại, bán giảm giá, hấp dẫn người mua. Ðồng thời, cần nâng cao chất lượng phục vụ, bảo đảm kinh doanh thực phẩm an toàn, có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng để nâng cao sức cạnh tranh với cửa hàng tiện lợi, siêu thị, trung tâm thương mại.
Chủ tịch Hội Phụ nữ chợ Bà Chiểu, Ðỗ Thúy Hòa cho biết, việc buôn bán tại chợ hiện nay rất chậm do dịch bệnh còn căng thẳng. Do đó, tiểu thương đã sáng tạo nhiều cách bán hàng qua mạng xã hội, qua điện thoại rất hiệu quả. Cách làm này góp phần hạn chế nguy cơ lây lan dịch mà vẫn bảo đảm kinh doanh... ■
Bài và ảnh: PHƯƠNG VY
