Chuẩn bị hung khí
Theo Cáo trạng số 10/CT-P1A ngày 4-1-2013 của Viện Kiểm sát nhân dân (KSND) TP Hải Phòng, năm 1993, Ðoàn Văn Vươn, trú tại thôn Thúy Nẻo, xã Bắc Hưng, huyện Tiên Lãng, TP Hải Phòng có đơn và được UBND huyện Tiên Lãng giao 21 ha đất bãi bồi ngoài đê biển quốc gia thuộc xã Vinh Quang với thời hạn sử dụng 14 năm kể từ ngày 4-10-1993. Trong quá trình đắp bờ, Ðoàn Văn Vươn đã lấn chiếm ra ngoài diện tích được giao 19,3 ha, UBND huyện Tiên Lãng đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính và tiếp tục giao bổ sung 19,3 ha cho Ðoàn Văn Vươn để nuôi trồng thủy sản, thời hạn sử dụng đến ngày 4-10-2007. Ngày 7-4-2009, UBND huyện Tiên Lãng ra Quyết định số 461/QÐ-UBND thu hồi diện tích 19,3 ha đất với lý do đã hết thời hạn sử dụng. Vì không đồng ý với quyết định thu hồi đất, Ðoàn Văn Vươn đã khởi kiện đến Tòa án. Tòa án giải quyết và giữ nguyên Quyết định số 461/QÐ-UBND. Ngày 24-11-2011, UBND huyện Tiên Lãng ra Quyết định số 3307/QÐ-UBND về việc cưỡng chế thu hồi đất đối với diện tích 19,3 ha và ban hành kế hoạch tổ chức cưỡng chế. Quyết định thu hồi đất và kế hoạch cưỡng chế được UBND huyện thông báo cho Ðoàn Văn Vươn, đồng thời chỉ đạo tổ chức đoàn thể, chính quyền địa phương giải thích, vận động nhưng Ðoàn Văn Vươn vẫn không chấp hành.
Sau khi nhận được thông báo của UBND huyện về việc cưỡng chế thu hồi đất đầm, Ðoàn Văn Vươn đã nhiều lần cùng với anh em trong gia đình gồm: Ðoàn Văn Quý, Ðoàn Văn Sịnh, Ðoàn Văn Thoại, Phạm Thái bàn bạc quyết tâm giữ lại đầm bằng mọi cách, trong quá trình bàn bạc, Vươn nói: phải chuyển từ tranh chấp dân sự hành chính sang vụ án hình sự. Quý nói: "bắn chết mẹ chúng nó đi", Vươn và Sịnh bàn bạc và thống nhất với mọi người làm hàng rào ngăn lối đi, làm mìn tự tạo chôn trên đường vào, trải rơm đốt, dùng súng hoa cải để bắn vào lực lượng cưỡng chế. Việc bàn bạc thường diễn ra tại nhà Vươn, nhà Quý trong các bữa ăn, có mặt Nguyễn Thị Thương (vợ Ðoàn Văn Vươn) và Phạm Thị Báu (vợ Ðoàn Văn Quý).
Ðể thực hiện việc chống đối, Sịnh, Quý, Thoại, Thái, Báu, Thương và một số người trong gia đình cùng nhau làm năm hàng rào ngăn cản trên đường vào khu đầm, trải rơm trên đường đi. Quý chỉ đạo Báu đi mua 20 lít xăng về để đổ vào rơm, mua ba mũ len trùm đầu cho Quý, Thoại, Thái. Trước đó, tại nhà trông đầm của Ðoàn Văn Vươn chỉ có một khẩu súng bắn đạn hoa cải do Vươn mua từ trước, cho nên Vươn, Quý, Sịnh đã góp tiền đưa cho Ðoàn Văn Vệ 10,5 triệu đồng cùng với một vỏ tút đạn làm mẫu để đi mua súng bắn đạn hoa cải. Nhưng sau đó Vệ không mua được cho nên Vươn và Thoại đã đi mua thêm một khẩu súng bắn đạn hoa cải, thuốc súng và các vật liệu chế tạo đạn hoa cải về đưa cho Quý.
Các đối tượng Vươn, Sịnh, Quý, Thoại, Thái xác định khi sử dụng mìn tự tạo, súng bắn đạn hoa cải chống lại lực lượng cưỡng chế không chỉ gây nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe của những người tham gia cưỡng chế mà còn gây nguy hiểm đến tính mạng và tài sản của gia đình mình, cho nên khi thấy Quý đặt mìn cách nhà khoảng 15 m thì Vươn bảo Quý chôn mìn ra hàng rào thứ hai cách khoảng 40 m để an toàn cho những người trong nhà. Vươn phân công trẻ em, phụ nữ sơ tán và chuyển tài sản có giá trị về nhà Sịnh và Thoại; còn Quý, Thái, Thoại trực tiếp sử dụng súng, mìn, bình ga để chống lại những người tham gia cưỡng chế.
Quyết tâm phạm tội đến cùng
Sáng 5-1-2012, tổ công tác số 3 đi đầu để thực hiện nhiệm vụ bảo vệ và tiến hành rà phá vật liệu cháy, vật liệu nổ trên đường dẫn vào khu đầm do Vươn đang quản lý, khi đến sát hàng rào thứ nhất, cách nhà Quý khoảng 40 m, Quý đã kích nổ mìn tự tạo làm bình ga tung lên, nhưng do bình ga không phát nổ, cho nên không gây thương tích cho đoàn công tác. Tổ công tác thực hiện trách nhiệm của mình tiếp tục tiến đến hàng rào thứ hai sát với chuồng chăn nuôi cách nhà Quý khoảng 18 m, lúc này Quý dùng súng hoa cải bắn phát thứ nhất vào nhóm bên trái chuồng chăn nuôi. Thấy có người bị thương, Quý tiếp tục cầm khẩu súng thứ hai bắn vào nhóm bên phải chuồng chăn nuôi làm một số người bị thương. Ngay lúc đó, Thoại từ trên tầng hai chạy xuống lấy một khẩu súng và mang theo đạn lên tầng hai, còn Quý tiếp tục nạp đạn và bắn phát thứ ba, lúc này Quý cũng nghe thấy tiếng súng nổ từ trên tầng hai. Sau đó Thái và Thoại từ tầng hai cầm súng chạy xuống bảo Quý rời khỏi nhà. Quý chạy ra đổ xăng vào rơm đốt nhưng do đêm hôm trước trời mưa, rơm không cháy được, cho nên Quý, Thoại, Thái cầm theo hai khẩu súng xuống thuyền bỏ trốn. Sau khi sự việc xảy ra, Quý, Thoại, Thái liên lạc bằng điện thoại di động với Sịnh và Báu để nắm tình hình. Ðoàn Văn Vệ đến hiện trường sau khi Quý đã bắn vào lực lượng cưỡng chế, mặc dù bị ngăn cản, nhưng Vệ vẫn vào khu vực cưỡng chế nắm tình hình thì bị lực lượng bảo vệ hiện trường giữ lại và thu trong túi áo của Vệ một vỏ tút đạn mà Quý đã đưa làm mẫu để Vệ đi mua súng trước đó.
Hậu quả hành vi của Quý, Thái, Thoại sử dụng các công cụ, phương tiện tiến công vào tổ công tác số 3 đã làm bị thương bảy người, gồm: Lê Văn Mải, sinh năm 1957; Nguyễn Văn Phong sinh năm 1991; Vũ Anh Tuấn, sinh năm 1979; Ðào Văn Ðức, sinh năm 1976; Ðỗ Xuân Trường, sinh năm 1988; Ðào Trọng Dũng, sinh năm 1980 và Lê Văn Ghi, sinh năm 1968. Kết quả giám định pháp y cho thấy, các nạn nhân nêu trên đều bị nhiều vết thương và giảm sức lao động, trong đó Lê Văn Ghi bị 16 vết thương, giảm 43% sức lao động; Vũ Anh Tuấn bị 23 vết thương, giảm 25% sức lao động; Ðỗ Xuân Trường bị chín vết thương, giảm 35% sức lao động...
Ngày 7-1-2012, Ðoàn Văn Quý đến Công an TP Hải Phòng đầu thú, khai nơi cất giấu hai khẩu súng bắn đạn hoa cải và sau đó Cơ quan điều tra đã thu hồi hai khẩu súng này. Căn cứ lời khai của Ðoàn Văn Quý, căn cứ vào các tài liệu khác, ngày 9-1-2012, Cơ quan CSÐT Công an TP Hải Phòng ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự về hành vi giết người, chống người thi hành công vụ, khởi tố bị can đối với Ðoàn Văn Vươn, Ðoàn Văn Sịnh, Ðoàn Văn Quý, Ðoàn Văn Vệ, Ðoàn Văn Thoại, Phạm Thái về hành vi giết người và khởi tố bị can đối với Phạm Thị Báu, Nguyễn Thị Thương về hành vi chống người thi hành công vụ. Ðồng thời, bắt tạm giam Ðoàn Văn Vươn, Ðoàn Văn Sịnh, Ðoàn Văn Vệ, triệu tập Nguyễn Thị Thương, Phạm Thị Báu đến Cơ quan điều tra để làm rõ vụ việc. Do Ðoàn Văn Thoại và Phạm Thái bỏ trốn sau khi gây án, cho nên Cơ quan công an đã ra quyết định truy nã hai đối tượng này.
Tại Cơ quan điều tra, các bị can đều khai nhận hành vi của mình như nội dung đã nêu trên. Cụ thể là: Ðoàn Văn Vươn là người đứng ra tổ chức bàn bạc việc chống đối lực lượng cưỡng chế, đưa ra kế hoạch làm hàng rào, dùng mìn tự tạo, súng bắn đạn hoa cải, trực tiếp đi mua thêm một khẩu súng bắn đạn hoa cải cùng các vật liệu chế tạo đạn, mìn, mua dây điện, dạy Quý cách làm mìn tự tạo, chỉ đạo việc chống đối. Ðoàn Văn Quý tham gia bàn bạc chống đối một cách tích cực, trực tiếp làm mìn tự tạo, đào hố chôn mìn, mua thêm bình ga, chuẩn bị bao đá, kích nổ mìn tự tạo, dùng súng bắn ba phát đạn hoa cải vào lực lượng cưỡng chế, đổ xăng vào rơm đốt. Ðoàn Văn Sịnh tham gia bàn bạc chống đối, đưa ra ý kiến làm hàng rào, trải rơm, góp tiền mua súng, đạn hoa cải, ở ngoài nắm tình hình thông báo cho Quý, Thoại, Thái. Ðoàn Văn Vệ tham gia với vai trò giúp sức trong việc đi mua súng bắn đạn hoa cải. Phạm Thị Báu trực tiếp làm hàng rào, trải rơm, mua xăng, mua mũ len. Nguyễn Thị Thương trực tiếp làm hàng rào, trải rơm nhằm mục đích chống lại người thi hành công vụ. Trong quá trình điều tra, đến ngày 15-10-2012, bị can Quý từ chối khai báo. Ðến ngày 29-10-2012 bị can Báu khai có thực hiện hành vi nêu trên nhưng không nhận thực hiện hành vi đó với mục đích chống lại người thi hành công vụ. Tuy nhiên, căn cứ lời khai ban đầu của bị can Quý, Báu, lời khai của các đồng phạm, những tài liệu chứng cứ thu thập được, có đủ cơ sở kết luận bị can Ðoàn Văn Quý đã có hành vi tham gia bàn bạc và trực tiếp thực hiện tội phạm; Phạm Thị Báu đã thực hiện hành vi làm hàng rào, trải rơm, mua xăng về để đốt nhằm chống lại những người thi hành công vụ.
Cũng theo Cáo trạng của Viện KSND thành phố Hải Phòng, với các chứng cứ, lời khai của các nhân chứng và tài liệu chứng cứ khác có trong hồ sơ vụ án đủ cơ sở để xác định: Với mục đích chống đối để không phải giao lại đất, chuyển từ vụ việc dân sự hành chính sang vụ án hình sự, Ðoàn Văn Vươn, Ðoàn Văn Quý, Ðoàn Văn Sịnh, Ðoàn Văn Thoại, Ðoàn Văn Vệ, Phạm Thái đã bàn bạc, làm hàng rào, trải rơm, làm mìn tự tạo, chuẩn bị súng bắn đạn hoa cải và đã sử dụng mìn, súng bắn đạn hoa cải bắn vào những người làm nhiệm vụ khiến bảy người đang thi hành công vụ bị thương. Các bị can nhận thức rõ việc sử dụng mìn tự tạo, súng bắn đạn hoa cải là vũ khí, vật liệu nổ gây nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe của người khác, nhưng để đạt được mục đích, các bị can đã cố ý thực hiện hành vi giết những người thi hành công vụ. Ngay từ khi bàn bạc, Ðoàn Văn Quý đã thể hiện mong muốn giết người qua lời nói "bắn chết mẹ chúng nó đi" và được Vươn, Sịnh tán thành, góp tiền mua thêm súng, chuẩn bị kỹ lưỡng việc sử dụng mìn tự tạo, súng để bắn vào bất kỳ người nào thi hành lệnh cưỡng chế. Ý chí quyết tâm thực hiện tội phạm đến cùng, được thể hiện rõ thông qua hành vi kích mìn nổ, nhưng không đạt hiệu quả thì tiếp tục sử dụng súng bắn, thấy có người trong tổ công tác bị trúng đạn vẫn tiếp tục bắn nhiều phát nữa. Hậu quả chết người chưa xảy ra nằm ngoài ý muốn của các bị can. Như vậy, có đủ cơ sở xác định các bị can đã có hành vi phạm tội giết người theo quy định tại Ðiều 93 Bộ luật Hình sự.
