Lâu nay, người ta thường băn khoăn về cách “làm mới” thơ lục bát, bởi lục bát dễ làm nhưng khó hay. Mới đương nhiên là không được dễ dãi, lặp lại những gì đã có; viết về ngày hôm nay nhưng đọc lên vẫn thấy dằng dặc quá khứ, trập trùng tương lai, vang vọng tinh thần, hồn cốt quê hương, xứ sở.
Xin giới thiệu một chùm thơ lục bát của nhà thơ Thạch Quỳ.
Lời nghìn năm
Minh họa: ĐẶNG TIẾN
Nghìn năm mưa đã từng mưa
Thấm vào viên sỏi hay chưa thấm vào?
Nghìn năm vẫn nắng gió Lào
Quay cuồng lốc bụi trước rào nhà tôi?
Nghìn năm còn nữa hay thôi
Những người mong nhớ, những người ngóng trông...
Nghìn năm biết có còn không
Hoa trên đá, phấn trên thông ghẹo người?
Tháng năm lần lựa đắp bồi
Lặng im để cỏ, nói lời nghìn năm.
Trở lại thôn Yên
Dĩ nhiên là cỏ mọc lên
Dấu chân ngày trước khó nguyên vẹn rồi
Nhưng mây vẫn ở trên trời
Và cây lúa ở với người hôm nay
Và hoa dứa dại vẫn bay
Mùi hoa nhớ thế, cái ngày gặp em
Con đường như lạ, như quen
Và sắc cỏ mới đã lên xanh ngời
Sỏi non như một mỉm cười
Ở bên cổng gạch có người tựa lưng
Trời xanh nhớ mắt quá chừng
Cỏ xanh nhớ gót chân dừng nơi đây
Em đi khi ruộng mới cày
Tôi về khi lúa đã vây kín đồng
Cái chòi treo kẻng phòng không
Vẫn như ngày ấy nhưng không có người
Dĩ nhiên cỏ mọc lên rồi
Dấu chân cỏ lấp nụ cười vẫn nguyên
Con đường như lạ như quen
Nhớ em nhớ lúa, thương em thương đồng
Cái chòi treo kẻng phòng không
Tôi ra mặt trận, em mong ngày về
Lúa thơm ngã xuống vai kề
Bây giờ lúa lại thầm thì nhắc em
Con đường trở lại thôn Yên
Đi qua bờ cỏ, tôi lên cánh đồng…
Lục bát về thông
Con chim hót, nhả hạt cây
Tiếng chim xanh ở trong tay người trồng
Qua bạch đàn đã đến thông
Thấy cây đang độ đuôi công múa xòe
Thấy cây thắp nến bốn bề
Rưng rưng nghìn búp hướng về trời cao…
Mùa xuân thả nắng chiêm bao
Thả mưa bụi phấn bay vào rừng thông
Mùa xuân thả nắng mật ong
Cho cây lá nhọn đứng hong nhựa vàng…
Tôi trèo lên đỉnh đèo Ngang
Cỏ chen sắc đá mọc hàng thông xanh
Tôi trèo lên đỉnh rú Thành
Lá cây chạm ở vai mình cũng thông
Ngẩn ngơ một ngọn nhớ chồng
Núi trơ bỗng hóa một vùng cây non
Đất lở lói, đá chon von
Đồi ba cục, núi ba hòn, đất ơi!
Tưởng là nước đã bào trôi
Tưởng là nắng đã khô rồi đá ong
Bây giờ thông, bây giờ thông
Gieo chân con gái lên vùng đá khô
Lá thông là thực, là mơ
Nửa buông như chỉ, nửa mờ như mây
Đa đa kêu vỡ đá gầy
Bóng thông chạy đến sum vầy cùng chim
Giữa mua móc, giữa cằn sim
Giữa vùng là bổi khô trên đất cằn
Cây thông đứng, bóng thông nằm
Đất quê đã dịu dưới tầm nắng trưa…
Vườn ươm đang độ gieo mùa
Ngước lên thần Vũ núi vừa tan mây
Hạt thông nở giữa bàn tay
Bầu thông em dập, em xoay cho tròn
Trời dù nắng giẫy mưa hờn
Cây thông vẫn đứng với hòn núi cao…
Đêm sông Hương
Bây chừ gõ chén sông Hương
Lanh canh phách nhịp bốn phương cung đình
Một suông trăng ở Hoàng Thành
Một trăng suông nhạt chòng chành đáy sông
Xáng xề cái nhịp thì cong
Cái chân ai, bước giữa vòng nam ai
Rượu nâng sóng nhạc ngang mày
Em lừng lững giữa đêm bày chiếu hoa
Xáng xề sông đổ về xa
Xáng xề phách nhịp đổ qua hồn mình
Ai ngân khúc nhạc cung đình
Ai ngồi lặng phắc Hoàng Thành cỏ rêu…
Em từ thơ ấu về chơi
Em từ thơ ấu về chơi
Tặng tôi một chiếc mỉm cười bâng quơ
Như sương như khói xa mờ
Bông hoa dốc núi không chờ đợi ai
Rượu còn sóng sánh trong chai
Ngày xuân đã trượt ra ngoài tuổi xuân
Tôi nay đăng đối lục tuần
Com-lê, cà-vạt thắt dần vào thơ
Em từ thơ ấu về mơ
Tặng tôi một chiếc bâng quơ mỉm cười…
