Nấc thang mới

Bạo lực, bất ổn và các thách thức an ninh phi truyền thống đã được đẩy lên những tầm mức mới nguy hiểm hơn. Tình trạng khẩn cấp buộc các phe phái, các chính phủ phải "liên hiệp lại", tìm lời giải cho những bài toán đang ngày càng hóc búa.

Tình hình Sudan tiếp tục diễn biến vô cùng căng thẳng.
Tình hình Sudan tiếp tục diễn biến vô cùng căng thẳng.

1 Sau cuộc đảo chính tại Sudan, Hội đồng cầm quyền tuyên bố tình trạng khẩn cấp trên toàn quốc, đồng thời thông báo giải tán Hội đồng tối cao dân sự và chính phủ chuyển tiếp của nước này. Người đứng đầu Hội đồng cầm quyền Sudan - Tướng Abdel Fattah al-Burhan - tuyên bố sẽ thành lập một chính phủ "có thẩm quyền", lập ra các thể chế nhà nước. Ngoài ra, ông cũng cho biết, Sudan vẫn kiên định với các thỏa thuận quốc tế mà nước này đã ký kết, cam kết chuyển đổi sang một chính phủ dân sự.

Động thái trên diễn ra trong bối cảnh quân đội Sudan đã bắt giữ hầu hết các thành viên chính phủ Sudan, trong đó có Thủ tướng Abdalla Hamdok. Binh sĩ cũng dùng đạn thật để trấn áp các cuộc biểu tình của hàng chục nghìn người ủng hộ chính phủ chuyển tiếp. Bộ trưởng Ngoại giao Sudan Mariam Sadig al-Mahdi khẳng định người dân nước này phản đối cuộc đảo chính quân sự và sẽ đấu tranh đến cùng. Mỹ, Trung Quốc, Liên minh châu Âu (EU), Liên minh châu Phi (AU) lo ngại về tình hình bất ổn ở Sudan và kêu gọi lập tức nối lại đối thoại giữa lực lượng dân sự và quân sự tại đây.

Thủ tướng Mateusz Morawiecki kêu gọi EU đảo ngược lại quyết định yêu cầu Tòa án Công lý châu Âu công bố án phạt đối với Ba Lan.

Ba Lan đang đối đầu gay gắt với EU liên quan đến một loạt cải cách tư pháp gây tranh cãi. Thủ tướng Morawiecki tuyên bố Ba Lan sẵn sàng đối thoại nhưng không "cúi đầu" trước sức ép hay đe dọa. Căng thẳng tiếp tục leo thang kể từ khi Tòa án Hiến pháp Ba Lan mới đây ra phán quyết rằng các yếu tố trong luật EU không phù hợp với Hiến pháp của nước này. Ủy ban châu Âu tạm thời hoãn kế hoạch chi cho Ba Lan 36 tỷ euro từ quỹ của EU nhằm hỗ trợ nền kinh tế của các quốc gia thành viên phục hồi sau đại dịch.

Nấc thang mới -0
Nạn đói chực chờ ập xuống người dân Afghanistan. 

Các cơ quan của Liên hợp quốc cảnh báo nạn đói đang gia tăng và trẻ em đang chết dần ở Afghanistan. Theo đó, hơn 22 triệu người Afghanistan sẽ đối mặt với tình trạng mất an ninh lương thực trầm trọng trong mùa đông này. Liên hợp quốc nhận định quốc gia Nam Á này đang đối mặt một trong những cuộc khủng hoảng nhân đạo tồi tệ nhất thế giới.

Giám đốc điều hành Chương trình Lương thực thế giới (WFP), ông David Beasley, nhấn mạnh: Afghanistan đang đếm ngược tới thời điểm thảm kịch, và tình hình an ninh lương thực tại nước này đã sụp đổ hoàn toàn. Hiện tại, cứ hai công dân Afghanistan lại có một người đối mặt với khủng hoảng giai đoạn 3, hoặc tình trạng thiếu lương thực khẩn cấp giai đoạn 4 - giai đoạn tiệm cận nạn đói. Liên hợp quốc cảnh báo: Kế hoạch ứng phó nhân đạo của họ chỉ bảo đảm hỗ trợ được một phần ba nhu cầu cần thiết hiện nay tại Afghanistan, và đang huy động 11,4 triệu USD hỗ trợ khẩn cấp, thêm 200 triệu USD hỗ trợ cho mùa canh tác năm 2022.

Trước thềm Hội nghị cấp cao lần thứ 26 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP 26) diễn ra tại thành phố Glasgow thuộc Scotland (Vương quốc Anh) từ ngày 31/10 đến ngày 12/11, Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) của Liên hợp quốc công bố báo cáo cho thấy: Mật độ khí gây hiệu ứng nhà kính trong khí quyển đã tăng lên mức kỷ lục mới trong năm ngoái, và nhiều khả năng xu hướng tăng này sẽ tiếp tục trong năm 2021. Theo WMO, đại dịch Covid-19 khiến kinh tế sụt giảm, dẫn đến lượng khí phát thải mới tạm thời giảm, song điều này không gây tác động rõ rệt đối với nồng độ khí phát thải trong khí quyển và tốc độ tăng của lượng khí này. Tổ chức này cho biết, chừng nào lượng khí CO2 tiếp tục thải ra môi trường, nhiệt độ toàn cầu sẽ tiếp tục tăng.

Theo WMO, loài người có thể sẽ phải hứng chịu thêm nhiều đợt thời tiết cực đoan như nắng nóng gay gắt, mưa lớn, băng tan hay mực nước biển tăng, và tất cả những điều này sẽ gây ra những tác động kinh tế - xã hội nghiêm trọng. Tổng Thư ký WMO Petteri Taalas nhấn mạnh: Nhân loại cần biến cam kết thành hành động, để có thể tránh được những thảm kịch liên quan biến đổi khí hậu.