Bất ổn leo thang

Những điểm nóng xuất hiện ở mọi lĩnh vực trong tuần qua đang đặt ra yêu cầu cấp thiết: Chính phủ các nước cần nhượng bộ và hợp tác vì một thế giới hòa bình, ổn định.

EU thành lập các trung tâm nhân đạo hỗ trợ người tị nạn Ukraine.
EU thành lập các trung tâm nhân đạo hỗ trợ người tị nạn Ukraine.

1 Nga tuyên bố bắt đầu giai đoạn mới trong chiến dịch quân sự ở Ukraine. Cuộc xung đột Nga-Ukraine đang chuyển hướng từ những đô thị đông dân cư sang khu vực đông-nam thuộc vùng Donbass. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cũng xác nhận các lực lượng Nga đã bắt đầu chiến dịch quân sự ở vùng Donbass, đồng thời tuyên bố Kiev sẽ tự phòng thủ.

Căng thẳng trên chiến trường Ukraine kéo theo các lệnh trừng phạt ngày càng khắc nghiệt hơn giữa hai bên. New Zealand vừa thông báo đã áp đặt các lệnh trừng phạt mới nhằm vào 18 ngân hàng và thể chế tài chính lớn nhất của Nga. Bộ trưởng Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu nhận định sẽ mất nhiều năm mới có thể khôi phục lòng tin giữa Nga và phương Tây sau khi Moscow quyết định tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại miền đông Ukraine. Thổ Nhĩ Kỳ kêu gọi các bên cần có bước đi nhanh chóng nhằm hướng tới một lệnh ngừng bắn và dù tình hình thực địa đang có sự thay đổi, song vẫn có cơ hội cho biện pháp ngoại giao. 

2 Bạo lực lại bùng phát tại Jerusalem, đặc biệt là khu đền Al-Aqsa (người Do Thái gọi là Núi Đền) - địa điểm linh thiêng đối với cả người Hồi giáo và người Do Thái - khi tháng lễ Ramadan của người Hồi giáo năm nay trùng với dịp lễ quan trọng của người Do Thái và Lễ Phục sinh của Thiên chúa giáo. Ước tính trong dịp này có hàng chục nghìn tín đồ đổ về thành cổ Jerusalem, địa điểm linh thiêng đối với cả ba tôn giáo. Đụng độ giữa các lực lượng Israel và Palestine đã nổ ra tại khu đền Al-Aqsa, khiến ít nhất 200 người bị thương.

Các cuộc đụng độ cũng làm gia tăng căng thẳng giữa Israel và Jordan. Bộ Ngoại giao Jordan đã triệu tập đại diện ngoại giao của Israel nhằm phản đối các động thái của Israel tại khu đền Al-Aqsa ở Jerusalem, đồng thời lên kế hoạch tổ chức họp khẩn Bộ trưởng Ngoại giao các nước thành viên Liên đoàn Arab để thảo luận về vụ việc trên. Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc cũng họp để thảo luận về tình hình bạo lực leo thang tại Jerusalem.

3 Canada đối mặt với tình trạng mà các chuyên gia gọi là làn sóng dịch bệnh nhiều bất ổn nhất từ trước tới nay sau khi chính quyền các tỉnh/vùng lãnh thổ Canada quyết định thu hẹp quy mô thu thập và báo cáo về dữ liệu Covid-19. Hầu hết các địa phương ở Canada đã ngừng xét nghiệm Covid-19 trên diện rộng. Nhiều nơi cũng đã giảm tần suất báo cáo công khai từ hằng ngày xuống hằng tuần. Chính quyền một số tỉnh như British Columbia, Alberta, Saskatchewan và Manitoba cho rằng sự thay đổi này hiện có giá trị hơn trong việc quan sát xu hướng, thay vì biến động hằng ngày. 

Bất ổn leo thang -0
Canada tăng cường tiêm vaccine ngừa Covid-19 và ngừng xét nghiệm trên diện rộng. 

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia bày tỏ lo ngại khi công tác dự báo gặp nhiều khó khăn, trong bối cảnh các biện pháp y tế công cộng được dỡ bỏ và biến thể phụ BA.2 của Omicron đang làm bùng lên một đợt lây nhiễm mới. Trong mùa đông vừa qua, biến thể Omicron đã khiến số ca mắc Covid-19 ở Canada tăng cao kỷ lục và nhiều tỉnh ở nước này chỉ áp dụng xét nghiệm PCR cho nhóm người có nguy cơ cao nhất. 

4 Liên minh châu Âu (EU) ghi nhận số cuộc vượt biên bất hợp pháp ở mức cao nhất trong sáu năm qua. Cơ quan Bảo vệ biên giới của EU (Frontex) thông báo số lượng các cuộc vượt biên bất hợp pháp của người di cư vào khối này trong đầu năm 2022 tăng lên mức cao nhất kể từ năm 2016, với 40.300 vụ nhập cảnh trong ba tháng đầu năm. Frontex cho biết số vụ vượt biên bất hợp pháp trong quý I/2022 tăng 57% so cùng kỳ năm 2021.

Theo Frontex, cũng có sự gia tăng về số vụ nhập cảnh trái phép vào EU thông qua cái gọi là "Tuyến đường Đông Địa Trung Hải", tức là qua các nước Hy Lạp, Cyprus và Bulgaria. Phần lớn những người di cư từ Nigeria và Congo sử dụng tuyến đường này để vào EU. Tuyến đường biển Manche, từ EU sang Anh, cũng chứng kiến vượt biên bất hợp pháp tăng gần gấp đôi kể từ đầu năm 2021.