Trong đơn cầu cứu gửi đến Báo Nhân Dân, bà Nguyễn Thương Hoài trình bày: Tháng 3/2000, bà và hơn 20 hộ dân ký hợp đồng góp vốn xây dựng khu nhà biệt thự tại đường Nguyễn Văn Hưởng, phường Thảo Điền, quận 2 (nay là TP Thủ Đức) với Công ty Quản lý phát triển nhà quận 4 (nay đổi tên thành Công ty TNHH Một thành viên (MTV) Dịch vụ Công ích quận 4). Theo hợp đồng, các hộ dân góp vốn để bồi hoàn hoa màu và xây dựng nhà biệt thự, đổi lại bên góp vốn sẽ nhận được một nền nhà với diện tích và vị trí tương ứng với số tiền bỏ ra góp vốn. Sau khi ký hợp đồng, các hộ dân đã hoàn thành đầy đủ các nghĩa vụ tài chính đối với chủ đầu tư. Tuy nhiên, đã 20 năm trôi qua, chủ đầu tư không cấp sổ đỏ cho khách hàng theo đúng thỏa thuận, gây thiệt hại nghiêm trọng đến lợi ích chính đáng của người dân.
Tương tự, 158 khách hàng mua đất tại dự án 2,9 ha Khu dân cư Trường Thịnh (phường Bình Trưng Đông, TP Thủ Đức) do Công ty TNHH Đầu tư-Xây dựng Trường Thịnh (Công ty Trường Thịnh) làm chủ đầu tư liên tục gửi đơn kêu cứu các cơ quan chức năng vì họ mua đất gần 20 năm nhưng không được cấp chủ quyền, không được xây dựng nhà ở. Ông Lê Nguyên Hùng, khách hàng mua đất tại dự án cũng cho biết: Năm 2004, Công ty Trường Thịnh bán cho ông Lê Quốc Hưng lô đất C16, đến năm 2011, ông Hưng chuyển nhượng lại cho ông Hùng. Suốt chín năm qua, ông Hùng chạy đôn, chạy đáo gõ cửa khắp các cơ quan chức năng đề nghị cấp chủ quyền, cấp phép xây dựng, nhưng tất cả đều nhận được câu trả lời là đợi chủ đầu tư hoàn tất các thủ tục pháp lý. Còn với nền đất của ông Nguyễn Quốc Đoàn, một cán bộ quân đội nghỉ hưu, dù đã trải qua ba đời chủ nhưng vẫn chưa thể xây nhà. Cụ thể, năm 2009, ông Đoàn mua lại lô đất từ chủ cũ thứ 2. Năm 2011, ông xây dựng nhà ở. Khi nhà đang xây dang dở thì bị cơ quan chức năng đình chỉ thi công. Từ đó đến nay, ngôi nhà bị bỏ hoang, xuống cấp nghiêm trọng. Còn những hộ dân đã được phép xây nhà trước đó và sinh sống ổn định thì tình trạng pháp lý về tài sản vẫn lơ lửng.
Trao đổi với chúng tôi, đại diện Công ty TNHH MTV Dịch vụ Công ích quận 4 cho biết: 20 năm qua, công ty đã nỗ lực hết khả năng để làm các thủ tục cấp sổ đỏ cho dân như: Hoàn thành nghĩa vụ tài chính, đấu nối hạ tầng. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, các cơ quan chức năng mới cấp sổ đỏ được 28 trong tổng số 86 nền. Hiện tại, còn 58 nền biệt thự chưa được cấp sổ đỏ. Nguyên nhân, do UBND quận 2 chưa phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết 1/500 của khu B dự án. Trong khi đó, Phó Chủ tịch UBND thành phố Thủ Đức Nguyễn Hữu Anh Tứ cho biết: Sở Tài nguyên và Môi trường TP Hồ Chí Minh chưa cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho 58 nền tại khu B là do Công ty Công ích quận 4 có thay đổi quy hoạch (diện tích đất thực tế tăng 955,7 m2 so với quyết định giao đất), đầu tư xây dựng quy hoạch phân lô, hệ thống hạ tầng kỹ thuật của dự án không đúng quy hoạch chi tiết 1/500 được phê duyệt. Trong quá trình kiểm tra, cơ quan chức năng còn phát hiện 17 công trình tại dự án nêu trên vi phạm trật tự xây dựng. Vì lý do này, tháng 6/2018, Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh đã có văn bản đề nghị Sở Quy hoạch-Kiến trúc, UBND quận 2 không xem xét điều chỉnh quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 đối với các khu vực có công trình vi phạm trật tự xây dựng cho đến khi xử lý xong các hành vi vi phạm nêu trên. “Hiện nay, UBND thành phố Thủ Đức đã lập kế hoạch, phối hợp với các đơn vị liên quan để kiểm tra toàn diện dự án, làm cơ sở để xử lý các vi phạm về trật tự xây dựng”-ông Tứ cho biết.
Theo Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH và ĐT) thành phố, dự án 2,9 ha khu dân cư do Công ty Trường Thịnh làm chủ đầu tư là một trong 15 dự án thành phần thuộc dự án 149,3 ha Bình Trưng Đông-Cát Lái (quận 2), được UBND thành phố Hồ Chí Minh giao đất từ năm 2001 cho Công ty TNHH MTV Xây dựng kinh doanh nhà Phú Nhuận làm chủ đầu tư hạ tầng kỹ thuật chính. Sau khi hoàn tất công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, mặc dù chưa được công nhận là chủ đầu tư, chưa được chấp thuận chủ trương đầu tư, chưa được giao đất, chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước... nhưng Công ty Trường Thịnh đã chuyển nhượng cho 158 hộ dân. Do vậy, Sở KH và ĐT thành phố không có cơ sở xác định Công ty Trường Thịnh có quyền sử dụng đất đối với khu đất đã thực hiện dự án, cho nên không tham mưu UBND thành phố quyết định chủ trương đầu tư. Để có cơ sở tham mưu UBND thành phố Hồ Chí Minh về các thủ tục đầu tư tiếp theo của dự án cũng như giải quyết dứt điểm các khiếu nại, bảo vệ quyền lợi của người dân, Sở KH và ĐT kiến nghị UBND thành phố thành lập tổ công tác liên ngành làm rõ cơ sở pháp lý, tiến độ triển khai, nghĩa vụ tài chính, việc chuyển nhượng các lô đất, việc đầu tư các công trình trên dự án và các sai phạm của chủ đầu tư. Tuy nhiên, đến thời điểm này người dân vẫn tiếp tục chờ đợi và chưa biết đến bao giờ mới cầm được trên tay cuốn sổ chứng minh chủ quyền tài sản của mình.
Mẫu số chung của hai dự án trên và hàng trăm dự án khác trên địa bàn TP Hồ Chí Minh đó là: Ngay từ đầu chủ đầu tư đã sai phạm về quy trình thủ tục pháp lý, thay đổi quy hoạch khi chưa được phép, các cơ quan chức năng thiếu kiểm tra, giám sát xử lý vi phạm ngay từ đầu, kể cả việc thiếu trách nhiệm, sợ chịu trách nhiệm để vụ việc kéo dài khiến cho quyền lợi của người dân bị ảnh hưởng.
