Mùa hanh khô, nguy cơ cháy rừng luôn rình rập, đe dọa “lá phổi xanh” của đất nước. Từ miền núi phía bắc với những cánh rừng phòng hộ, đặc dụng, đến đô thị có rừng đan xen khu dân cư, công tác phòng cháy, chữa cháy rừng (PCCCR) đang bước vào giai đoạn cao điểm. Tinh thần chủ động phòng ngừa, phát hiện sớm và xử lý kịp thời, cùng với việc củng cố hạ tầng và nâng cao nhận thức cộng đồng, là những giải pháp then chốt đang được các địa phương triển khai đồng bộ, quyết liệt.

Tại nhiều địa phương, công tác phòng cháy chữa cháy rừng đã được triển khai rốt ráo ngay từ đầu mùa khô.

Tỉnh Tuyên Quang, nơi Hạt Kiểm lâm khu vực IV đang quản lý hơn 60.490 ha rừng đặc dụng, phòng hộ và sản xuất đang căng mình giữ bình an cho từng tán cây.

Ông Kim Ngọc Tuyên, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm khu vực IV, cho biết, đơn vị đã chỉ đạo kiểm lâm địa bàn tham mưu cho Ủy ban nhân dân các xã và các chủ rừng rà soát, củng cố toàn bộ 8/8 phương án bảo vệ rừng và phòng cháy chữa cháy rừng. Đặc biệt, các phương án này được hướng dẫn lập chi tiết đến từng hộ gia đình, cá nhân.

Kinh nghiệm quý báu được rút ra từ xã Chiêm Hóa-điểm sáng nhiều năm liền về phòng cháy chữa cháy rừng là phương án phải sát thực tiễn.

Trước khi xây dựng, địa phương tiến hành đánh giá hiện trạng rừng, điều kiện tự nhiên, tập quán canh tác, tình hình thời tiết và thống kê các vụ cháy trước đó.

Nhờ vậy, phương án luôn cụ thể tới từng khu rừng, từng thôn bản, dễ triển khai và dễ giám sát.

Một yếu tố then chốt khác là phát huy tối đa lực lượng tại chỗ. Với đặc thù rừng ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, lực lượng thôn bản chính là điểm tựa quan trọng, giúp phát hiện sớm và dập tắt ngay khi đám cháy còn nhỏ.

Các xã đều kiện toàn Ban Chỉ đạo Chương trình phát triển Lâm nghiệp bền vững, thành lập các tổ, đội cơ động bảo vệ rừng và phòng cháy chữa cháy rừng, duy trì chế độ trực 24/24 giờ tại các khu vực trọng điểm.

Nhờ sự chủ động này, từ đầu năm 2025 đến nay, Hạt Kiểm lâm khu vực IV đã phát hiện và xử lý kịp thời 2 vụ vi phạm liên quan đến phòng cháy chữa cháy rừng.

Nguy cơ cháy rừng đang ở mức cảnh báo cao và nguy hiểm (cấp III đến cấp IV) tại nhiều khu vực, nhất là ở các diện tích rừng già, rừng đặc dụng, rừng bạch đàn, tre nứa có lớp thực bì dày.

Tại Bắc Ninh, Chi cục Kiểm lâm tỉnh dự báo toàn bộ các xã, phường có rừng đều nằm trong vùng cảnh báo cháy cấp nguy hiểm, đặc biệt trong khung giờ cao điểm từ 11 giờ đến 19 giờ.

Trước tình hình này, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Bắc Ninh đề nghị các chủ rừng và lực lượng kiểm lâm phải thường xuyên kiểm tra nghiêm ngặt vùng trọng điểm dễ cháy, bố trí lực lượng canh phòng, thường trực phòng cháy theo quy định, đồng thời sẵn sàng lực lượng, phương tiện, dụng cụ chữa cháy để dập tắt ngay khi mới phát sinh.

Việc tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn người dân chấp hành nghiêm quy định về sản xuất trên đất rừng, phát, đốt, cải tạo rừng đúng quy trình kỹ thuật nhằm hạn chế thấp nhất nguy cơ cháy rừng là nhiệm vụ được các cấp chính quyền đẩy mạnh.

Ông Nguyễn Văn Điệp, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm liên phường, xã Bắc Giang (tỉnh Bắc Ninh), khẳng định nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, ý thức bảo vệ rừng của người dân đã nâng lên rõ rệt, tuy nhiên, vẫn còn những hành vi thiếu ý thức như đốt vàng mã, thanh thiếu niên vào rừng ngắm cảnh, khiến nguy cơ cháy rừng vẫn tiềm ẩn. Do đó, công tác tuần tra liên tục là bắt buộc.