Sau gần 15 năm nỗ lực xây dựng nông thôn mới, nông thôn Hà Nội đã thay đổi toàn diện và ngày càng phát triển. Hà Nội vinh dự được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới năm 2024. Tuy nhiên, xác định xây dựng nông thôn mới chỉ có điểm khởi đầu, không có điểm kết thúc, nhiệm kỳ 2025-2030, thành phố Hà Nội tiếp tục hành trình phát triển nông nghiệp đô thị-sinh thái, xây dựng nông thôn hiện đại-giàu bản sắc, nông dân văn minh.
Đồng chí Trần Đức Thắng, Quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường trao Bằng công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới năm 2024 cho lãnh đạo thành phố Hà Nội.
Đồng chí Trần Đức Thắng, Quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường trao Bằng công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới năm 2024 cho lãnh đạo thành phố Hà Nội.
Từ tháng 7/2025 đến nay, người dân xã Tân Triều (cũ), nay là phường Thanh Liệt rất phấn khởi vì quá trình phấn đấu phát triển từ xã lên phường đã hoàn thành. Chị Nguyễn Thanh Hà, sinh sống tại phố Vũ Đức Úy vui mừng chia sẻ, thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, trên địa bàn xã có nhiều công trình, nhất là hệ thống đường giao thông được đầu tư cải tạo, giúp cho việc phát triển kinh tế, thương mại, dịch vụ của người dân được thuận lợi. Đặc biệt, cùng với phát triển kinh tế, các giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc được gìn giữ và phát huy, như múa Bồng, Lễ hội Triều Khúc…, giúp đời sống vật chất, tinh thần của người dân ngày càng nâng cao.
Còn tại xã Hát Môn, xã đầu tiên của huyện Phúc Thọ (cũ) đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu, niềm vui của người dân càng lớn hơn, bởi xuất phát điểm của địa phương khi xây dựng nông thôn mới thuộc nhóm thấp của thành phố.
Đáng mừng hơn, từ khi triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, xã Hát Môn được hợp nhất bảy xã, gồm Ngọc Tảo, Tam Hiệp, Hiệp Thuận, Liên Hiệp, Tam Thuấn, Thanh Đa và xã Hát Môn (cũ), có diện tích rộng lớn và vị trí chiến lược, giàu tiềm năng phát triển kinh tế, xã hội.
Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân xã Hát Môn Nguyễn Đình Sơn cho biết, chương trình xây dựng nông thôn mới trên địa bàn xã đạt nhiều kết quả tích cực. Điển hình như hệ thống hạ tầng giao thông được đầu tư xây dựng khá đồng bộ. Xã đã khởi công đầu tư xây dựng bốn cụm công nghiệp, với tổng diện tích 82ha, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân phát triển làng nghề, tạo công ăn, việc làm và thu nhập ổn định. Trong thời gian tới, xã Hát Môn sẽ phát huy hào khí Hai Bà Trưng, khơi dậy tinh thần yêu nước, ý chí tự cường, khát vọng vươn lên, xây dựng con người văn minh, hiện đại. Xã phấn đấu đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu theo tiêu chí mới.
Theo Ban Chỉ đạo xây dựng nông thôn mới thành phố Hà Nội, tiếp nối thành công hai giai đoạn trước, năm 2021, Thành ủy Hà Nội ban hành Chương trình số 04/CTr-TU nhằm thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, gắn với cơ cấu lại ngành nông nghiệp và phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nông dân. Chương trình được triển khai với yêu cầu cao hơn khi phải tập trung nâng cao chất lượng các tiêu chí, xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu theo hướng phát triển đô thị; đồng thời xây dựng không gian sống nông thôn văn minh, hiện đại, sinh thái và giàu bản sắc.
Khởi công dự án cụm công nghiệp Song Phượng.
Khởi công dự án cụm công nghiệp Song Phượng.
Khởi công Dự án cụm công nghiệp Liên Hiệp.
Khởi công Dự án cụm công nghiệp Liên Hiệp.
Nhiều sản phẩm OCOP được công nhận.
Nhiều sản phẩm OCOP được công nhận.
Với sự nỗ lực quyết tâm vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự đồng hành, ủng hộ của người dân, Chương trình số 04 đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Tính đến hết năm 2024, sớm hơn kế hoạch một năm, Hà Nội đã hoàn thành mục tiêu xây dựng nông thôn mới cấp thành phố, trở thành địa phương dẫn đầu cả nước với 100% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó 229 xã đạt chuẩn nâng cao (vượt gần 147%), 109 xã đạt chuẩn kiểu mẫu (vượt hơn 136%). Toàn bộ 100% huyện, thị xã đạt hoặc hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới, trong đó 6/17 huyện đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao.
Cùng với đó, chương trình OCOP tiếp tục bứt phá với hơn 3.400 sản phẩm được đánh giá, phân hạng, chiếm hơn 21% tổng số sản phẩm được phân hạng của cả nước. Các nhóm sản phẩm nông sản, thực phẩm chế biến, thủ công mỹ nghệ không chỉ được tiêu thụ mạnh trong nước, mà còn xuất khẩu tới hơn 40 quốc gia và vùng lãnh thổ, đóng góp đáng kể vào kim ngạch hơn 2 tỷ USD xuất khẩu nông, lâm sản của thành phố năm 2024. Giá trị sản xuất nông, lâm, thủy sản duy trì mức tăng trưởng ổn định từ 2,5 đến 3,3%/năm
Quá trình tái cơ cấu nông nghiệp của Hà Nội đạt dấu ấn rõ nét, khi diện tích trồng lúa giảm dần, nhưng năng suất, chất lượng tăng nhờ mở rộng diện tích lúa chất lượng cao và nhiều loại cây trồng có giá trị kinh tế cao. Nhiều mô hình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ, công nghệ cao, có hiệu quả kinh tế vượt trội.
Nhờ đó, thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn năm 2024 đạt 74,3 triệu đồng/năm, dự kiến vượt 80 triệu đồng vào cuối năm 2025, gấp hơn 1,3 lần năm 2020, gấp sáu lần so với năm 2010, góp phần nâng cao mức sống cho người dân khu vực nông thôn. Mức chênh lệch thu nhập giữa khu vực nông thôn và thành thị (thành thị gần 108 triệu đồng/năm) được thu hẹp từ hơn 1,7 lần năm 2020 còn 1,47 lần năm 2024. Tỷ lệ hộ nghèo toàn thành phố giảm về 0% theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022-2025.
Đáng chú ý, tư duy phát triển của người nông dân cũng đã thay đổi, chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ, tự phát sang làm ăn bài bản, gắn kết thị trường, áp dụng khoa học-kỹ thuật và số hóa, từng bước hình thành lớp nông dân mới văn minh, hiện đại. Khái niệm "kinh tế nông nghiệp" thay thế cho "sản xuất nông nghiệp", mở ra không gian mới cho tư duy sáng tạo, mô hình nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp tuần hoàn, nông nghiệp hữu cơ ngày càng phổ biến.
Trên địa bàn thành phố hình thành nhiều vùng sản xuất hàng hóa tập trung.
Trên địa bàn thành phố hình thành nhiều vùng sản xuất hàng hóa tập trung.
Chương trình số 04 khép lại với những thành tựu quan trọng, vượt mục tiêu đề ra. Theo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Xuân Đại, kết quả giai đoạn 2021-2025 là nền tảng để nông thôn Hà Nội phát triển theo hướng văn minh, hiện đại, gắn với bản sắc truyền thống trong giai đoạn 2026-2030. Căn cứ dự thảo bộ tiêu chí giai đoạn 2026-2030 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, thành phố Hà Nội sẽ có tiêu chí riêng để thực hiện, phù hợp điều kiện thực tế, nhu cầu phát triển kinh tế, xã hội của địa phương, bảo đảm tỷ lệ/mức đạt chuẩn không thấp hơn quy định của trung ương.
Giai đoạn 2025-2030, thành phố Hà Nội định hướng phát triển nền nông nghiệp đô thị-sinh thái, xây dựng nông thôn hiện đại-giàu bản sắc, nông dân văn minh. Thành phố tập trung phát triển nông thôn mang bản sắc Thủ đô về mọi phương diện, từ cơ sở vật chất, văn hóa, lối sống, lao động việc làm đến môi trường sản xuất. Từng bước chuyển vùng nông thôn từ vai trò “hậu cần đô thị” thành vành đai xanh, thông minh, sinh thái; tích hợp hài hòa giữa sản xuất nông nghiệp an toàn, công nghệ cao, xanh, sạch, bảo tồn sinh thái, cảnh quan tự nhiên với lưu giữ giá trị văn hóa làng xã truyền thống. Xây dựng khu vực nông thôn theo hướng mô hình làng nông nghiệp đô thị có không gian sống trong lành, sinh thái với các tiêu chí tiệm cận với tiêu chí của đô thị. Phát triển một số không gian văn hóa nông thôn mang đậm nét văn hóa truyền thống, đặc sắc của vùng đồng bằng bắc bộ. Phấn đấu nâng cao chất lượng sống của người dân khu vực nông thôn không thấp hơn khu vực đô thị.
Xây dựng nông thôn theo hướng văn minh, hiện đại.
Xây dựng nông thôn theo hướng văn minh, hiện đại.
Thành phố phát triển nông nghiệp công nghệ cao có chọn lọc, đến năm 2030 hình thành được hai khu nông nghiệp công nghệ cao. Xây dựng trung tâm nghiên cứu giống mới, các mô hình thử nghiệm và hệ thống sản xuất giống tại các vùng sản xuất nông nghiệp tập trung; đưa Hà Nội trở thành trung tâm cung cấp giống chất lượng cao của khu vực phía bắc và cả nước. Thúc đẩy phát triển các mô hình nông nghiệp đô thị-sinh thái, nông nghiệp hữu cơ, an toàn, nông nghiệp trải nghiệm; phát triển các sản phẩm phù hợp với nhu cầu đô thị: hoa, cây cảnh, cây đô thị…
Phát triển nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa, tập trung, chuyên canh gắn với bảo quản, chế biến và xây dựng thương hiệu, tiêu thụ sản phẩm; liên kết, hợp tác, đặt hàng với các địa phương khác để sản xuất và cung cấp thực phẩm an toàn cho Thủ đô. Phấn đấu giảm tỷ trọng ngành nông nghiệp trong GRDP dưới 1,3%. Giá trị sản xuất nông nghiệp công nghệ cao tăng 10%/năm, phát triển 10 chuỗi giá trị nông sản đặc sản của Hà Nội.
Đầu tư phát triển toàn diện đối với các xã, phường trọng điểm; quan tâm hỗ trợ các xã còn nhiều khó khăn, xã vùng xa trung tâm, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, bảo đảm sự phát triển đồng đều; ưu tiên đầu tư hạ tầng kết nối để khai thác tiềm năng, thu hút đầu tư, tạo động lực phát triển đối với xã đảo Minh Châu, các xã thuộc khu vực Sơn Tây, Ba Vì (cũ),... phát triển một số xã lên phường.
Ngày xuất bản: 18/10/2025
Tổ chức thực hiện: Ngọc Thanh - Kiều Hương - Xuân Bách
Nội dung và Ảnh: Minh Vân
Trình bày: Hạnh Vũ
