Chú khỉ tình nghĩa
Hoạt động bảo tồn động vật của doanh nhân Damian Aspinall được cả thế giới biết đến vào năm 2010, qua một đoạn phim trên mạng xã hội. Đó là thời điểm ông tới Gabon thăm những con vật từng được ông cưu mang, nuôi nấng năm xưa. Một trong số đó là chú khỉ đột 10 tuổi tên Kwibi.
Trước ngày quyết định thả Kwibi về rừng rậm châu Phi hồi năm 2005, Aspinall từng nuôi nấng chú khỉ đột này như một thành viên trong gia đình. Giống như nhiều con vật khác trong vườn thú tư nhân của Aspinall ở Anh, Kwibi không bao giờ bị nhốt trong lồng. Chúng được tự do đi lại, vui chơi.
Càng yêu mến muông thú, Aspinall càng trăn trở: Đâu mới là ngôi nhà đích thực của những chú khỉ đột, của Kwibi? Đến khi Kwibi lên năm tuổi, ông quyết định thả “đứa con” của mình về rừng. Ngày họ xa nhau, chú khỉ bịn rịn quấn lấy ông như không muốn rời đi.
5 năm trôi qua, háo hức trước viễn cảnh gặp lại “đứa con” nay đã trưởng thành, Aspinall đặt vé máy bay đến Gabon để thăm Kwibi. Nhưng khi tới nơi, niềm vui của ông nhanh chóng bị các chuyên gia bảo tồn ở đó dập tắt.
“Nó không còn là con khỉ nhỏ anh nuôi trong nhà nữa đâu. Kwibi bây giờ là một con đầu đàn, là dã thú. Đã có hai nhân viên bảo tồn bị nó tấn công rồi. Nếu cố lại gần nó, anh có thể mất mạng đấy!”, chuyên gia cảnh báo. Tuy nhiên, Aspinall vẫn một mực giữ nguyên ý định. “Nếu không thể lại gần, tôi sẽ cố gắng nhìn từ xa. Tôi muốn nhìn thấy cậu bé ngoan ngày nào giờ đây đã lớn và trưởng thành”, Aspinall bày tỏ.
Ảnh: ASPINALL FOUNDATION
Sự “ngoan cố” của Aspinall đã thành công. Nhân viên khu bảo tồn đưa ông lên thuyền máy để tới bờ sông gần nơi bầy của Kwibi ở. Suốt đường đi, ông liên tục gọi Kwibi như ngày nó còn nhỏ: “Bé ngoan, lại đây nào!”. Sau nhiều giờ tìm kiếm, họ cũng thấy chú khỉ xuất hiện ở một vạt rừng thưa. Và Aspinall cứ thế bước về phía Kwibi, không chút phòng vệ.
Trước ánh mắt ngạc nhiên của tất cả mọi người, Kwibi ngồi yên đợi Aspinall lại gần. Họ trò chuyện cùng nhau bằng cử chỉ, hành động - những “ngôn ngữ” của riêng họ. Kwibi thân thiện giới thiệu cả bầy đàn của mình với Aspinall, một điều nó chưa từng làm với bất kỳ ai khác. Nhưng câu chuyện sau đó còn khiến mọi người ngạc nhiên hơn.
Tạm biệt Kwibi chiều hôm ấy, Aspinall cùng đoàn cắm trại ở một túp lều cách đó vài km. Sáng hôm sau ông ra tắm sông thì thấy một bóng đen lấp ló bên kia bờ. Hóa ra đó chính là Kwibi. Chú khỉ đột đã băng rừng xuyên đêm để mong được gặp Aspinall lần nữa. Nó có thể là một con khỉ đầu đàn, nhưng tâm trí vẫn như một đứa trẻ, muốn gặp “cha” trước khi lại chia xa.
Tình yêu lạ thường
Kwibi có thể là chú khỉ đột đặc biệt nhất, nhưng không phải “đứa con cưng” duy nhất của Aspinall. Vị doanh nhân 61 tuổi từng mô tả một ngày bình thường của ông là “ngủ dậy bên cạnh tinh tinh, ăn sáng cùng khỉ đột, nhìn gấu và hổ vui đùa bên sân vườn”. Chủ nhân của khối tài sản trị giá 200 triệu bảng Anh từng hẹn hò những siêu mẫu nổi tiếng, nhưng ông chỉ tìm thấy bình yên nơi muông thú.
Aspinall từng chụp ảnh, quay phim ghi lại cảnh khỉ đột bế con gái mình. “Gia đình tôi biết tấm hình này có thể gây tranh cãi, thế nên tất cả đã giữ kín trong nhiều năm. Tôi chỉ đăng lên khi con gái mình đã lớn, như để chứng minh không có loại nào là dã thú cả. Mọi con vật đều thân thiện và dễ gần”, Aspinall nói. Quan điểm có phần khác người của ông về động vật hoang dã đến từ ngày thơ ấu, với một người cha cũng “cuồng loài vật” không kém.
Nhà Aspinall ban đầu sống ở một khu phố đông dân cư tại Thủ đô London, Anh. Ông John Victor Aspinall cứ vài ngày lại mang một con vật về nhà. Chúng hiền lành và chẳng gây hại đến ai, nhưng những người hàng xóm lại không nghĩ như vậy. Cộng thêm việc căn nhà ngày một chật đi vì trở thành “sở thú”, John đưa gia đình trở về vùng nông thôn, để thỏa thích với tình yêu rừng xanh. Trong trí nhớ của Aspinall, cha của ông là một người khá “điên”. Ông John từng dạo phố ban đêm cùng một chú báo đốm bên cạnh, bởi làm thế sẽ không sợ bị ai bắt gặp cả.
Khát vọng có một không hai
Một trong những ký ức đầu tiên Aspinall còn nhớ là ngày ông trèo lên cây chơi nhưng mải vui và phát hiện mình đã trèo quá cao, không xuống được nữa. “Tôi cứ thế ngồi trên ngọn cây và khóc, chẳng có bố mẹ bên cạnh giúp đỡ”, Aspinall hồi tưởng. “Người” duy nhất lại gần ông ngày đó là một “cô” khỉ đột. Thấy cậu bé khóc, cô liền trèo lên ngọn cây, ôm vào lòng rồi trèo xuống. Cậu bé vẫn không ngừng khóc, thế nên cô dành cả ngày ngồi cạnh lau nước mắt và chơi cùng. Tình yêu với loài vật của Aspinall bắt đầu lớn lên từ ngày đó.
Damian Aspinall như một “chúa sơn lâm”, với hệ thống vườn thú tư nhân lớn nhất nhì thế giới. Ông sở hữu hai khu bảo tồn tại Anh, cũng như đóng góp hàng triệu bảng cho hoạt động bảo vệ động vật hoang dã tại châu Phi mỗi năm. Nhưng khi được hỏi về kế hoạch phát triển hệ thống vườn thú này trong dài hạn, Aspinall đưa ra câu trả lời vô cùng dứt khoát: Đóng cửa toàn bộ các vườn thú.
Tại sao Aspinall lại muốn đập bỏ di sản ông xây dựng suốt hàng chục năm qua? Với ông, “muông thú thuộc về rừng rậm chứ không phải những bức tường bê-tông lạnh lẽo. Thay vì xây thêm sở thú, hãy trồng rừng và để chúng sống yên ổn”. Đó cũng là lý do khiến Aspinall thả Kwibi và 119 chú khỉ đột khác về rừng rậm châu Phi - điều chưa một ai từng làm, ngoại trừ vị “triệu phú Tarzan”.
