Tôi từng hoài nghi về con đường của mình

Phóng viên: Kỷ niệm 40 năm làm nghề bằng concert “Giấc mơ Sol”, với một nhạc sĩ có nhiều bài hit như: “Giấc mơ trưa”, “Hà Nội 12 mùa hoa” và nhiều ca sĩ nổi tiếng hát như: Tùng Dương, Hà Trần, Thanh Lam… chị có nghĩ là chậm và muộn?

Nhạc sĩ Giáng Son: Có lẽ là hơi muộn, nhưng tôi nghĩ, cái gì cũng có nhân duyên. Thời điểm này tôi mới đủ duyên để gặp những người có thể đứng ra tổ chức concert cho mình và tôi cũng đủ độ chín trong nghề với hành trình 40 năm sáng tác. Làm concert ở thời điểm này, tôi khá tự tin về chuyên môn cũng như màu sắc trong âm nhạc của mình. Hành trình 40 năm trải qua quá nhiều cung bậc cảm xúc và tôi thấy may mắn vì mình được thử nghiệm ở nhiều dòng nhạc, phong cách âm nhạc khác nhau.

Tôi học nhạc cổ điển từ 6 tuổi, trải dài suốt 17 năm âm nhạc cổ điển ngấm sâu vào trong mình. Khi lên học đại học, khoa sáng tác, tôi chuyên viết khí nhạc nhưng lại nổi tiếng về mảng ca khúc và đời sống. Vì thế, tôi thấy mình may mắn vì được thử nghiệm ở nhiều dòng nhạc khác nhau. Mảng ca khúc tôi cũng thử nghiệm với pop, dân gian đương đại, một số bài EDM…

Làm concert ở thời điểm này, tôi khá tự tin về chuyên môn cũng như màu sắc trong âm nhạc của mình.

Nhạc sĩ Giáng Son

Phóng viên: “Giấc mơ Sol “ - giấc mơ của cô gái từ 20 tuổi với sáng tác nổi tiếng và trở thành bản hít “Giấc mơ trưa” đến bây giờ, sẽ tái hiện chân dung Giáng Son như thế nào?

Nhạc sĩ Giáng Son: Âm nhạc là thế giới tâm hồn của người nghệ sĩ. Vì thế, “Giấc mơ Sol” cũng chính là giấc mơ của tôi trong hành trình 40 năm đi cùng âm nhạc. Nó tái hiện tôi từ những sáng tác đầu tiên với ca khúc “Anh” rất ngây thơ, hồn nhiên. Đó là một cô gái với niềm tin vào tình yêu rất ngây thơ rằng, mình có thể yêu mãi một người. Rồi đến thử nghiệm đầu tiên với “Giấc mơ trưa”, “Chút nắng vàng bay” mang âm hưởng dân gian đương đại…

Sau dân gian đương đại, tôi thể nghiệm bản thân hơn nữa, thử thách mình hơn nữa khi ra mắt album “Bóng tối jazz” với rất nhiều ca khúc hit đến tận bây giờ như “Thu cạn”, “Nắng muộn”, “Vệt buồn”…

Ngoài ra, không gian ấy không thể thiếu được mảng ca khúc thính phòng, pop classic, với dòng nhạc này tôi được trở về đúng chất cổ điển của mình trong suốt bao nhiêu năm học piano ở nhạc viện. Có thể những ca khúc này chưa nổi tiếng bằng nhưng đó là một thế mạnh của tôi trong sáng tác và cũng là giấc mơ lớn nhất của người nghệ sĩ.

Phóng viên: Còn nhớ năm 2005, Giáng Son bất ngờ trở thành hiện tượng khi ca khúc “Giấc mơ trưa” của chị được bầu chọn là "Bài hát của tháng" và cá nhân nữ nghệ sĩ cũng giành được giải "Nhạc sĩ ấn tượng" tại Bài hát Việt 2005. Đây cũng là dấu mốc quan trọng trong sự nghiệp sáng tác của Giáng Son. Chị nhớ gì về thời đó?

Nhạc sĩ Giáng Son: Thời điểm đó tôi vừa tách khỏi nhóm 5 dòng kẻ và khá hoang mang về con đường của mình. Tôi tách ra với mong muốn tập trung cho sáng tác một cách chuyên nghiệp. Nhưng tôi cũng hoang mang, hoài nghi vì con đường đi của mình có đúng hay không trong khi nhóm 5 dòng kẻ đang khá nổi tiếng trong thị trường âm nhạc.

Tôi mạnh dạn gửi ca khúc đầu tiên đến Bài hát Việt là “Giấc mơ trưa” vào tháng 8-2005 và tôi vô cùng hạnh phúc khi được giải “Bài hát của tháng”, sau đó là giải “Nhạc sĩ ấn tượng” của năm. Đó là dấu mốc lớn trong sự nghiệp của tôi, vì tôi biết rằng, đi theo con đường nhạc sĩ chuyên nghiệp là đúng đắn.

Từ năm 2005 đến giờ tôi luôn trau dồi và nỗ lực sáng tạo. Tôi vô cùng biết ơn Bài hát Việt đã cho tôi thêm niềm tin khi tôi đang là một cô gái mong manh, yếu đuối, hồ nghi về tương lai của mình.

Mỗi tác phẩm phải mang tâm hồn người Việt

Phóng viên: Tháng 8/2024 đánh dấu một bước ngoặt trong công việc của Giáng Son khi chị quyết định về công tác tại Hội Nhạc sĩ Việt Nam. Ở cương vị mới, chị nghĩ thế nào về sự định hướng của nghệ sĩ đối với công chúng trong thời đại bùng nổ thông tin hiện nay?

Nhạc sĩ Giáng Son: Ở cương vị mới này, tôi mong muốn có thể làm được điều gi đó để Hội Nhạc sĩ gần với hơn thị trường âm nhạc, các bạn trẻ. Bây giờ chúng ta đang có một thế hệ nghệ sĩ trẻ, tài năng, biết cách tiếp cận khán giả.

Tôi nghĩ, khi viết ra một tác phẩm, nổi tiếng và lan tỏa mạnh mẽ, sẽ có ảnh hưởng rất lớn đến tư duy, tình cảm, thẩm mỹ của khán giả. Vì thế, ngoài yếu tố chuyên môn, tác phẩm cần phải mang phải mang hơi thở và màu sắc của Việt Nam, mang tâm hồn dân tộc người Việt dù tác giả viết bằng phong cách nào. Và khi người nghe cũng có ý thức ngấm được điều đó, chúng ta sẽ có một cộng đồng văn hóa nghe nhạc văn minh, thêm yêu văn hóa cội nguồn của dân tộc. Định hướng đó phải có ở trong mỗi người sáng tác. Vì thế, nhạc sĩ phải tỉnh thức rất sớm. Nếu chúng ta quá lệ thuộc vào những đơn đặt hàng, viết nhạc thị trường để kiếm tiền có thể sẽ nhanh nổi tiếng, nhưng cũng sẽ nhanh rơi vào quên lãng.

Ngoài yếu tố chuyên môn, tác phẩm cần phải mang phải mang hơi thở và màu sắc của Việt Nam, mang tâm hồn dân tộc người Việt dù tác giả viết bằng phong cách nào.

Phóng viên: Thời gian qua có nhiều concert bùng nổ và dùng văn hóa dân gian để làm bệ đỡ cho những sáng tạo mới, hấp dẫn khán giả đương đại, thậm chí gây nên những cơn sốt. Theo chị, đó có phải là con đường để nối dài sự sống của văn hóa Việt trong âm nhạc?

Nhạc sĩ Giáng Son: Thực sự tôi rất vui vì có những concert, gameshow lựa chọn những tác phẩm văn hóa dân gian làm bệ đỡ cho những sáng tạo mới như vậy. Sự kết hợp âm nhạc dân gian và âm nhạc hiện đại rất thú vị. Như khi âm nhạc dân tộc kết hợp với nhạc điện tử, chúng ta thấy vừa quen, vừa lạ, cho thấy sự sáng tạo rất mạnh mẽ, độc đáo của nghệ sĩ.

Một mặt chúng ta cứ bảo tồn, như khoa kịch hát dân tộc của Đại học Sân khấu Điện ảnh, đó là nơi sinh viên vẫn được dạy những trích đoạn, lòng bản cổ, những vở diễn kinh điển. Mặt khác, chúng ta vẫn cần khuyến khích những sáng tạo mới như kết hợp “Đào liễu” với nhạc điện tử, hay làm mới bài hát “Trống cơm” gây sốt vừa rồi trong concert “Anh trai vượt ngàn chông gai”. Đó là điều các bạn trẻ làm rất tốt, góp phần làm phong phú thêm đời sống âm nhạc Việt Nam đương đại.

Phóng viên: Vậy theo chị, nền tảng văn hóa dân tộc trong âm nhạc có giá trị như thế nào để đưa âm nhạc Việt Nam nói riêng và văn hóa Việt nói chung đi ra thế giới mà vẫn giữ được bản sắc?

Nhạc sĩ Giáng Son: Khi muốn vươn ra thế giới, chúng ta phải có nền tảng, bản sắc không trộn lẫn. Như một cái cây phải có bộ rễ cắm sâu vào lòng đất, hút được tinh hoa văn hóa dân tộc để vươn lên cao, đón ánh mặt trời khắp nơi tỏa về. Nghệ sĩ phải luôn ý thức được điều đó.

Văn hóa dân tộc là nền tảng và khi nghệ sĩ nắm giữ được điều đó, họ có thể thành công lâu dài trên chính đất nước mình và có cơ hội đi ra thế giới.

Khi thế giới nghe nhạc Việt, họ sẽ nhận ra màu sắc đặc trưng của văn hóa Việt mặc dù bên cạnh chúng ta có những nước có thang âm, điệu thức giống Việt Nam. Nhưng khi nhạc Việt vang lên, chúng ta vẫn nhận ra những màu sắc khác. Tôi nghĩ, chúng ta cần khai thác triệt để sự khác biệt đó bởi âm nhạc Việt Nam cực kỳ độc đáo, hoàn toàn có thể sánh vai với âm nhạc thế giới.

Phóng viên: Cảm ơn cuộc trò chuyện của chị. Chúc chị một năm mới bình an, hạnh phúc và nhiều năng lượng sáng tạo mới.