Muốn dùng âm nhạc để khơi dậy lòng tốt

Không bỏ rơi khán giả trẻ

Khoảng 200 bài hát đã hoàn thiện ở lứa tuổi 33 chứng tỏ sức làm việc đáng nể. Chưa kể Quỳnh còn kha khá những sáng tác dang dở. "Tôi có kiểu làm việc khá lạ, sau khi viết một số câu rồi không phát triển được nữa, tôi xếp lại, sau vài năm hoặc nhiều năm sau mới hoàn thiện", Quỳnh kể. "Đó là kho báu của riêng Quỳnh, bởi ngoài việc là cái mỏ với trữ lượng dồi dào cung cấp ca khúc tiềm năng thì mỗi lần nghe lại những đoạn nhạc dở dang, Quỳnh được sống lại những xúc cảm đã khiến mình bật ra những ca từ đó".

Thời gian đầu, Quỳnh viết nhiều vì áp lực phải thành công và cũng vì dòng chảy âm nhạc cứ thế tuôn ra, không thể dừng lại. Những đơn đặt hàng đổ về dồn dập cũng khiến tác giả phấn chấn nên viết được nhiều hơn. Vào thời gian sáng tác sung sức nhất, "tháng cũng được vài bài", Quỳnh nhớ lại. Giờ thì Quỳnh tự cho phép mình viết chậm lại. "Sáng tạo ca khúc cũng… hơi phức tạp. Cùng một chủ đề, nếu viết lại cũng nhanh cạn ý tưởng nên mình cũng phải chắt chiu".

Nhà chỉ có mình Quỳnh mê đàn hát. Anh cũng đang muốn hướng hai người em kế theo nghề vì thấy "thanh sắc" cũng đủ cả, tiếc là độ "đam mê" thì chưa. Vì như Quỳnh khẳng định: "Với âm nhạc, mình phải tìm nó chứ không thể chờ nó tới".

Quỳnh đến với âm nhạc một cách tự nhiên. Sinh ra trong xứ đạo ở Diễn Châu (Nghệ An), Quỳnh tham gia ca đoàn từ năm học lớp 8 và bắt đầu được các xơ hướng dẫn nhạc lý, thanh nhạc. Bố mẹ cũng từng tham gia ca đoàn và tôn trọng thiên hướng âm nhạc của con. Việc Quỳnh thi vào Đại học Công nghiệp rồi bỏ ngang để theo âm nhạc cũng hoàn toàn là quyết định cá nhân.

"Do là con đầu và tỏ rõ cho mọi người thấy niềm say mê với âm nhạc ngay từ khi nhỏ nên tôi cảm giác gia đình luôn mạnh dạn đặt niềm tin vào mình, dù không tránh khỏi lo lắng vì xuất phát điểm của tôi cũng hơi xa vời với những gì mọi người thường hình dung về âm nhạc. Chính bản thân tôi ban đầu cũng chưa thấy có gì chắc chắn về đam mê ấy", anh chia sẻ.

Thành tích đầu tiên trong âm nhạc của Quỳnh chính là bán được Nơi ấy con tìm về cho ca sĩ Hồ Quang Hiếu. Năm đó Quỳnh 21 tuổi, đã lập nghiệp ở Sài Gòn được đôi ba năm. Nếu không có dấu mốc này, rất có thể Quỳnh đã được gia đình lo cho một suất đi lao động nước ngoài. Và chúng ta cũng có thể sẽ được nghe một bài Nước ngoài, với nội dung rất khác.

Cũng đã có thời gian Quỳnh cảm thấy khó trụ lại TP Hồ Chí Minh nên quyết định về quê, đó là năm 2014. "Lúc đó tôi đoán mọi người cũng rất lo lắng. Nhưng tôi vẫn có thể hỗ trợ gia đình, chỉ là khoản thu nhập ít ỏi từ âm nhạc không đủ trang trải cuộc sống ở thành phố". Nhưng rồi chính trải nghiệm nơi quê nghèo dân dã đã đem tới Vợ người ta, ca khúc đã khiến cuộc đời Phan Mạnh Quỳnh hoàn toàn thay đổi. Bài hát trở thành hiện tượng và cũng nhận được vô số nhận xét trái chiều. Dù Quỳnh biết, nó không hề tệ, chỉ khác lạ và hài hước mà thôi. Đây có thể là một hướng đi thú vị vì nhạc Việt vốn thừa bài buồn mà ít bài vui. Nhưng có vẻ như dư luận đã làm Quỳnh "cụt hứng". Giờ thì anh chỉ muốn làm nhạc nghiêm ngắn mà thôi.

Khẳng định muốn vươn tới những giá trị nghệ thuật cao hơn nhưng vẫn không bỏ rơi khán giả trẻ, khi vẫn mong chuyển tải được tâm trạng, cảm xúc của họ. "Đó là mục đích của tôi", anh nhấn mạnh. "Nghệ thuật vị nghệ thuật là kiểu khác. Còn tôi hướng tới vị nhân sinh. Tôi muốn đi sâu khai thác tâm hồn con người nhiều hơn, nhờ đó mà hành trình của mình mới bền bỉ đi được đến bây giờ".

Quỳnh muốn mình được chú ý, kèm theo sự tôn trọng nhất định. Vì thế anh luôn có xu hướng tự làm khó mình. Việc viết nhạc lúc này được Quỳnh so sánh với "giải toán". Tức là cũng phải trải qua quá trình tư duy, trăn trở, đào sâu chủ đề. "Những tác phẩm như thế có thể không được tung hô ngay lập tức, nhưng theo thời gian sẽ cho mình thêm điểm cộng với mọi người", Quỳnh nói.

Những dự án dài hơi

Quỳnh hé lộ về một vài đề tài anh đang ấp ủ, thai nghén. "Tôi đang có nhiều dự án. Năm nay có thể sẽ là album tình ca, dạng trữ tình, không tiết tấu. Dự án nữa cũng tiến hành lâu rồi nhưng khó quá nên chưa biết khi nào mới xong là ca khúc về đề tài xã hội, sẽ bao gồm những câu chuyện khác biệt như bài Nước ngoài hay Nơi dành cho các thiên thần…".

Quỳnh muốn những bài hát này có khả năng kết nối người với người, khơi dậy lòng tốt, niềm tin trong cuộc sống nên đặt tên cho dự án là Nước ngầm. Anh chia sẻ: "Thế hệ tụi tôi sinh ra trong cái thời tạm gọi là sung sướng, không phải đối diện với những đau thương mất mát như lớp đàn anh, trải nghiệm bởi vậy sẽ thiếu hụt nhiều. Nhưng cái gì cũng hai mặt. Mình lại có những quan sát ở thời hiện tại, khi con trở nên người thờ ơ, vô cảm với nhau nhiều hơn".

Quỳnh hiểu rằng cuộc sống ở thời nào cũng có những khó khăn, thuận lợi song hành. Vì thế anh kết luận, "nếu trong tâm hồn người viết ca khúc có đủ sự sâu sắc và quan tâm tới những người chung quanh, tôi nghĩ vẫn có cách để viết nên những tác phẩm hay".

"Thời các chú, các bác có bao nhiêu cái hay viết hết rồi nên tụi tôi có xoay xỏa kiếm tìm kiểu gì cũng sẽ trùng lặp. Đó cũng là một thách thức", anh cho hay. Nhưng thực tế, bản thân Quỳnh có một giọng điệu riêng ngay từ khi xuất hiện. Nhạc của anh, nhất là thời gian đầu bám rất sát ngữ điệu của lời hát, có cảm tưởng như hát nói, hát xẩm. Sau này, giai điệu của Quỳnh bay bổng hơn, ít lệ thuộc vào lời nhưng vẫn không bị gò chữ, vẫn giữ được những nhấn nhá rất Việt Nam.

Bên cạnh ca khúc, Quỳnh còn một sở trường khác là dựng kịch. Nhiều năm gần đây, anh được giáo xứ tín nhiệm giao cho dựng những vở Táo quân cuối năm, phục vụ cả ngàn khán giả. "Tôi cũng thử đạo diễn MV, phim ngắn. Làm cho vui chứ để tự tin nhận là sản phẩm chuyên nghiệp thì chưa dám. Với tôi, điện ảnh dù là lĩnh vực ưa thích nhưng vẫn còn rất mới. Bây giờ tôi phải ưu tiên tập trung vào âm nhạc trước đã".

Tuy nhiên, ngoài những ý tưởng về ca khúc, Quỳng vẫn lưu vào điện thoại những ý tưởng văn học có thể làm phim hoặc viết truyện. Còn trước mắt, anh vẫn tập trung vào kế hoạch ra album và tổ chức liveshow vào 2023. Rồi đón con gái đầu lòng ra đời, đúng dịp trước Tết Quý Mão này, để đảm nhiệm vai trò mới toanh - một ông bố trẻ hạnh phúc!