Đưa điện dưới xuôi lên
Hà Giang, tỉnh địa đầu của Tổ quốc với những địa danh như: Cao nguyên đá Đồng Văn, cột cờ Lũng Cú, đèo Mã Pì Lèng, cánh đồng hoa tam giác mạch... Được tách ra từ tỉnh Hà Tuyên năm 1991, khi đó điện lưới quốc gia chưa tới, năng lượng cho phát triển kinh tế - xã hội thiếu thốn. Cả tỉnh chỉ có đôi ba trạm thủy điện nhỏ và máy phát điện diesel.
Sau khi tách tỉnh, kỹ sư Hoàng Văn Thiện về nhận công tác tại Công ty Điện lực Hà Giang với chức danh Phó phòng đầu tư. Điều khiến người kỹ sư trẻ trăn trở nhất là làm sao xây dựng được cơ sở hạ tầng của ngành điện trên vùng đất còn hoang sơ và khó khăn này. Ông kể: “Tôi đã đi dọc gần 300 km vùng biên giới giáp với Trung Quốc. Ban đêm bên mình thì tối đen, còn các xã, thị trấn, bên nước láng giềng thì sáng tưng bừng. Tôi suy nghĩ nếu không đưa được điện lưới quốc gia lên thì không bao giờ có thể thay đổi được đời sống, kinh tế của dân mình ở nơi đây được”. Đề án: Đưa điện lưới quốc gia lên Hà Giang của kỹ sư Hoàng Văn Thiện ra đời và được tỉnh, Tổng công ty Điện lực miền Bắc phê duyệt sau đó không lâu.
Là một tỉnh nghèo, nhưng trước sức thuyết phục của người kỹ sư trẻ, lãnh đạo tỉnh Hà Giang đã đồng tâm hợp lực cùng Công ty điện lực kéo điện dưới xuôi lên.
Một đường chì đỏ trên bản đồ Điện lực Hà Giang được vạch ra. Đó là đường dây 110 kV đầu tiên kéo điện quốc gia từ Yên Bái lên khắp các huyện của tỉnh. “Đó là năm 1994. Một tỉnh nghèo như Hà Giang mà thời điểm đó đã bỏ ra 8 tỷ đồng để đầu tư trạm biến áp quả là quyết tâm táo bạo, mang tính đột phá...” , ông Hoàng Văn Thiện nhớ lại.
Họ đã lăn lội lên các xã vùng cao thiết kế, tổ chức thi công đường dây hạ áp để nhanh chóng đưa điện lưới quốc gia đến các xã vùng cao. Anh Nguyễn Phúc Vinh nguyên Tổng Giám đốc Tổng công ty Điện lực miền Bắc, những năm ấy là Giám đốc Công ty Điện lực Hà Giang kể lại: “Hoàng Văn Thiện không quản ngại khó khăn. Có những đợt đi công tác hằng tuần để cùng anh em đưa điện lên núi. Ngày ấy đi lại khó khăn lắm. Đi tới một xã ở Mèo Vạc, Đồng Văn mất cả mấy ngày đường. Cả ngành điện lực của tỉnh chỉ có vài ba xe U-oát cũ. Nhưng vì có niềm tin mang điện thắp sáng biên cương nên Hoàng Văn Thiện mới say mê công việc đến như vậy”.
“Cõng” điện qua suối, băng rừng
5 năm sau (1994 - 1999) Hà Giang đã trở thành tỉnh đầu tiên trong sáu tỉnh biên giới phía bắc có 100% số xã có điện lưới quốc gia (195/195 xã). Có được thành công đó không hề dễ dàng trong điều kiện kinh tế còn khó khăn, nguồn lực của trung ương và địa phương còn eo hẹp. “Một người lo bằng kho người làm” thật đúng với thực tiễn ở tỉnh Hà Giang. Hoàng Văn Thiện đã tập hợp đội ngũ, biết tranh thủ sự đồng lòng, giúp đỡ của trung ương, địa phương; biết động viên khích lệ anh em vì công việc chung.
Đến nay tiềm lực của Điện lực Hà Giang khá vững chắc với 5 trạm biến áp 110 kV, 2.900 km đường dây trung thế; 2.800 km đường dây hạ thế... Tâm sự với chúng tôi, Giám đốc Hoàng Văn Thiện nhớ lại: “Với độ cao trung bình 1,7 km (so với mặt nước biển), đưa bất cứ vật gì lên núi cao đều khó khăn vất vả nhưng chúng tôi được dân tin, dân yêu không những động viên cổ vũ mà còn chung tay tham gia ngày công đưa đường dây băng rừng vượt suối, đưa trạm biến áp lên núi cao ...”.
Khi tôi đặt câu hỏi ấn tượng sâu sắc nhất trong những tháng năm công tác tại điện lực Hà Giang, ông Hoàng Văn Thiện kể: “Đó là kỷ niệm đưa điện về xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn. Khi ánh điện bừng sáng, bà con các dân tộc reo hò vang cả một vùng biên cương của Tổ quốc...”.
Bây giờ, nhờ có điện, đời sống của bà con các dân tộc nơi đây ngày càng được nâng cao, một bộ phận lớn người dân đã có “của ăn của để”; các nhà máy - xí nghiệp chế biến nông lâm sản đã cho ra đời nhiều sản phẩm hàng hóa có giá trị, nhiều mặt hàng xuất khẩu.
Tỉnh miền núi làm chủ công nghệ
Là người đứng đầu Công ty Điện lực Hà Giang, kỹ sư Hoàng Văn Thiện luôn chăm lo đổi mới công nghệ. Là người chủ trương xây dựng trung tâm quản lý vận hành lưới điện, ông lo lắng: “Với gần 5.000 km đường dây, nếu không có hệ thống giám sát và vận hành thì không thể nào quản lý nổi vì lưới điện trải rộng khắp núi cao vực sâu, và sức người cũng có hạn. Từ ngày đưa trung tâm vận hành và quản lý lưới điện vào hoạt động, cán bộ ngành điện Hà Giang chỉ cần ngồi ở trung tâm có thể đóng cắt điện ở khắp các trạm trên địa bàn tỉnh”.
Ngành điện Hà Giang nay đã có bước tiến vượt bậc. Công nghệ đã đi vào mọi công việc của cán bộ, công nhân viên ngành điện. Việc phục vụ người dân cũng thuận lợi hơn, nhanh hơn. Tất cả đều công khai minh bạch trên trang web của công ty. Việc giải quyết các khâu trong thủ tục hành chính cũng được rút ngắn lại. Việc cung cấp điện (cấp giấy phép) trước phải năm, sáu ngày thì nay chỉ hai ngày. Khách hàng có thể được cung cấp ngay dịch vụ mà không phải đi lại nhiều lần. Nhờ cách làm đó mà Công ty Điện lực Hà Giang đã giải quyết cho hàng chục nghìn hồ sơ - hợp đồng trong năm, giảm phiền hà cho người dân.
Nhờ ứng dụng công nghệ mà giờ đây việc thu tiền điện được triển khai trên điện thoại thông minh. Người dân bây giờ ở nhà chỉ cần làm một vài động tác là có thể nộp tiền điện qua mạng. Trong bức thư gửi về Công ty Điện lực Hà Giang, Chủ tịch xã Sín Cái (Mèo Vạc) Sùng Mí Lử viết: “ Mơ ước của bà con các dân tộc nơi địa đầu Tổ quốc đã thành hiện thực. Ánh sáng của Đảng đã về giúp cho nhân dân cải thiện cuộc sống. Có điện, có máy bơm, máy xay xát chạy, sản xuất nông phẩm hàng hóa có chất lượng cao. Có điện người dân được xem vô tuyến truyền hình, đời sống văn hóa được cải thiện và nâng cao...”.
Là người cũng có 30 năm gắn bó với Hà Giang, ông Trần Văn Hòa nguyên Giám đốc Sở KH&ĐT, từng hai nhiệm kỳ làm Bí thư huyện Bắc Quang và huyện Đồng Văn nhận xét: “Đồng chí Hoàng Văn Thiện là người dân tộc Tày cho nên am hiểu địa bàn, hiểu về cuộc sống đồng bào các dân tộc sâu sắc. Tôi được biết có dịp lãnh đạo tỉnh dự kiến đưa đồng chí Thiện qua làm lãnh đạo một số sở ngành hay ngành điện cũng có ý định chuyển đồng chí về công tác ở Hà Nội nhưng đồng chí vẫn một mực ở lại Điện lực Hà Giang để được cống hiến và đóng góp phát triển kinh tế - xã hội cho đồng bào các dân tộc của tỉnh”.
Trò chuyện với chúng tôi, kỹ sư Hoàng Văn Thiện cho biết: “Khi tách tỉnh năm 1991, cả tỉnh chỉ tiêu thụ 6 triệu kW/h thì nay đã tiêu thụ hơn 422 triệu kW/h (gấp gần 70 lần). Có được thành tựu đó là nhờ sự hỗ trợ giúp đỡ của Trung ương và sự phối hợp của địa phương. Đặc biệt là sự đồng lòng, nỗ lực của các thế hệ CB-CNV ngành điện”. Chia tay chúng tôi anh lại lên xe đi kiểm tra việc cung cấp điện cho 15 chốt, trạm biên phòng trên chiều dài biên giới Hà Giang. Ngành điện cũng tham gia phòng, chống dịch Covid-19 với Bộ đội Biên phòng. Nhìn chiếc xe hai cầu lao đi, hút dần trong khói bụi, tôi càng cảm nhận quyết tâm, nghị lực của một con người hầu như cả đời lo “cõng điện” vượt núi đưa nguồn sáng về khắp bản làng.
