Kích hoạt các biện pháp đáp ứng dịch khẩn cấp

Nhận định Việt Nam đang phải đối mặt một số bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như Covid-19, sốt xuất huyết…, để không xảy ra tình trạng "dịch chồng dịch", ngày 1/8, Thủ tướng Chính phủ ký ban hành công điện yêu cầu các đơn vị tăng cường phòng, chống dịch, trong đó có bệnh đậu mùa khỉ.
0:00 / 0:00
0:00
Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương chuẩn bị cho công tác xét nghiệm bệnh đậu mùa khỉ. Ảnh: VĂN PHONG
Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương chuẩn bị cho công tác xét nghiệm bệnh đậu mùa khỉ. Ảnh: VĂN PHONG

Ba nhóm đối tượng cần theo dõi sát

Công điện nêu rõ, tính đến ngày 28/7, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) thông báo đã có hơn 18.000 ca mắc bệnh đậu mùa khỉ tại 78 quốc gia và có năm trường hợp tử vong. Một số quốc gia và vùng lãnh thổ gần Việt Nam như Thái Lan, Singapore, Đài Loan (Trung Quốc), Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản đã ghi nhận ca bệnh xâm nhập. Thủ tướng yêu cầu các đơn vị chủ động kiểm soát, phòng, chống dịch bệnh đậu mùa khỉ. Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương được yêu cầu chỉ đạo thông suốt, quyết liệt và huy động các cấp, ngành, đoàn thể tham gia công tác phòng, chống dịch bệnh đậu mùa khỉ cũng như chịu trách nhiệm trước Thủ tướng Chính phủ về công tác phòng, chống dịch trên địa bàn.

Tại cuộc tập huấn toàn quốc Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị bệnh đậu mùa khỉ, ngày 1/8, đại diện WHO tại Việt Nam nhận định, xu hướng gia tăng ca bệnh đậu mùa khỉ là chắc chắn. Đặc biệt sau khi WHO công bố tình trạng y tế khẩn cấp, các quốc gia sẽ tăng cường giám sát và ban hành các hướng dẫn chẩn đoán xác định, ca bệnh sẽ tăng lên. WHO đánh giá tổng thể nguy cơ dịch đậu mùa khỉ trên toàn thế giới ở mức trung bình. Khu vực châu Âu ở mức cao, khu vực khác ở mức trung bình. Riêng khu vực Tây Thái Bình Dương gồm cả Việt Nam chỉ ở mức nguy cơ thấp đến trung bình. Đánh giá này dựa trên ba tiêu chí: độ nặng của bệnh, nguy cơ bệnh xâm nhập và nguy cơ lây truyền trong khu vực.

Theo các chuyên gia, vấn đề khó khăn trong chẩn đoán lâm sàng ca bệnh đậu mùa khỉ trong đợt bùng phát này là việc xuất hiện các ca bệnh có triệu chứng không điển hình. Hiện không có thuốc kháng virus nào có hiệu quả đã được chứng minh cho bệnh nhân đậu mùa khỉ. Việc điều trị chủ yếu là điều trị triệu chứng, theo dõi và điều trị tổn thương. Các chuyên gia lưu ý ba nhóm đối tượng gồm: trẻ nhỏ, phụ nữ có thai và người suy giảm miễn dịch cần theo dõi sát để cho nhập viện sớm, hạn chế nguy cơ tiến triển nặng. GS, TS Nguyễn Văn Kính, Phó Chủ tịch thường trực Tổng hội Y học Việt Nam cho biết, trường hợp phát hiện những ca đầu tiên sẽ đưa vào cách ly tại cơ sở y tế. Cơ sở y tế cũng là nơi giám sát, phát hiện ca bệnh đầu tiên, chứ không phải là ở sân bay. "Hai nhóm người nguy cơ cao nhất là người trực tiếp chăm sóc người bệnh và nhân viên phòng xét nghiệm làm việc với các mẫu bệnh phẩm được gửi đến để chẩn đoán bệnh đậu mùa khỉ. Do chưa có mồi để chẩn đoán xác định ca bệnh đậu mùa khỉ, nên trước mắt Việt Nam tiến hành giám sát, theo dõi biểu hiện lâm sàng kết hợp với yếu tố dịch tễ để nhận định ca bệnh", TS Kính nói.

Ba tình huống xuất hiện bệnh

Tại Hội nghị trực tuyến công tác tiêm chủng vaccine và phòng, chống dịch, ngày 2/8, quyền Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan cho biết, tình hình dịch bệnh truyền nhiễm vẫn khó lường. "Dịch bệnh luôn diễn biến phức tạp, khó lường, nguy cơ dịch chồng dịch là hiện hữu. Trong khi đó, vẫn có tình trạng chủ quan, lơ là trong việc triển khai các biện pháp phòng, chống dịch; một số nơi chưa quyết liệt, chưa có sự vào cuộc hoặc phối hợp chưa đồng bộ của các cấp, các ngành cùng với ngành y tế trong công tác phòng, chống dịch", quyền Bộ trưởng Y tế nhìn nhận. Vì vậy, với các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, mới nổi như đậu mùa khỉ, viêm gan cấp tính không rõ nguyên nhân, quyền Bộ trưởng yêu cầu, phải chủ động theo dõi, bám sát tình hình dịch; ban hành các hướng dẫn chuyên môn, các khuyến cáo phòng, chống dịch và chỉ đạo các địa phương tăng cường giám sát, phòng, chống dịch bệnh.

Hiện Bộ Y tế đã kích hoạt Văn phòng đáp ứng dịch khẩn cấp và triển khai các biện pháp phòng, chống dịch, đồng thời yêu cầu các cơ sở y tế chủ động chuẩn bị các điều kiện cần thiết cho công tác phòng, chống dịch, bao gồm phát hiện sớm dựa trên lâm sàng, tìm nguồn cung cấp xét nghiệm chẩn đoán để chủ động phát hiện sớm ca bệnh xâm nhập nhằm cách ly và điều trị kịp thời. Chủ động ứng phó, chẩn đoán, điều trị bệnh đậu mùa khỉ, TS Nguyễn Trọng Khoa, Phó Cục trưởng Quản lý Khám, chữa bệnh cho hay, Bộ Y tế đang xây dựng kế hoạch ứng phó các tình huống dịch.

Tình huống một - chưa có trường hợp bệnh xâm nhập vào Việt Nam: các bệnh viện kiện toàn Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch; xây dựng kế hoạch phòng, chống dịch theo các giai đoạn của dịch; chuẩn bị cơ sở vật chất, khu vực cách ly, trang thiết bị, nhân lực, thuốc, vật tư, hoá chất, phương tiện cho phòng, chống dịch.

Với tình huống hai - có các trường hợp bệnh đậu mùa khỉ xâm nhập vào Việt Nam: tổ chức khu điều trị cách ly riêng cho ca bệnh đậu mùa khỉ; cập nhật quy trình nội bộ tiếp đón, cách ly và điều trị người bệnh đậu mùa khỉ phù hợp thực tế tại cơ sở; thường trực chống dịch 24/24 giờ.

Với tình huống ba - dịch lây lan ra cộng đồng: mở rộng khu vực cách ly điều trị, tính toán phương án tự cách ly điều trị tại nhà; huy động các khoa lâm sàng và các bộ phận hỗ trợ tham gia; thường trực chống dịch 24/24 giờ; sẵn sàng cử đội cấp cứu lưu động và hỗ trợ tuyến dưới, bệnh viện khác khi cần thiết.

Chuyên gia y tế, PGS, TS Trần Đắc Phu khuyến nghị, việc tăng cường giám sát, phát hiện ca bệnh ngay cửa khẩu phải được ưu tiên hàng đầu. "Đặc biệt, cần sớm phát hiện nhanh chóng những ca đầu tiên, tránh hiện tượng ca bệnh đã xâm nhập và lây lan trong cộng đồng mà không biết", ông Phu nói. Với người dân, cần thiết chủ động khai báo với các cơ quan y tế khi có triệu chứng nghi ngờ, mắc bệnh. Cơ quan chức năng sớm thiết lập đường dây nóng, nơi tiếp nhận thông tin để tư vấn, hỗ trợ người dân về bệnh đậu mùa khỉ.