Gần 51 triệu cử tri đủ điều kiện trong tổng dân số 59 triệu người tại Italy tham gia bỏ phiếu để bầu 200 thượng nghị sĩ và 400 hạ nghị sĩ. Cuộc bỏ phiếu kết thúc vào sáng 26/9 (giờ Việt Nam). Điểm đặc biệt của cuộc bầu cử lần này là các cử tri trên 18 tuổi lần đầu được bầu các thành viên của Thượng viện. Trước đây, họ chỉ được bỏ phiếu bầu các thành viên của Hạ viện và chỉ những cử tri trên 25 tuổi mới được đi bầu các thượng nghị sĩ.
Điều này cho thấy tiếng nói của những người trẻ tuổi đang ngày càng trở nên quan trọng tại quốc gia này. Các đảng phái trong chạy đua tranh cử đều nhắm tới nhóm cử tri trẻ với những cam kết hào phóng hỗ trợ những thanh niên gặp khó khăn trong học tập và tìm việc, như hỗ trợ học phí, chi phí nhà ở, thế chấp, áp mức lương tối thiểu và bắt buộc trả lương cho thực tập sinh. Đảng Dân chủ (PD) cam kết sẽ trợ cấp 10.000 euro cho những người 18 tuổi từ các gia đình thu nhập thấp, đồng thời gửi đi những thông điệp mạnh mẽ về biến đổi khí hậu, tình trạng phá thai và quyền lợi của những người thuộc nhóm cộng đồng những người có giới tính đặc biệt. Theo khảo sát, đây là những vấn đề quan tâm hàng đầu của các cử tri trẻ. Kết quả khảo sát cho thấy PD hiện là đảng nhận được sự ủng hộ cao nhất trong nhóm người có độ tuổi từ 18-24 là 19%, tiếp đó là đảng Anh em Italy (FdI) và đảng Phong trào 5 sao (M5S) đều có tỷ lệ ủng hộ là 17%.
Chương trình vận động tranh cử của Liên minh trung hữu (gồm ba đảng lớn tại Italy là đảng Anh em Italy, Liên đoàn và Tiến lên Italy) đặt ưu tiên cải cách thể chế, điều chỉnh chính sách thuế, hỗ trợ các hộ gia đình, bảo vệ sức khỏe và việc làm của người dân. Theo các cuộc thăm dò dư luận trong các độ tuổi trước bầu cử, một liên minh trung hữu có khả năng chiến thắng là đảng Anh em Italy của bà Giorgia Meloni có thể giành được nhiều phiếu bầu nhất, đưa bà Meloni trở thành nữ thủ tướng đầu tiên tại Italy. Các cuộc thăm dò cũng cho thấy đảng Dân chủ trung tả do cựu Thủ tướng Enrico Letta lãnh đạo đứng thứ hai, tiếp theo là đảng Liên đoàn của ông Matteo Salvini - một đồng minh của bà Meloni.
Cuộc bầu cử diễn ra trong bối cảnh kinh tế Italy tổn thất nặng do giá điện tăng. Theo Tổng Liên đoàn nghệ nhân Italy (CGIA), các hộ gia đình và doanh nghiệp Italy đang phải chi thêm 82,6 tỷ euro do giá điện và khí đốt tăng cao. CGIA kêu gọi chính phủ Italy thông qua gói cứu trợ trị giá 82,6 tỷ euro để đối phó với cuộc khủng hoảng năng lượng. Chính phủ Italy đã phân bổ khoảng 52 tỷ euro để chống lại giá năng lượng tăng cao và với tình hình nghiêm trọng hiện nay, CGIA cho rằng chính phủ nên thông qua việc tăng ngân sách mới.
Hiệp hội doanh nghiệp Confartigianato, đại diện cho các nghệ nhân và tiểu thương, cho biết, giá năng lượng tăng cao là mối đe dọa đối với nhiều doanh nghiệp nhỏ, hiện sử dụng hơn 3,5 triệu người lao động. Sau khi phân tích tác động của việc tăng mạnh giá khí đốt và điện đối với 43 ngành sản xuất, Chủ tịch của Confartigianato, ông Marco Granelli cho biết, có nguy cơ xảy ra một cuộc “thảm sát” các doanh nghiệp. Khu vực có nguy cơ cao nhất là Lombardy, với 139.000 doanh nghiệp sử dụng 751.000 người đang bị đe dọa.
Tập đoàn bán lẻ Coop của Italy cho biết, khoảng một phần ba số người dân Italy có thể không thể thanh toán hóa đơn điện, nước vào dịp Lễ Giáng sinh năm nay do giá năng lượng tăng cao. Số liệu sơ bộ của Cơ quan Thống kê quốc gia Italy (Istat) cho thấy tỷ lệ lạm phát trong tháng 8/2022 của nước này lên tới 8,4%, mức tăng cao nhất nhất kể từ tháng 12/1985, chủ yếu do giá năng lượng cùng tháng tăng 44,9%.
Trong khi đó, nợ công của Italy cũng cao kỷ lục. Ngân hàng trung ương Italy thông báo, nợ công của nước này đã lên tới 2.766 tỷ euro. Chi tiêu công gia tăng cũng là một nguyên nhân lớn đằng sau việc nợ công của Italy gia tăng, do chính phủ nước này đã phải thực hiện nhiều biện pháp để giúp đất nước vượt qua những ảnh hưởng kinh tế tiêu cực từ đại dịch Covid-19. Tình hình kinh tế Italy cho thấy dù chính đảng nào giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử thì việc chèo lái con thuyền Italy vượt qua khó khăn vẫn luôn là một nhiệm vụ nan giải.
