Hệ lụy khó tránh
Với các mạng xã hội hoạt động phổ biến hiện nay, việc bất ngờ nhận được những lời mời kết bạn là một trong những hậu quả của việc kết nối mọi người trên toàn thế giới. Bạn có thể bị quấy rối bởi tin nhắn hay cuộc gọi từ những người không mong muốn. Tệ hơn, tên của bạn bị đặt trong con số dữ liệu mà các công ty quảng cáo và hacker tiếp cận dễ dàng.
Thậm chí các chuyên gia cũng không kiểm soát được tình hình. Ông Rick Jacson CEO của Công ty công nghệ quyền riêng tư Privada cũng từng là nạn nhân của việc ăn cắp nhân dạng. Những thiếu hụt về tài chính có thể bù đắp được, nhưng ông nói rằng “đó là vấn đề cảm xúc bởi có người đã phá hủy danh tiếng của tôi”. Đầu năm ngoái, một hacker đã đưa hàng chục nghìn số thẻ tín dụng đánh cắp trên mạng và bán với giá 1 USD. Sau đó, một cuộc điều tra đã hé lộ hàng chục phòng chat trên mạng nơi những số điện thoại, địa chỉ, tên riêng đã bị đánh cắp và số thẻ tín dụng bị mua bán công khai.
| Vấn đề riêng tư trên internet là một nghịch lý. Mạng sinh ra như một công cụ tìm kiếm mở, và không được thiết kế cho phép sự riêng tư hay an ninh. |
Thực ra, vấn đề riêng tư trên internet là một nghịch lý. Mạng sinh ra như một công cụ tìm kiếm mở, và không được thiết kế cho phép sự riêng tư hay an ninh. Nhưng cùng lúc mạng lại tạo ra một sự ẩn danh hoàn hảo, và hầu hết người sử dụng đều có cảm giác họ không thể bị trông thấy. Ai mà chẳng từng nói hay làm gì trên mạng mà họ sẽ không bao giờ làm trong thế giới thực.
Cảnh báo về việc tiết lộ thông tin cá nhân trên mạng xuất hiện khắp mọi nơi nhưng chúng thường ít được để ý. “Nhiều người nghĩ về quyền riêng tư nhưng không thật sự quan tâm cho đến khi có chuyện xảy ra với họ”, Beth Given, Giám đốc Công ty Quyền riêng tư Clearinghouse nói. Bình thường ít người muốn tiết lộ thông tin về sức khỏe của mình. Nhưng cần vài thao tác đơn giản trên mạng, bạn có thể tìm được vô số thông tin sức khỏe cá nhân từ các diễn đàn thảo luận về chăm sóc sức khỏe trên internet. Theo dự án Cuộc sống và internet của người Mỹ, 36% người dùng mạng đã tìm kiếm hỗ trợ các vấn đề sức khỏe, gia đình hay các bệnh thần kinh trên mạng, và 24% trong số đó đã đăng nhập với tên và địa chỉ email thực của họ. Mọi câu hỏi và mọi lời nói của họ giờ đã được lưu trữ vào ổ cứng ở nơi nào đó.
Ai là thủ phạm?
Quyền riêng tư trên mạng là một vấn đề phức tạp đầy những lợi ích xung đột. Các công ty thương mại điện tử muốn biết tất cả về bạn, nhưng khách hàng muốn chia sẻ thông tin càng ít càng tốt. Vấn đề phức tạp hơn khi tội phạm xâm nhập các trang mạng đánh cắp thông tin và sử dụng nó vì mục đích cá nhân. Rick Jackson , Công ty Privada Inc nói, “Có nhiều người theo dõi bạn hơn bạn nghĩ. Thế giới dữ liệu trên mạng là một thị trường béo bở và đầy quyền lực với rất nhiều tay chơi liên quan”. Ông dẫn chứng: Tờ Washington Post đã kể tên 11 công ty dược phẩm bao gồm Pfizer Inc, SmithKline Beecham PLC, Glaxo Wellcome PLC đã thành lập một liên minh và theo dõi từng cú nhấp chuột khách hàng thực hiện trên trang của họ mà khách hàng không hề biết.
Hầu hết các công ty thương mại điện tử thu thập dữ liệu vì mục đích quảng cáo, tiếp thị. Nhưng một số bất cẩn hoặc có ý định xấu. Microsoft và Intel đều bị buộc phải tắt chức năng cho phép công ty kia theo dõi khách hàng của họ trên internet. Real Networks, công ty làm những phần mềm video thông dụng, hai lần bị buộc tội vì lén lút tiết lộ thông tin về thói quen lướt mạng của khách hàng. SurfMonkey ngăn bọn trẻ con tiếp cận với những trang mạng không thích hợp cũng chuyển dữ liệu như địa chỉ IP của người dùng trở lại công ty của họ.
| Quyền riêng tư trên mạng là một vấn đề phức tạp đầy những lợi ích xung đột. |
DoubleClick Inc., một công ty quảng cáo âm thầm theo dõi người sử dụng internet phải hứng chịu những lời chỉ trích nặng nề nhất. Bởi đầu năm nay, công ty dự định kết hợp danh sách khách hàng họ gửi thư tiếp thị trong thế giới thực với dữ liệu ẩn danh của người sử dụng internet. Điều này sẽ tiết lộ danh tích của người dùng web. Công ty đã bị kiện và buộc phải hủy bỏ kế hoạch này. Ủy ban thương mại liên bang Mỹ cũng đã kiện Công ty Toysmart.com (giờ đã phá sản) sau khi công ty lên kế hoạch thanh lý dữ liệu khách hàng cho người trả giá cao nhất.
Nhà kinh tế Simon Smelt, người điều hành Công ty khảo sát SimplyQuick.com nói rằng chính sách riêng tư trên nhiều trang mạng khiến khách hàng có ít sự bảo vệ hơn. Trong một báo cáo vào tháng 6 năm ngoái, hầu hết 90 trang mạng được khảo sát có chính sách thông tin cá nhân sẽ không bị đưa cho bên thứ ba. Cuộc khảo sát tiếp theo vào tháng 11 tiết lộ những chính sách hiện giờ chỉ rõ các công ty này vẫn có quyền bán thông tin cho bên ngoài. Thực tế là chỉ 30% trong số 90 trang mạng được khảo sát bảo đảm không bán thông tin. Ông cho rằng sức ép tài chính ngày càng tăng dẫn đến việc các trang thương mại điện tử xem thông tin cá nhân như một nguồn khai thác.
Trong lúc các công ty trên mạng cho rằng họ cần thông tin riêng tư để cá nhân hóa dịch vụ, khảo sát cho thấy chính sự vi phạm quyền riêng tư làm tổn thương kinh doanh. Trung tâm thông tin quốc gia Fraud gần đây hoàn tất một nghiên cứu trong đó 1/4 những người trả lời nói rằng họ không mua bán bất cứ gì qua mạng trong những năm gần đây bởi e thông tin cá nhân có thể bị lạm dụng. Một nghiên cứu khác bởi nhóm này chỉ rõ người dùng web quan ngại về quyền riêng tư hơn cả sức khỏe, tội ác và cả thuế nữa.
Jackson hy vọng công ty như Privada do anh làm chủ sẽ tìm ra cách cân bằng giữa hai mục đích. Privada là bên thứ ba cho phép người lướt web nhận những quảng cáo có mục đích trong lúc vẫn bảo quản sự ẩn danh của khách hàng. Tuy vậy, anh cũng không ảo tưởng về nỗ lực bảo vệ sự riêng tư là dễ dàng, hay sẽ đạt kết quả tốt. Các chuyên gia cũng khuyến cáo những người thường xuyên sử dụng web tốt nhất vẫn tự bảo vệ bản thân mình, tránh tiết lộ những thông tin cá nhân nhạy cảm tới chừng mực có thể.
Chính vì vậy, ý tưởng về một nút “xóa” trong thế giới mạng để tránh các thông tin nhạy cảm tồn tại vĩnh viễn cũng không hoàn toàn là dở.
