Hiệu quả của khẩu hiệu

Chuyện các khẩu hiệu được diễn giải theo nhiều nghĩa khác nhau, thường là hài hước, dí dỏm bởi cách dùng từ hay đơn giản chỉ là do cách trình bày... dường như chưa bao giờ cũ.

Vừa rồi, trên một số diễn đàn mạng lan truyền hình ảnh bức phướn in một câu khẩu hiệu khiến nhiều người vừa bật cười, mà cũng thấy băn khoăn về cách thức sáng tạo và phổ biến các khẩu hiệu ở nơi công cộng. Câu khẩu hiệu có ý nghĩa tích cực đó, thực tế, đã không mang lại đúng tác động mà người sáng tạo và cơ quan phê duyệt khẩu hiệu, hướng đến.

Thực tế, đã có nhiều câu khẩu hiệu khi được phổ biến trong đời sống lập tức nhận được sự hưởng ứng và có sức lan tỏa sâu rộng trong đời sống xã hội. Đơn cử như câu khẩu hiệu đang được in và dựng trên nhiều tuyến quốc lộ trên khắp cả nước: "Nhanh một phút, chậm cả đời". Một câu khẩu hiệu ngắn gọn nhưng có sức gợi và chứa đựng thông điệp sâu sắc, mạnh mẽ, nhắc nhở mọi người trên những hành trình tham gia giao thông vì an toàn, hạnh phúc của chính mình và cộng đồng. Hay như câu khẩu hiệu: "Đi từng ngõ, gõ từng nhà" đã được ứng dụng nhiều lĩnh vực, nhiều hoạt động thời kỳ cả nước trong cao điểm chống dịch Covid-19, từ sự tích cực truy vết, khoanh vùng dập dịch trong thời kỳ đầu, đến việc lên danh sách người lao động tự do tại các đô thị để hỗ trợ theo quy định của Chính phủ, rồi chiến dịch thần tốc tiêm vaccine tạo bước ngoặt quyết định trong cuộc chiến chống đại dịch, mở cửa trở lại trên toàn quốc...

Sáng tạo và phổ biến khẩu hiệu chưa bao giờ là việc dễ. Đòi hỏi người thực hiện và các cơ quan phê duyệt phải có sự linh hoạt, hiểu sâu cả về ngữ nghĩa cũng như mục tiêu, tinh thần của hoạt động mà khẩu hiệu muốn hướng tới, chuyển tải thông điệp ra cộng đồng. Đồng thời, đó còn là sự kết hợp tổng thể của hiệu ứng hình ảnh và cần phải tính đến cả không gian nơi phổ biến thông điệp. Ngắn gọn, sinh động, dễ nhớ và không nên đa nghĩa nhưng lại giàu sức gợi, có lẽ là những yêu cầu quan trọng để tạo nên một khẩu hiệu có ý nghĩa.

Và cũng bởi vì hướng tới mục tiêu tác động đến nhận thức của cộng đồng dân cư, vậy nên, cần tính đến việc hình thành những "ngân hàng" khẩu hiệu mang tính mở, đồng thời có sự linh hoạt để bổ cập yếu tố địa phương cho hệ thống các khẩu hiệu. Chú trọng từ những yếu tố tưởng như mang ý nghĩa hình thức, trong nhiều trường hợp, lại có tác động thực tế lớn đối với các phong trào.