Qua 10 năm thực hiện, Trung ương ghi nhận Quy định số 47 giúp khắc phục hạn chế trong thực hiện Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, Nghị quyết, Chỉ thị, quy định của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và việc giáo dục rèn luyện, tu dưỡng, phẩm chất, đạo đức, lối sống, trách nhiệm nêu gương của đảng viên, ngăn chặn tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, phẩm chất, đạo đức, lối sống. Tuy nhiên, phải thấy rằng, ở Quy định số 47, một số nội dung chưa cập nhật, bổ sung, còn hạn chế về mức độ bao quát, chưa đáp ứng yêu cầu nâng cao năng lực, sức chiến đấu của tổ chức đảng, đảng viên…
Trong giai đoạn mới, nước ta đối mặt nhiều khó khăn. Bốn nguy cơ gồm: tụt hậu xa hơn về kinh tế, chệch hướng xã hội chủ nghĩa, nạn tham nhũng và tệ quan liêu, "diễn biến hòa bình" vẫn hiện hữu; tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" còn phức tạp. Vi phạm của một loạt tổ chức, cá nhân, gồm cả người đứng đầu đã và đang được xử lý. Một số cán bộ vi phạm nghiêm trọng những điều đảng viên không được làm, suy thoái về phẩm chất đạo đức, chính trị, lối sống… bị kỷ luật bằng nhiều hình thức, trong đó có trường hợp đến mức khai trừ ra khỏi Đảng.
Những vụ việc được giải quyết rốt ráo quyết liệt, đặc biệt từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XIII đến nay, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân. Nhưng thực tế ấy cũng đòi hỏi phải chú trọng hơn nữa công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, gắn với xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Đó là lý do cùng Kết luận số 21-KL/TW, tại Hội nghị Trung ương bốn (khóa XIII), Ban Chấp hành Trung ương Đảng thông qua và ban hành Quy định số 37.
Quy định số 37 vẫn gồm 19 điều, được sắp xếp logic hơn, bổ sung, sửa đổi, làm rõ nội hàm một số điều. Có những nội dung mới hoàn toàn, đơn cử Điều 3 và 13. Điều 3 quy định đảng viên không được phản bác, phủ nhận, xuyên tạc chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh; phải thực hiện trách nhiệm nêu gương, tránh chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, vụ lợi, "tư duy nhiệm kỳ", đoàn kết xuôi chiều, dân chủ hình thức, thấy đúng không bảo vệ, thấy sai không đấu tranh; độc đoán, chuyên quyền, quan liêu, xa rời quần chúng. Hay theo Điều 13, đảng viên không được can thiệp, tác động hoạt động kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án, xét đặc xá, giải quyết khiếu nại, tố cáo…
Quy định 37 cũng nhấn mạnh không được lợi dụng chủ trương khuyến khích và bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo vì lợi ích chung để thực hiện hoặc bao che hành vi vụ lợi, tham nhũng, tiêu cực, cấm hành vi đe dọa, trù dập, trả thù người khiếu nại, tố cáo, không thực hiện các quy định của Đảng và pháp luật về bảo vệ người tố cáo, phê bình, góp ý…
Tại Hội nghị Trung ương bốn (khóa XIII), Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh, việc sửa đổi, bổ sung Quy định về những điều đảng viên không được làm để góp phần xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Quả vậy, việc Ban Chấp hành Trung ương Đảng ban hành Quy định với nhiều điểm mới liên quan công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng là nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý, giáo dục và rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên, xây dựng Đảng ta ngày một trong sạch, vững mạnh, góp phần củng cố niềm tin trong nhân dân.
Để quy định phát huy hiệu lực, hiệu quả, tạo chuyển biến mạnh đòi hỏi các tổ chức cơ sở Đảng cần có kế hoạch để triển khai, xây dựng cơ chế kiểm tra, giám sát thường xuyên, khen thưởng kịp thời, kỷ luật nghiêm minh. Dựa vào Quy định 37, nhân dân tham gia giám sát cán bộ, đảng viên chặt chẽ hơn nữa, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý đảng viên, góp phần xây dựng Đảng.
