“Nhứa pho” Tây Bắc

Trong những món ẩm thực phong phú và đa dạng của đồng bào Thái vùng cao Tây Bắc, món thịt băm gói lá nướng (tiếng Thái gọi là nhứa pho), chế biến không quá cầu kỳ, nhưng là điển hình của việc kết hợp các gia vị đặc trưng khiến món ăn thêm đậm đà hương vị. Mỗi loại thịt nướng chín mang lại hương thơm khác nhau, cho nên điều quan trọng nhất là khâu lựa chọn thực phẩm và gia vị ướp phù hợp với từng loại thịt.

“Nhứa pho” Tây Bắc

Kinh nghiệm của bà con là thịt lợn chọn chỗ nạc vai có cả nạc và mỡ; thịt trâu, bò thì chọn phần thăn và pha thêm một ít thịt ba chỉ lợn để lúc nướng không bị khô. Người Thái thường dùng rất nhiều loại gia vị khác nhau như hành lá, hành khô, ớt, tỏi, sả, gừng, rau thơm, mắc khén… khi đem trộn với từng loại thịt được băm nhỏ. Mắc khén, một loại hạt đặc trưng dùng để chế biến món ăn của người Thái có mùi thơm hấp dẫn và vị cay.

Theo bà con, hạt Mắc khén được sử dụng lúc tươi là thơm ngon nhất, còn khi phơi khô có thể dùng quanh năm. Lá dong hoặc lá chuối rửa sạch chuẩn bị sẵn để gói thịt đã được ướp chừng 15 phút. Thịt thơm trọn vị khi được gói trong hai đến ba lớp lá theo hình chữ nhật, to chừng cỡ chiếc bánh chưng. Tại một số địa phương vùng cao Tây Bắc, bà con lại gói cuộn tròn lá, giữ trong những nẹp bằng tre khi nướng.

Có dịp đến bản Áng, xã Đông Sang, huyện Mộc Châu (Sơn La) hay bất cứ điểm du lịch cộng đồng người Thái nào ở Tây Bắc, du khách cũng có cơ hội trải nghiệm cùng vào bếp nướng trên than hồng món đặc trưng này. Việc điều chỉnh lửa than phải thật khéo léo thì thịt mới chín đều và chú ý giữ khoảng cách với than vừa phải, không được để gói thịt gần than quá sẽ bị cháy xém. Khi mặt lá chuyển sang mầu vàng sậm là thịt đã chín đều. Vị ngọt đậm của thịt dậy mùi thơm của các loại gia vị, thật ngon khi ăn nóng. Và dư vị của “nhứa pho” còn hấp dẫn hơn khi ăn kèm với xôi nếp nương, đậm đà hương vị của núi rừng Tây Bắc.