Kiểm soát thuốc lá thế hệ mới

Một điều tra từ Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế) cho thấy, tỷ lệ hút thuốc lá thế hệ mới ở học sinh lớp 8 đến  lớp 12  trong năm 2019 mới chỉ 2,6%, đến năm 2020 đã tăng lên 12,6%. Nghiên cứu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) chỉ ra, thành phần chính trong thuốc lá nung nóng ngoài nicotine thì còn có nhiều hợp chất độc như propylene, glycol, glycerin, fomandehit và chất tạo hương vị; thậm chí hàm lượng một số chất trong thuốc lá điện tử còn cao hơn và tạo ra những chất mới không có trong thuốc lá truyền thống, có khả năng gây loạn thần, ảo giác tương tự ma túy đá.

Thuốc lá thế hệ mới đang có xu hướng gia tăng sử dụng ở thanh, thiếu niên trên thế giới. Ảnh: TTXVN.
Thuốc lá thế hệ mới đang có xu hướng gia tăng sử dụng ở thanh, thiếu niên trên thế giới. Ảnh: TTXVN.

Các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới gồm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng đang có xu hướng gia tăng sử dụng ở thanh, thiếu niên trên thế giới. Ngành công nghiệp thuốc lá xác định thanh, thiếu niên là “chìa khóa” của thị trường. Ở nước ta, mặc dù chưa được luật pháp cho phép sử dụng, nhưng các loại thuốc lá thế hệ mới thời gian gần đây đã xuất hiện nhiều trên thị trường do được nhiều người nổi tiếng, có ảnh hưởng trên mạng xã hội quảng cáo. Tuy nhiên, thay vì tìm hiểu những tác hại của thuốc lá thế hệ mới, một bộ phận thanh, thiếu niên đang coi việc sử dụng những sản phẩm này như một trào lưu có tính thời thượng, thể hiện “đẳng cấp” sành điệu của mình khi tin vào lời quảng cáo rằng sản phẩm này không nguy hại như thuốc lá truyền thống, giúp cai nghiện thuốc lá và có thể vô tư hút trong phòng kín mà không lo ảnh hưởng đến người chung quanh.

Trong khoảng 5 năm trở lại đây, tỷ lệ thanh, thiếu niên ở nước ta sử dụng thuốc lá thế hệ mới đang tăng lên gấp nhiều lần và đã trở thành một trào lưu  nguy hiểm. Do những sản phẩm này thường được thêm hương liệu tạo mùi hoa quả, bạc hà hay cà-phê, khiến người dùng chủ quan, hút với nồng độ rất đậm đặc vì lầm tưởng rằng nó vô hại. Một số nghiên cứu của Liên minh Kiểm soát thuốc lá Đông Nam Á (SEATCA) cho biết, thuốc lá điện tử có hàm lượng nicotine cao gấp ba lần một bao thuốc truyền thống (từ 3mg đến 12mg). Do đó, với người thường xuyên hút thuốc lá điện tử sẽ có nguy cơ nghiện thuốc lá, ảnh hưởng nghiêm trọng đến phổi và khả năng duy trì nòi giống cũng như tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, ung thư thậm chí gây tử vong do đột quỵ.

Vì vậy, đã đến lúc các cơ quan chức năng cần sớm có chế tài kiểm soát, xử lý việc buôn bán và sử dụng thuốc lá thế hệ mới, đưa thuốc lá thế hệ mới vào khuôn khổ quản lý của Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá do nhiều quốc gia đã cấm mua bán, sử dụng sản phẩm này. Ngăn ngừa hiệu quả tình trạng sử dụng thuốc lá thế hệ mới, các cơ quan chức năng, chính quyền các cấp tăng cường kiểm tra và xử lý nghiêm trường hợp mua, bán, kinh doanh thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng,... vì các sản phẩm này chưa được cấp phép nhập khẩu, kinh doanh và lưu hành tại Việt Nam.

Bên cạnh đó, các nhà trường cần tuyên truyền về tác hại của thuốc lá thế hệ mới; giám sát và có biện pháp ngăn chặn việc sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh, sinh viên. Từ phía gia đình, các bậc phụ huynh cần dành thời gian trò chuyện, tiếp xúc với con cái, khuyến khích con nâng cao nhận thức, hướng tới lối sống lành mạnh, tránh xa các loại thuốc lá, chủ động bảo vệ sức khỏe của bản thân và cộng đồng.