Kết nối sáng tạo từ di sản và nghệ thuật biểu diễn

Nằm ở quận Hoàn Kiếm, Trung tâm Văn hóa nghệ thuật 22 Hàng Buồm trở thành địa chỉ tổ chức các hoạt động sáng tạo nghệ thuật của thành phố. Nhiều năm trước, di tích cấp quốc gia này là Trường mẫu giáo Tuổi thơ. Sau thời gian tu bổ, tôn tạo, công trình kiến trúc cổ kính mang một diện mạo mới, khởi động với sự ra mắt của tuần lễ Khơi nguồn sáng tạo.

Nhóm Đàn Đó trình diễn trong một sự kiện. Ảnh: Giám tuyển cung cấp
Nhóm Đàn Đó trình diễn trong một sự kiện. Ảnh: Giám tuyển cung cấp

Chuỗi 20 sự kiện văn hóa bao gồm nghệ thuật thư pháp, không gian triển lãm và trình diễn nghệ thuật thời trang, âm nhạc thử nghiệm… đã góp thêm cho Thủ đô một không gian sáng tạo mới, nơi các yếu tố lịch sử hòa chung dòng chảy và nhịp sống đương đại. Việc tôn tạo, phục dựng di sản là nỗ lực của UBND thành phố Hà Nội trong bảo tồn di tích văn hóa, vừa khai thác được tiềm năng kinh tế của di sản, vừa giữ gìn được giá trị di sản hiện hữu. Bên cạnh những nét đặc sắc của văn hóa ẩm thực, di sản kiến trúc và lối sống là thương hiệu du lịch địa phương thu hút du khách, Hà Nội còn là thị trường hấp dẫn với đời sống sân khấu và nghệ thuật biểu diễn sôi động, là điểm nhấn kết nối các tiềm năng khác của thành phố cùng nguồn lực dồi dào, thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng văn hóa.

Những chương trình nghệ thuật mang đến xu hướng thưởng thức mới cho cộng đồng như chương trình hòa nhạc Rock Symphony kết hợp giữa nhạc Rock và nhạc giao hưởng, ba-lê Hồ thiên nga, nhạc kịch Những người khốn khổ, hay chương trình lễ hội âm nhạc Gió mùa đã vượt lên một sự kiện thường niên và trở thành một thương hiệu văn hóa cộng đồng phục vụ công chúng… Với nhiều tầng lớp sáng tạo và hoạt động nghệ thuật dồi dào, tập trung tại các đơn vị nghệ thuật và trung tâm văn hóa nghệ thuật trực thuộc sự quản lý của thành phố và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, cùng sự đa dạng các loại hình nghệ thuật truyền thống, sự liên kết giữa di sản và nghệ thuật biểu diễn tích hợp, cộng hưởng các lĩnh vực khác như ẩm thực, thiết kế, âm nhạc, điện ảnh hay thời trang sẽ tôn vinh tính sáng tạo và động lực phát triển của thành phố.

Để khai thác tốt giá trị di sản cho nghệ thuật biểu diễn, cần tận dụng và phát huy các di sản hiện hữu và văn hóa cộng đồng chung quanh không gian đó. Khu di tích Hoàng thành Thăng Long, không gian hồ Gươm rất phù hợp tổ chức các sự kiện văn hóa, các vở diễn lịch sử, dã sử, những sô diễn lớn mang tầm khu vực. Trong khi những sân khấu nhỏ trong lòng phố cổ như rạp Chuông Vàng, không gian bích họa  phố Phùng Hưng, đình Kim Ngân, Ngôi nhà di sản… lại phù hợp xây dựng những không gian trải nghiệm văn hóa, trải nghiệm trang phục truyền thống và ẩm thực phố cổ, trải nghiệm lối sống người Hà Nội xưa. 

Những địa danh này đều là những không gian văn hóa tiêu biểu, đặc trưng, tạo cảm hứng để sản xuất các sản phẩm nghệ thuật chất lượng. Khu di tích Văn Miếu-Quốc Tử Giám được coi là hình mẫu vừa bảo tồn tốt các giá trị của di tích, vừa tổ chức các sự kiện văn hóa, du lịch, nghệ thuật, tạo nguồn thu và sức sống cho di sản.

Phát huy thế mạnh sở hữu lượng di tích lớn nhất cả nước, Thành ủy Hà Nội ban hành Nghị quyết Phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 nhằm khơi dậy, khai thác, bảo tồn và phát huy giá trị lịch sử, văn hóa của Thủ đô Hà Nội, trong đó tập trung đầu tư tôn tạo, bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích. Thành ủy Hà Nội cũng xác định Hà Nội là địa phương có chủ thể sáng tạo, biểu diễn nghệ thuật cộng đồng có tính hệ thống và mang tính chuyên nghiệp cao. Bên cạnh sự thu hẹp dần của các không gian văn hóa truyền thống, nếu phát huy và khai thác tốt giá trị di sản kết hợp đầu tư cho sáng tạo nghệ thuật biểu diễn, cùng nguồn lực dồi dào, tập trung, chắc chắn Hà Nội sẽ có những sản phẩm thương hiệu văn hóa, vừa mang dấu ấn về sản phẩm sáng tạo, vừa làm nổi bật giá trị của di sản.

Tập trung nhiều không gian cộng đồng và di tích, di sản văn hóa, danh lam thắng cảnh, là thành viên Mạng lưới thành phố sáng tạo của UNESCO, Hà Nội có nhiều tiềm năng, thế mạnh về văn hóa và thúc đẩy hình thành các cộng đồng sáng tạo. Những yếu tố này tạo điều kiện thuận lợi cho Hà Nội tập trung khai thác, phát huy giá trị di sản kết hợp đầu tư cho ngành nghệ thuật biểu diễn, tạo nên những sản phẩm độc đáo, trở thành động lực, đóng góp vào sự phát triển kinh tế-xã hội của Thủ đô.