Trong 30 năm qua, quan hệ giữa Việt Nam và EU đã chứng kiến nhiều dấu mốc đáng nhớ. Năm 2012, hai bên ký Hiệp định khung Ðối tác và Hợp tác toàn diện (PCA), tạo khuôn khổ pháp lý quan trọng để mở rộng quan hệ Việt Nam - EU theo hướng đối tác bình đẳng, hợp tác toàn diện và lâu dài. Việc Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) và Hiệp định Bảo hộ đầu tư Việt Nam - EU (EVIPA) được ký ngày 30-6-2019 đã mở ra một chương mới tươi sáng hơn nữa trong quan hệ hợp tác song phương. Các hiệp định này được kỳ vọng sẽ mang đến những cơ hội "vàng" để hai bên khai thác hiệu quả tiềm năng hợp tác, đẩy mạnh trao đổi thương mại, đầu tư, phát triển bền vững và góp phần thúc đẩy liên kết kinh tế liên khu vực Á - Âu. Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Vũ Tiến Lộc từng nhấn mạnh, với việc hai hiệp định EVFTA và EVIPA được ký, chúng ta cùng hướng tới một tương lai phát triển thịnh vượng và bền vững hơn cho người dân, doanh nghiệp Việt Nam và EU.
Quan hệ hợp tác thương mại Việt Nam - EU không ngừng phát triển, kim ngạch thương mại hai chiều tăng đều hằng năm. EU là đối tác thương mại lớn thứ năm và là thị trường xuất khẩu lớn thứ ba của Việt Nam. Việt Nam cũng là điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư EU. Tính đến tháng 10-2020, đã có 25 nước EU đầu tư vào Việt Nam với 2.214 dự án, tổng vốn đăng ký là 22,14 tỷ USD. Các nhà đầu tư của các nước EU đã có mặt ở hầu hết các tỉnh, thành phố của Việt Nam với các dự án tập trung vào lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo, sản xuất và phân phối điện, thông tin và truyền thông... Ðây là những ngành có công nghệ cao, sản phẩm sạch, tận dụng ưu thế về khoa học kỹ thuật, hàm lượng chất xám lớn, có sức cạnh tranh cao trên thị trường quốc tế và rất cần cho Việt Nam.
EU cũng là một trong những nhà tài trợ lớn của Việt Nam. Trong giai đoạn 2014 - 2020, viện trợ không hoàn lại của EU tập trung vào hai lĩnh vực là năng lượng và quản trị công. Trong lĩnh vực năng lượng, EU đặc biệt chú trọng năng lượng bền vững và sử dụng hiệu quả năng lượng. Ngoài ra, trong năm 2020, EU đã cung cấp 60.000 ơ-rô viện trợ nhân đạo cho người dân bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi tình trạng hạn hán và xâm nhập mặn đang diễn ra tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Khoản hỗ trợ đã giúp đỡ trực tiếp 24.000 người tại những tỉnh bị ảnh hưởng nặng nề tại khu vực, đồng thời hỗ trợ Hội Chữ thập đỏ Việt Nam cung cấp nhu yếu phẩm cần thiết cũng như tổ chức các hoạt động cải thiện vệ sinh và chăm sóc sức khỏe dành cho hộ gia đình chịu ảnh hưởng lớn do thiếu nước sạch.
Bên cạnh đó, quan hệ hợp tác giữa hai bên trong các lĩnh vực y tế, giao thông vận tải, nông nghiệp, tư pháp… cũng phát triển tốt đẹp. Trong những năm qua, EU đã viện trợ cho Việt Nam nhiều chương trình, dự án để tăng cường năng lực cung cấp dịch vụ y tế, hỗ trợ nâng cao năng lực xây dựng, ban hành và triển khai thực hiện các chính sách, chiến lược, kế hoạch y tế ở cấp quốc gia và tại địa phương, như các dự án hỗ trợ phát triển hệ thống y tế, chăm sóc sức khỏe người nghèo các tỉnh miền núi phía bắc và Tây Nguyên, nâng cao năng lực ngành y tế.
Trong bối cảnh dịch Covid-19 gây ra những ảnh hưởng rất nghiêm trọng trên khắp các châu lục, trong đó có châu Âu, Chính phủ Việt Nam đã dành một phần nguồn lực của mình để tặng Pháp, Ðức, I-ta-li-a, Tây Ban Nha... khẩu trang, giúp các nước EU có thêm phương tiện bảo vệ sức khỏe người dân. Các nước đều gửi lời cảm ơn sâu sắc và bày tỏ xúc động trước nghĩa cử cao đẹp của Chính phủ và nhân dân Việt Nam, dù cũng chịu ảnh hưởng của dịch bệnh, nhưng đã sẵn sàng chia sẻ nguồn lực, hỗ trợ y tế và tạo điều kiện thuận lợi cho công dân các nước ở Việt Nam. Ðây là thông điệp ý nghĩa về tình đoàn kết Việt Nam gửi đến Chính phủ và nhân dân các nước EU trong cuộc chiến cam go với dịch Covid-19.
Trong suốt 30 năm qua, quan hệ giữa Việt Nam với EU, cũng như với từng nước thành viên EU, đã phát triển ngày một mạnh mẽ, sâu sắc hơn, thu được nhiều thành quả tích cực. Ðây chính là tiền đề vững chắc mở ra chân trời hợp tác mới giữa Việt Nam và EU trong tương lai, đóng góp thiết thực cho hòa bình, ổn định và phát triển của hai bên, cũng như của hai khu vực Á - Âu.
