Tiếc thương “Bà chúa tuồng” - NSND Đàm Liên

NSND Đàm Liên, một tài năng của nghệ thuật tuồng Việt Nam, người đã dành cả cuộc đời gắn bó với sân khấu biểu diễn, đào tạo các thế hệ nghệ sĩ và quảng bá nghệ thuật dân tộc đã qua đời tại Hà Nội ngày 25-4, để lại nhiều tiếc thương đối với các thế hệ công chúng.

Tiếc thương “Bà chúa tuồng” - NSND Đàm Liên

Với niềm đam mê nghệ thuật tuồng cùng những vai diễn thành công, ghi dấu ấn sâu sắc trên sân khấu cùng những đóng góp quan trọng đối với sự phát triển của tuồng Việt Nam, NSND Đàm Liên (tên thật là Đàm Thị Liên) được công chúng và giới trong nghề gọi trìu mến là “Bà chúa tuồng”. Sinh năm 1943 tại xã Xuân Long, huyện Đồng Xuân (Phú Yên) trong một gia đình có nhiều thế hệ theo đuổi nghệ thuật tuồng, NSND Đàm Liên đã sớm gắn bó với sân khấu diễn xướng và được học tuồng một cách bài bản từ khi còn rất trẻ, dưới sự dẫn dắt của mẹ và các nghệ sĩ trong đoàn tuồng Liên khu 5. Khi mới 16 tuổi, bà đã có vai diễn thành công đầu tiên khi vào vai Trưng Trắc trong vở tuồng Trưng Nữ vương và được Bác Hồ khen ngợi khi Người xem vở diễn.

Chính thức về công tác tại Nhà hát Tuồng Việt Nam từ năm 1970, NSND Đàm Liên tiếp tục ghi dấu ấn trong các vở tuồng truyền thống và hiện đại. Nhiều vai diễn của bà đã trở thành kinh điển trong diễn xuất của sân khấu tuồng như: Đào Tam Xuân (vở Nữ tướng Đào Tam Xuân), Ái Nương (vở Trần Bình Trọng), Loan Dung (vở Lý Phụng Đình), Liễu Nguyệt Tiêm (vở Đào Phi Phụng), bà vợ quan huyện (vở Nghêu sò ốc hến), Phương Cơ (vở Ngọc lửa Hồng Sơn), công chúa Quỳnh Nga (vở Thạch Sanh), Hồ Nguyệt Cô (vở Hồ Nguyệt Cô hóa cáo), má Tư (vở tuồng hiện đại Không còn đường nào khác)... Một trong những vai diễn của NSND Đàm Liên để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng công chúng yêu tuồng, lập kỷ lục với hơn hai nghìn đêm diễn là vai độc diễn trong trích đoạn tuồng Ông già cõng vợ đi xem hội. Ở vai diễn này, một mình NSND Đàm Liên đã cùng lúc vào hai vai diễn ông lão và cô vợ trẻ đầy biến hóa và linh hoạt, khẳng định tài năng diễn xuất của bà. Các vai diễn của bà đã được giới thiệu tại nhiều cuộc liên hoan sân khấu và các sự kiện văn hóa quốc tế, giới thiệu và quảng bá tuồng Việt Nam đến các nước trên thế giới. Trong sự nghiệp diễn xuất của mình, NSND Đàm Liên đã có năm Huy chương vàng, ba Huy chương bạc tại các liên hoan nghệ thuật chuyên nghiệp toàn quốc và nhiều giải thưởng khác. Ghi nhận những đóng góp quan trọng của bà với sân khấu tuồng và hoạt động của sân khấu Việt Nam, bà đã được trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân năm 1993.

Bên cạnh việc biểu diễn trên sân khấu, NSND Đàm Liên còn dành nhiều tâm huyết chỉ bảo và trực tiếp đào tạo nhiều thế hệ nghệ sĩ, diễn viên tuồng, tham gia dàn dựng, xây dựng kịch bản cho nhiều vở tuồng và viết sách về tuồng để truyền lại kinh nghiệm diễn xuất. Bà cũng là nghệ sĩ tuồng đầu tiên làm đĩa VCD và DVD về tiếng cười trong nghệ thuật tuồng và những vai diễn của mình để quảng bá tuồng đến rộng rãi công chúng trong nước và ngoài nước.

Lễ viếng NSND Đàm Liên được tổ chức vào 9 giờ ngày 28-4 tại Nhà tang lễ Cầu Giấy (Hà Nội). Lễ truy điệu và đưa tang vào hồi 10 giờ cùng ngày.